«Υποδομές σε Νέα Τροχιά: Πράσινες Λύσεις, Ανθεκτικές Πόλεις και Βιώσιμη Ανάπτυξη» ήταν το θέμα της ενότητας «Υποδομές & Κατασκευές» στο πλαίσιο του 8ου Athens Investment Forum, που πραγματοποιείται στο Μέγαρο Μουσικής, Τρίτη 11 Νοεμβρίου, και συνδιοργανώνουν το ΤΕΕ και η Vertical Solutions.
Στην ενότητα μετείχαν ο Χρίστος Δήμας, Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, ο Κωνσταντίνος Κυρανάκης, Αναπληρωτής Υπουργός Μεταφορών, ο Αναστάσιος Αρανίτης, Γενικός Διευθυντής της AKTOR Όμιλος Εταιρειών, ο Νίκος Κουρέτας, Αρχιτέκτων Μηχανικός, Διευθύνων Σύμβουλος της Ελληνικό Μετρό Α.Ε., ο Ιωάννης Μπίτζης, Εταίρος της EY-Parthenon, Τμήμα Χρηματοοικονομικών Συμβούλων, Εταιρικής Στρατηγικής και Συναλλαγών της EY Ελλάδος, o Μανώλης Σιγάλας, Ανώτερος Αντιπρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος Ευρώπης της Hill International, και ο Πέτρος Σουρέτης, Εντεταλμένος Σύμβουλος, Εκτελεστικό Μέλος Δ.Σ. της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, σε μια συζήτηση που συντόνισε ο δημοσιογράφος Νίκος Φιλιππίδης.
Οι κρίσιμες υποδομές σε μεταφορές, ενέργεια και διαχείριση των υδάτινων πόρων, οι δυνατότητες για τον κατασκευαστικό κλάδο, οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες που δίνει η βιώσιμη ανάπτυξη βρέθηκαν στο επίκεντρο των αναλυτικών συζητήσεων που πραγματοποιήθηκαν σε αυτή την ενότητα.
Χρίστος Δήμας: Διπλή «ανάσα» σε Σκαραμαγκά και Μεταμόρφωση
Τον σχεδιασμό για τις παρεμβάσεις σε δύο κομβικά οδικά σημεία της Αττικής παρουσίασε στην παρέμβασή του ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρίστος Δήμας, αναφερόμενος στον τριπλό κόμβο του Σκαραμαγκά, αφετέρου στην παρέμβαση στον κόμβο της Μεταμόρφωσης.
Όσον αφορά τον Σκαραμαγκά, ο αρμόδιος Υπουργός περιέγραψε ότι υπάρχει σχέδιο για σύνδεση της δυτικής περιφερειακής του Αιγάλεω με την Εθνική Οδό, δημιουργώντας δύο νέους κόμβους (Σκαραμαγκά και Ναυπηγεία) και αναβαθμίζοντας τον ήδη υπάρχοντα στο Σχιστό. «Είναι σε μια βιομηχανική περιοχή […] είναι στην είσοδο της πόλης», εξήγησε ο κ. Δήμας, ο οποίος έκανε ειδική αναφορά στα βαρέα οχήματα, τα οποία μέσω του έργου δεν θα χρειάζεται πλέον να μπαίνουν στον αστικό ιστό της πόλης. Το χρονοδιάγραμμα προβλέπει ότι η δημοπράτηση θα γίνει τον Δεκέμβριο, ενώ η συμβασιοποίηση εκτιμάται ότι θα γίνει εντός του 2026. Σύμφωνα με τον αρμόδιο Υπουργό, η ολοκλήρωση του έργου απαιτεί 36 μήνες, με το κόστος να υπολογίζεται σε 70 εκατ. ευρώ.
