23 χρόνια από την δραματική νύχτα των Ιμίων-Μαρτυρίες από μέλη του πληρώματος της ελληνικής φρεγάτας

Άγνωστες πτυχές από τη μοιραία νύχτα της ελληνοτουρκικής κρίσης στα Ίμια το 1996 περιγράφουν δύο μέλη του πληρώματος της ελληνικής φρεγάτας «Αδρίας»,

του πρώτου πολεμικού πλοίου που έσπευσε κοντά στις βραχονησίδες.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του ANT1, λένε πως εκείνη την εποχή η υπεροχή του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού ήταν σαφώς μεγαλύτερη έναντι του τουρκικού στόλου. «Είχαμε το πλεονέκτημα. Θα βυθίζαμε όλο τον τουρκικό στόλο», διηγούνται στην κάμερα.

«Αρχίζουν να παίζουν τα εμβατήρια… Εδώ ξεκίνησαν όλα, εκείνο το πρωινό, χωρίς να ξέρουμε τι ακριβώς έχει συμβεί μας ειδοποίησαν να φθάσουμε στον ναύσταθμο το πρωί», λέει ο Γιώργος Καλίκης, καμαρότος της φρεγάτας.

«Δεν ξέραμε τι συμβαίνει, πηγαίναμε στο άγνωστο… Η βροντερή και ανατριχιαστική φωνή του κυβερνήτη μου, ακόμη και τώρα ανατριχιάζω που το λέω, λέει στα μεγάφωνα “η πατρίδα μας καλεί να κάνουμε το καθήκον μας, ο Άγιος Νικόλας στην πλώρη μας και η Παναγιά μαζί μας”», συμπληρώνει ο Στράτος Κοκαλάς.

«Κάποια στιγμή αρχίζουν να παίζουν εμβατήρια εμψυχωτικού χαρακτήρα οπότε όλοι αντιληφθήκαμε ότι συμβαίνει κάτι κακό, ενώ γύρω μας επικρατούσε συσκότιση και ήταν όλοι με το δάχτυλο στη σκανδάλη».

Τα δύο μέλη του πληρώματος της φρεγάτας «Αδρίας» μιλούν με συγκίνηση για το χαμό των τριών παλικαριών, του υποπλοιάρχου Χριστόδουλου Καραθανάσης, του υποπλοίαρχου Παναγιώτη Βλαχάκου και του αρχικελευστή Έκτορα Γιαλοψού, όταν συνετρίβη το ελικόπτερό τους στα Ίμια.

Το χρονικό της κρίσης των Ιμίων

Συμπληρώθηκαν 23 χρόνια από την ημέρα που Ελλάδα και Τουρκία βρέθηκαν μία ανάσα από τον πόλεμο.

Όλα ξεκίνησαν στις 25 Δεκεμβρίου του 1995 με ένα τουρκικό φορτηγό πλοίο με το όνομα «Φιγκέτ Ατάτ» να βγαίνει στα αβαθή πολύ κοντά στην ανατολική νησίδα των Ιμίων και από εκεί να εκπέμπει σήμα κινδύνου ζητώντας όμως να διασωθεί από το τουρκικό λιμενικό, καθώς ο καπετάνιος του ισχυριζόταν πως είναι σε τουρκικά χωρικά ύδατα.

Την επόμενη ημέρα στις 26 Δεκεμβρίου οι λιμενικές Αρχές της Καλύμνου ειδοποιούν το Υπουργείο εξωτερικών πως κάτι πρέπει να γίνει διαφορετικά το πλοίο θα βυθιστεί. Η Αθήνα ενημερώνει σχετικά την Άγκυρα.

Την επόμενη ημέρα, στις 27 Δεκεμβρίου 1995, η Άγκυρα εστιάζει όχι τόσο στην διάσωση του πλοίου όσο προς το θέμα της γενικότερης περιοχής «θέτοντας θέμα»…

Στις 28 Δεκεμβρίου δύο ελληνικά ρυμουλκά ξεκολλάνε το τουρκικό σκάφος και το οδηγούν σε τουρκικό λιμάνι. Την ίδια ημέρα όμως η ένταση ανεβαίνει κατακόρυφα όταν μια από τις τουρκικές παραβιάσεις στον αέρα καταλήγει σε συντριβή τουρκικού μαχητικού στη Λέσβο, μετά από άγρια αερομαχία.

Ο τούρκος πιλότος θα διασωθεί και θα σταλθεί πίσω.

Το γεγονός αυτό θα αποτελέσει βούτυρο στο ψωμί της Άγκυρας που την επόμενη ημέρα στις 29 Δεκεμβρίου επιδίδει ρηματική διακοίνωση στην Αθήνα στην οποία τονίζεται ότι οι βραχονησίδες Ίμια είναι περασμένες στο κτηματολόγιο της Μουγκλά στο Μπουντρούμ και ως εκ τούτου ανήκουν σε αυτήν.

Κανείς δεν ξέρει με σιγουριά γιατί η Αθήνα θα απαντήσει μετά από 11 ημέρες στις 8 Ιανουαρίου 1996 απορρίπτοντας φυσικά την τουρκική θέση.

Αξίζει να αναφέρουμε πως στην Αθήνα εκείνες τις ημέρες βρίσκεται σε εξέλιξη η «Ωνασειάδα», καθώς ο ιστορικός ηγέτης του ΠΑΣΟΚ Ανδρέας Παπανδρέου νοσηλεύεται. Στις 15 Ιανουαρίου ο Παπανδρέου παραιτείται από πρωθυπουργός.

Την επόμενη ημέρα μπαίνουν «ψύλλοι» στα αυτιά της Αθήνας και το Υπουργείο Εξωτερικών ζητά από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας να έχει το νου του στην περιοχή των Ιμίων.

