3 Φεβρουαρίου: Η ημέρα που γεννήθηκε το ελληνικό κράτος – Ο πρίγκιπας που αρνήθηκε το θρόνο
Η 3η Φεβρουαρίου 1830 αποτελεί μία από τις σημαντικότερες ημερομηνίες στην ιστορία του ελληνικού έθνους. Εκείνη την ημέρα, οι τρεις Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής – η Αγγλία, η Γαλλία και η Ρωσία – υπέγραψαν στο Λονδίνο το Πρωτόκολλο που σφράγισε την ανεξαρτησία της Ελλάδας, έπειτα από σχεδόν μια δεκαετία αιματηρού αγώνα κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Η απόφαση αυτή δεν ήρθε ξαφνικά. Από το 1826, με το Πρωτόκολλο της Πετρούπολης, οι Μεγάλες Δυνάμεις είχαν αρχίσει να συζητούν τη δημιουργία ενός αυτόνομου ελληνικού κράτους, το οποίο θα παρέμενε υπό την επικυριαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ωστόσο, η Υψηλή Πύλη αρνήθηκε να αποδεχθεί οποιοδήποτε σχέδιο ανεξαρτησίας, γεγονός που οδήγησε στην ένοπλη επέμβαση των Δυνάμεων. Η καθοριστική νίκη τους στη ναυμαχία του Ναβαρίνου το 1827 και η ρωσική προέλαση στα Βαλκάνια το 1828-1829 ανάγκασαν τελικά την Οθωμανική Αυτοκρατορία να αποδεχθεί τη δημιουργία ανεξάρτητου ελληνικού κράτους.
Το Πρωτόκολλο του Λονδίνου όριζε ότι το νέο ελληνικό κράτος θα ήταν ανεξάρτητο, με νότια σύνορα που καθορίζονταν από τη γραμμή Αχελώου – Σπερχειού, επεκτείνοντας ελαφρώς τα όρια που είχαν προηγουμένως τεθεί στον Αμβρακικό – Παγασητικό. Πρόκειται για μία κρίσιμη παραχώρηση, καθώς μέχρι τότε οι Δυνάμεις είχαν προτείνει λύσεις περιορισμένης αυτονομίας ή μικρότερης εδαφικής έκτασης.
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο της συμφωνίας ήταν το πολίτευμα: η Ελλάδα θα γινόταν κληρονομική μοναρχία. Οι Δυνάμεις πρόσφεραν το στέμμα στον πρίγκιπα Λεοπόλδο του Σαξ-Κόμπουργκ, ο οποίος όμως αρνήθηκε για διάφορους λόγους, οι οποίοι σχετίζονταν κυρίως με την ασταθή κατάσταση της χώρας (λίγα χρόνια αργότερα έγινε ο πρώτος βασιλιάς του Βελγίου), αφήνοντας προσωρινά κενό τον θρόνο της νέας χώρας. Τελικά, το 1832, επιλέχθηκε ο Βαυαρός πρίγκιπας Όθωνας, που έγινε ο πρώτος βασιλιάς της Ελλάδας.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και μια λιγότερο γνωστή διάταξη του Πρωτοκόλλου, που προέβλεπε την ελευθερία λατρείας για τους Καθολικούς και τη διατήρηση της ιεραρχικής τους εξουσίας στις υπάρχουσες Αρχιεπισκοπές και Επισκοπές. Αυτή η ρύθμιση αποτέλεσε την πρώτη μειονοτική δέσμευση που ανέλαβε το νεοσύστατο ελληνικό κράτος, δείχνοντας τη σημασία που έδιναν οι Δυνάμεις στη θρησκευτική ανεκτικότητα.
Το άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου διακήρυττε με πανηγυρικό τρόπο: «H Ελλάς θέλει σχηματίσει έν Κράτος ανεξάρτητον, και θέλει χαίρει όλα τα δίκαια, πολιτικά, διοικητικά και εμπορικά, τα προσπεφυκότα εις εντελή ανεξαρτησίαν».
Η υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Λονδίνου δεν ήταν απλώς μια διπλωματική πράξη, αλλά η επίσημη ιδρυτική πράξη του ελληνικού κράτους. Από εκείνη τη στιγμή, η Ελλάδα αναγνωριζόταν διεθνώς ως κυρίαρχο κράτος, θέτοντας τις βάσεις για την εθνική της πορεία.
πηγή newsbeast.gr