Αναφερόμενος στον κόμβο της Μεταμόρφωσης, εξήγησε ότι έχει ήδη δοθεί σχετική εντολή στον παραχωρησιούχο, καθώς το πρόβλημα αφορά στο γεγονός ότι όσα αυτοκίνητα κινούνται στην Αττική Οδό και επιθυμούν να εισέλθουν στην Αθηνών – Λαμίας, πρέπει να δώσουν προτεραιότητα σε όσα οχήματα έρχονται από την Ελευσίνα. «Θα έχουμε δύο ξεχωριστές εισόδους, λύνοντας ένα πρόβλημα που υπήρχε από την αρχή», σχολίασε ο κ. Δήμας.
Ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών αποκάλυψε ότι εξετάζονται διάφορα σενάρια για το πώς θα καλυφθούν οικονομικά σημαντικές παρεμβάσεις στην Αττική, οι οποίες θα δώσουν πολύτιμες λύσεις. «Δεν είναι μόνο η Λεωφόρο Κύμης, είναι κι άλλα δύο έργα, για τα οποία ελπίζουμε να κάνουμε ανακοινώσεις το 2026» είπε.
Δίπλα σ’ όλα αυτά, ιδιαίτερη σημασία προσέδωσε στην περαιτέρω ανάπτυξη των ΜΜΜ, όπως είναι για παράδειγμα η υλοποίηση της γραμμής 4 του μετρό στην Αθήνα αλλά και η πλήρης αντικατάσταση των αστικών λεωφορείων, η οποία θα έχει ολοκληρωθεί έως το 2027. Το ίδιο συμβαίνει και στη Θεσσαλονίκη, συμπλήρωσε, καθώς μέχρι στιγμής έχουμε αντικαταστήσει τα 2/3 του στόλου, ενώ επιπλέον 110 οχήματα θα έχουν κυκλοφορήσει έως το τέλος του χρόνου. «Εάν δεν επενδύσουμε στα ΜΜΜ, η κατάσταση θα είναι πολύ πιο δύσκολη σε σχέση με σήμερα», συμπλήρωσε.
Επόμενες προτεραιότητες του υπουργείου αφορούν στην υλοποίηση εντός χρονοδιαγράμματος όσων έργων ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη. «Υπάρχουν πολλά έργα που έχουν ξεφύγει από χρονοδιαγράμματα και προϋπολογισμούς», παραδέχθηκε. Συγκεκριμένα, εξέφρασε την πεποίθηση ότι σε λίγες εβδομάδες θα δοθούν τα τελευταία 10 χλμ στο τμήμα Πάτρα – Πύργου, ότι εντός του α’ τριμήνου του 2026 θα έχει ολοκληρωθεί η επέκταση του μετρό της Θεσσαλονίκης προς την Καλαμαριά, ότι εντός του α’ εξαμήνου του 2026 θα έχει δοθεί στην κυκλοφορία το βόρειο τμήμα του Ε65, καθώς και ότι εντός του έτους θα κλείσει η εκκρεμότητα της παραχώρησης της Εγνατίας Οδού. Δεν παρέλειψε δε, να εστιάσει και στο κομμάτι της συντήρησης, η οποία αποτελεί το επόμενο στοίχημα του Υπουργείου. «Πρέπει να δούμε πόσες σήραγγες και γέφυρες έχουμε», σχολίασε ενδεικτικά.
Κωνσταντίνος Κυρανάκης: Το καλοκαίρι του 2026 ολοκληρώνεται το σύστημα ασφάλειας στο δρομολόγιο ΟΣΕ Αθήνα –Θεσσαλονίκη
Στα επικείμενα αναπτυξιακά έργα που αναμένονται στη χώρα μας, αλλά και στην ενίσχυση του πολύπαθου συστήματος ασφάλειας και τηλε-διοίκησης του ΟΣΕ, αναφέρθηκε ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών, κ. Κωνσταντίνος Κυρανάκης στη συζήτηση με το δημοσιογράφο Νίκο Φιλιππίδη.
«Όλοι συνηγορούμε ότι τα πράγματα πρέπει να αλλάξουν», ανέφερε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας κυρίως, τη δικαιολογημένη καχυποψία και τη δυσπιστία απέναντι στο σύστημα ασφαλείας του σιδηροδρόμου Αθήνα – Θεσσαλονίκη.