Τρεις ημέρες αργότερα ο Κώστας Σημίτης γίνεται πρωθυπουργός.

Θρυαλλίδα, σύμφωνα με πολλούς, θα αποτελέσει το γεγονός της 26ης Ιανουαρίου όταν ο δήμαρχος της Καλύμνου Δημήτρης Διακομιχάλης πηγαίνει και ανεβάζει μαζί με τον αστυνομικό διευθυντή, τον παπά του νησιού και δύο ακόμα άτομα, μια ελληνική σημαία στα νησάκια.

Την επόμενη ημέρα «δημοσιογράφοι» της εφημερίδας Hurriyet θα κάνουν αεραπόβαση στη μεγαλύτερη από τις δύο νησίδες των Ιμίων και αφού πάρουν σαν λάφυρο την ελληνική σημαία του δημάρχου θα ανεβάσουν μια τουρκική, προκαλώντας αστραπιαία ένα σοκ σε διάφορες νευραλγικές υπηρεσίες στην Αθήνα.

Στις 28 Ιανουαρίου το περιπολικό του ελληνικού στόλου «Αντωνίου» (από τότε τα περιπολικά βαστούν Θερμοπύλες στα μέρη εκείνα) κατεβάζει την τουρκική και υψώνει την ελληνική ενώ το ίδιο βράδυ στελέχη των ΟΥΚ θα ανέβουν αθέατοι στην Μεγάλη Ίμια με την εντολή όμως να αποφύγουν κάθε πρόκληση που θα κλιμακώσει περαιτέρω την ένταση.

Ένα 24ωρο αργότερα ο Σημίτης θα στείλει μήνυμα αποφασιστικότητας στην Άγκυρα. Η τουρκάλα πρωθυπουργός Τανσού Τσιλέρ θέτει θέμα διαπραγμάτευσης. Πολεμικά πλοία της Άγκυρας όμως μπαίνουν σε ελληνικά χωρικά ύδατα προσεγγίζοντας τα Ίμια. Η Αθήνα διαμαρτύρεται σε Ε.Ε. και ΗΠΑ.

Στις 30 Ιανουαρίου, ο Σημίτης θα μιλήσει στο τηλέφωνο με τον Μπιλ Κλίντον, τότε πρόεδρο των ΗΠΑ. Στο τηλεφώνημα γίνεται κατανοητό προς την αμερικανική πλευρά πως αν υπάρξει πρόκληση η Αθήνα δεν θα διστάσει να «τραβήξει την σκανδάλη». Αυτό βέβαια όπως φάνηκε ήταν περισσότερο ένας διπλωματικός ελιγμός, προκειμένου να μετρήσει την αντίδραση της Άγκυρας. Η Αθήνα προσθέτει δε πως εάν υπάρξει συμφωνία μπορεί να αποσύρει τους ΟΥΚαδες αλλά όχι την σημαία.

Ενώ όμως η Ελλάδα στέλνει δύο μεγάλα πλοία, στην περιοχή, η Τουρκία θέτει θέμα «Γκρίζων Ζωνών» και λέει όχι στην ελληνική πρόταση.

Οι ώρες έχουν πλέον αρχίζει και «μικραίνουν» καθώς τα μεσάνυχτα τις 31ης Ιανουαρίου συγκαλείται σύσκεψη στο γραφείο του Σημίτη και όχι στο Κέντρο Επιχειρήσεων όπως ζητούσαν ορισμένοι, προκειμένου να έχουν οι πολιτικοί καλύτεροι ενημέρωση. Ο τότε υπουργός Εξωτερικών θα αργήσει γιατί ήταν σε τηλεοπτική εκπομπή.

Είκοσι λεπτά πριν τις 2 τα ξημερώματα στο «Πεντάγωνο» φτάνουν πληροφορίες πως η Τουρκία αποβιβάζει βατραχανθρώπους στην μικρή Ίμια.

Δύο περίπου ώρες αργότερα, η Αθήνα θα στείλει το θρυλικό πλέον ελικόπτερο για να τσεκάρει την πληροφορία.

Δέκα λεπτά αργότερα και ενώ επικρατούν πολύ κακές καιρικές συνθήκες, το ελικόπτερο θα επιβεβαιώσει την ύπαρξη 10 Τούρκων με σημαία. Θα λάβει εντολή να επιστρέψει αλλά λίγο πιο έξω από την Καλόλιμνο θα συντριβεί, δίνοντας τρεις ακόμα ήρωες στην ελληνική ιστορία. Πρόκειται για τον υποπλοίαρχο Χριστόδουλο Καραθανάση, τον υποπλοίαρχο Παναγιώτη Βλαχάκο και τον αρχικελευστή Έκτορα Γιαλοψό.

Η ένταση θα κορυφωθεί και τότε θα παρέμβουν οι ΗΠΑ με τον υφυπουργό Εξωτερικών Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ να θέτει την πρόταση σε Αθήνα και Άγκυρα «Όχι πλοία, όχι στρατιώτες, όχι σημαίες».

Καμιά από τις δύο χώρες δεν είναι εκείνη την στιγμή διατεθειμένη να πάει το θέμα παρακάτω και έτσι μέχρι το μεσημέρι της ίδιας ημέρας δεν θα έχει μείνει κανένας στρατιωτικός και πλοίο στην περιοχή.

Το «ευχαριστώ τις ΗΠΑ» θα στιγματίσει την πολιτική καριέρα του Κώστα Σημίτη και η Αθήνα πλέον θα αντιμετωπίζει την περίπτωση των «Γκρίζων Ζωνών» που θέτει η Άγκυρα όπου βρεθεί και όπου σταθεί.

[newsbeast.gr]