Date:
Η ευθανασία είναι ένα ευαίσθητο θέμα, που προκαλεί έντονες συζητήσεις. Στον Καναδά σχεδόν 1 στους 20 επιλέγει να φύγει με ευθανασία. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Health Canada, οι υποβοηθούμενες αυτοκτονίες ως ποσοστό των θανάτων αυξήθηκαν πέρυσι κατά σχεδόν 16%.
Εξάλλου πριν από λίγες μέρες οι Βρετανοί βουλευτές έδωσαν το «πράσινο φως» επί της αρχής στη νομοθεσία για την υποβοηθούμενη ευθανασία, η οποία θα επιτρέπει σε ενήλικες, που νοσούν σε τελικό στάδιο, να ζητούν βοήθεια, ώστε να τερματίσουν τη ζωή τους στην Αγγλία και στην Ουαλία.
Ο Δρ. Μάρκος Μπρόγιερ, καθηγητής Βιοηθικής στο Πανεπιστήμιο της Κόρδοβας στην Αργεντινή, εξηγεί στο Healthstories γιατί είναι σημαντικό να μιλήσουμε για την ευθανασία και απαντά στις 4 πιο συχνές ερωτήσεις για το θέμα.
Τι είναι η ευθανασία;
Η ευθανασία είναι μια ιατρική διαδικασία, που συνίσταται στην επίσπευση της άφιξης του θανάτου. Ο ασθενής είναι βαριά άρρωστος, δεν έχει καμία προοπτική βελτίωσης και υποφέρει συνεχώς, οπότε ζητά από τον γιατρό βοήθεια, για να τερματίσει τη ζωή του.
Αυτός ο ορισμός περιέχει ήδη τα κεντρικά στοιχεία της πρακτικής της ευθανασίας.
Πρώτον, το ενημερωμένο και επανειλημμένο αίτημα του νομικά ικανού ασθενούς. Αυτός ο όρος είναι τόσο σημαντικός, που μερικές φορές εμφανίζεται στην ίδια την ονομασία της διαδικασίας: τότε μιλάμε για εκούσια ή εθελοντική ευθανασία.
Δεύτερον, κατά τους αμιγώς κλινικούς όρους, ο ασθενής πρέπει να πάσχει από μια σοβαρή και ανίατη αρρώστια. Επιπλέον πρέπει να υποφέρει από πόνους, που είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν, σωματικής ή/και ψυχολογικής φύσης.
Βεβαίως η ευθανασία δεν είναι μια «μαγική λύση». Δεν είναι τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από μια έσχατη επιλογή για έναν ασθενή, που δεν μπορεί να θεραπευτεί και δεν επιθυμεί να συνεχίσει να δοκιμάζει διάφορες παρηγορητικές θεραπείες. Είναι, με άλλα λόγια, μια επιλογή, όταν ούτε η θεραπευτική, ούτε η παρηγορητική ιατρική μπορούν να προσφέρουν μια ικανοποιητική λύση για το άτομο.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ της ευθανασίας και της υποβοηθούμενης αυτοκτονίας;
Η διαφορά συνίσταται στο εξής: ενώ στην ευθανασία είναι ένας άλλος (ο γιατρός) που χορηγεί στον ασθενή το θανατηφόρο φάρμακο, στην υποβοηθούμενη αυτοκτονία είναι ο ίδιος ο ασθενής που, με τη βοήθεια του υγειονομικού προσωπικού, καταπίνει το φάρμακο από το χέρι του.
Αν και από βιοηθικής άποψης είναι δύο μορφές της ίδιας πράξης, από νομικής άποψης πρόκειται για δύο πολύ διαφορετικές ενέργειες. Στην πραγματικότητα, ενώ στις Κάτω Χώρες ή στην Ισπανία επιτρέπονται και οι δύο τρόποι, σε πολλές άλλες χώρες είναι αποδεκτή μόνο η υποβοηθούμενη αυτοκτονία (στην Αυστρία, στην Ελβετία, σε δέκα Πολιτείες των Ηνωμένων Πολιτειών κτλ).
Επιτρέπεται η ευθανασία στην Ελλάδα;
Όχι, στην Ελλάδα δεν επιτρέπονται ούτε η ευθανασία, ούτε η υποβοηθούμενη αυτοκτονία. Ωστόσο υπάρχει μια σημαντική ομάδα φιλοσόφων, νομικών, ιατρών και πολιτών, που υποστηρίζουν μια αλλαγή του νόμου.
Οι λόγοι, στους οποίους βασίζεται το κίνημα για την νομιμοποίηση της ευθανασίας (ή pro-choice movement), ανήκουν σε δύο κατηγορίες.
Αφενός ο πολιτισμός μας βασίζεται στην αυτονομία του ατόμου. Η αυτονομία συνεπάγεται, μεταξύ άλλων, το γεγονός, ότι ο ίδιος ο ασθενής πρέπει να αποφασίσει τι θέλει να κάνει με την ζωή του, με γνώμονα τη δική του άποψη περί ευεξίας και αξιοπρέπειας. Εδώ το κράτος, η Εκκλησία και η κοινωνία δεν μπορούν να περιορίζουν τις βασικές ελευθερίες του πολίτη. Μην ξεχνάμε πως η ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας είναι ένα συνταγματικό δικαίωμα (άρθρο 5).
Αφετέρου η οικονομική, τεχνολογική και κοινωνική ανάπτυξη στις χώρες μας έχει ως αποτέλεσμα ένα μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής (στην Ελλάδα το προσδόκιμο ήδη ξεπέρασε το όριο των 80 χρονών). Αυτό το γεγονός έχει, όμως, ένα δυσμενές επακόλουθο: το τελευταίο χρονικό διάστημα της ζωής μας μπορεί να είναι μια εκτεταμένη και δύσκολη περίοδος, στην οποία θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε την άθροιση χρόνιων παθήσεων και αναπηριών. Το να πεθαίνει κανείς από φυσικά αίτια είναι ένα σπάνιο φαινόμενο στις μέρες μας.
Γιατί είναι σημαντικό να μιλήσουμε για την ευθανασία;
Όλοι επιθυμούμε έναν καλό θάνατον (το ευ θνήσκειν) και για τον εαυτό μας και για τους αγαπημένους μας. Ένας καλός θάνατος σημαίνει, γενικά, ένας θάνατος που εξελίσσεται γρήγορα, επίκαιρα και χωρίς περιττούς πόνους.
Όταν ο ασθενής καταλαβαίνει ότι δεν έχει πια καμία ελπίδα ίασης και η αρρώστια μειώνει σημαντικά την ποιότητα ζωής του και το συναίσθημα της αξιοπρέπειάς του, τότε πρέπει να είναι στη θέση να αποφασίσει πότε και πώς να πεθάνει.
Ας το θέσουμε αλλιώς: ένας κακός θάνατος δεν είναι μόνο, όταν ο ασθενής πρέπει να υποφέρει μια μακρά και δύσκολη αγωνία. Ο κακός θάνατος εμφανίζεται κυρίως, όταν ο ίδιος ο ασθενής δεν μπορεί να αποφασίζει ελεύθερα για το τέλος της ζωής του, επειδή άλλοι αποφασίζουν για αυτόν.
Ο μεγαλύτερος σεβασμός, που μπορούμε να δείξουμε σε έναν ετοιμοθάνατο, είναι να σεβόμαστε τις ελεύθερες επιλογές του, την τελευταία θέλησή του, ακόμα και όταν αυτή είναι η ευθανασία.
Βίκυ Καρατζαφέρη
πηγή healthstories.gr