«Το 2019 το σύστημα ασφάλειας του σιδηροδρόμου ήταν στο 1% και το ATS στο 0%. Σήμερα, είμαστε στο 80%», είπε χαρακτηριστικά ο αναπληρωτής υπουργός και διαβεβαίωσε ότι υπόλοιπο 20% θα είναι έτοιμο τον Ιούλιο του 2026, διασφαλίζοντας ότι τα συστήματα ασφαλείας, αυτόματης πέδησης και τηλε-διοίκησης να καλυφθούν στο 100%.
«Στο πρόσφατο περιστατικό στην Θεσσαλονίκη άλλωστε, λειτουργούσε η τηλε-διοίκηση», είπε στη συζήτησή του με το δημοσιογράφο Νίκο Φιλιππίδη, ενώ σημείωσε ότι από το 2026, εκτός από την ασφάλεια, θα ενισχυθεί και η χωρητικότητα της γραμμής και του δικτύου. «Ήδη έχουν ξεκινήσει οι εκπαιδεύσεις προσωπικού με προσομοιωτές/simulators. Όλα αυτά γίνονται παράλληλα».
Παράλληλα, ο κ. Κυρανάκης αναφέρθηκε στις ιταλικές επενδύσεις σε νέα τρένα. «Στο τέλος του 2027 θα είναι έτοιμη η πρώτη παραγγελία», είπε χαρακτηριστικά, ενώ δεν απέκρυψε ότι ήδη υπάρχουν προβλήματα συνεργασίας και αξιοπιστίας με την ιταλική εταιρία. «Από εμένα θα τα ακούτε τα προβλήματα συνεργασίας», είπε και σημείωσε χαρακτηριστικά ότι «υπάρχει ρήτρα συνεργασίας και αν δεν τηρούνται τα συμφωνημένα, το ελληνικό δημόσιο θα μπορεί να καταγγείλει τη σύμβαση».
Σχετικά με σταθμούς που πλέον θα αποκτήσουν εμπορικό χαρακτήρα και στόχος είναι να φτάσουν αισθητική ανάλογη με εκείνη των ευρωπαϊκών προτύπων, ο αναπληρωτής υπουργός αναφέρθηκε στο Θριάσιο που για πάνω από 20 χρόνια ήταν απλά ένας αχανής χώρος. «Το 2026 οι αποθήκες θα γεμίσουν και το Θριάσιο θα πάρει ξανά ζωή, ώστε όλη η Βαλκανική Ευρώπη να έχει προϊόντα από την Ελλάδα». Παράλληλα, ο κ. Κυρανάκης έκανε λόγο στο brain gain που βρίσκεται εν εξελίξει, με πάνω από 307 έμπειρα στελέχη από Ευρώπη, Ασία και Αραβικές χώρες, να έχουν ήδη κάνει αίτηση για εργασία στον ελληνικό σιδηρόδρομο,
Στο πάνελ που ακολούθησε και το συντονισμό του οποίου πραγματοποίησε ο δημοσιογράφος Ν. Φιλιππίδης, ηγετικά στελέχη της αγοράς ανέλυσαν πώς έχει διαμορφωθεί το τοπίο στον κατασκευαστικό κλάδο την τελευταία δεκαετία, πού «κρύβονται» οι επόμενες ευκαιρίες και πώς η χώρα μπορεί να απαντήσει σε κρίσιμες προκλήσεις, όπως η διαχείριση του νερού.
Αναστάσιος Αρανίτης (AKTOR Όμιλος Εταιρειών): Μέχρι το 2028 το έργο του Αχελώου που θα «ξεδιψάσει» την Αττική
Την ανάγκη να προχωρήσουν άμεσα τα έργα για την ενίσχυση των αποθεμάτων νερού, κυρίως στην περιοχή της Αττικής, επεσήμανε ο Γενικός Διευθυντής του Ομίλου Εταιρειών AKTOR, Αναστάσιος Αρανίτης, που τόνισε ότι υπάρχει οξύ πρόβλημα μείωσης των αποθεμάτων, ιδιαίτερα για την Αττική, λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας.
Ο κ. Αρανίτης σημείωσε ότι μέχρι σήμερα οι προσπάθειες για την εξασφάλιση επαρκών ποσοτήτων νερού κινήθηκαν κυρίως στα δυτικά της χώρας, ωστόσο η κατάσταση απαιτεί πλέον ένα ολοκληρωμένο πλέγμα έργων.
«Το έργο στον Αχελώο πρέπει να ξεκινήσει άμεσα» τόνισε «γιατί υπάρχει μεγάλος κίνδυνος για την Αθήνα. Εάν “τρέξουμε” το έργο, τα επόμενα 3 χρόνια δηλαδή έως το 2028, θα μπορέσουμε να ανασάνουμε για τα επόμενα 100 χρόνια. Εντωμεταξύ, πρέπει να γίνουν μικρότερα έργα για να συντηρηθεί το σύστημα των ποταμών με νέες γεωτρήσεις.»
Νίκος Κουρέτας (Ελληνικό Μετρό): Γιατί έκλεισε το Μετρό Θεσσαλονίκης
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Ελληνικό Μετρό Α.Ε., Νίκος Κουρέτας, εξήγησε διεξοδικά τους λόγους για τους οποίους το μετρό της Θεσσαλονίκης δεν θα λειτουργήσει για έναν μήνα, τονίζοντας ότι η προσωρινή διακοπή είναι απαραίτητη για λόγους ασφάλειας καθώς προχωράει η ολοκλήρωση της επέκτασης προς Καλαμαριά, που προσθέτει πέντε νέους σταθμούς στο δίκτυο.
«Για πρώτη φορά στην Ελλάδα – μία από τις δέκα περιπτώσεις στην Ευρώπη– επιχειρείται η ενοποίηση δύο υπερσύγχρονων, πλήρως αυτοματοποιημένων συστημάτων, χωρίς οδηγό και χωρίς συνοδό» είπε. «Το σύστημα του μετρό Θεσσαλονίκης είναι κατηγορίας 4, το υψηλότερο επίπεδο ασφάλειας που υπάρχει διεθνώς, γεγονός που καθιστά τις διαδικασίες ελέγχου εξαιρετικά αυστηρές» συμπλήρωσε, τονίζονται επίσης ότι οι διαδικασίες ελέγχου από τους αρμόδιους εποπτικούς φορείς είναι περίπλοκες και χρονοβόρες.
Υπογράμμισε ότι εξετάστηκαν όλες οι εναλλακτικές λύσεις, αλλά η συγκεκριμένη διαδικασία είναι ο μόνος τρόπος για να διατηρηθεί το υψηλότερο δυνατό επίπεδο ασφάλειας για το επιβατικό κοινό. Όπως ανέφερε, τους πρώτους 11 μήνες λειτουργίας του το μετρό κατέγραψε 27,1 εκατομμύρια επιβιβάσεις, με τον Οκτώβριο να αποτελεί μήνα-ρεκόρ με 3,1 εκατομμύρια, γεγονός που δείχνει τη ραγδαία αύξηση της ζήτησης για το μέσο.
Σε ότι αφορά το μετρό της Αττικής, ο Ν. Κουρέτας είπε ότι σε συνεργασία με το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών εξετάζεται η επέκταση του μετρό προς το Ελληνικό, ενώ παράλληλα προχωρούν οι επεκτάσεις σε Ίλιον και Άγιο Νικόλαο. «Η επέκταση προς το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος αποτελεί σταθερό στόχο» είπε ο Ν. Κουρέτας και συμπλήρωσε ότι σύντομα θα γίνουν ανακοινώσεις και για τις επεκτάσεις προς Κηφισιά, Πετρούπολη και Λυκόβρυση.
Ιωάννης Μπίτζης (ΕΥ-Parthenon): Κρίσιμη ανάγκη να επαναχρησιμοποιούμε το νερό
Στο οξύ θέμα της λειψυδρίας και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί αναφέρθηκε και ο Ιωάννης Μπίτζης, Εταίρος της ΕΥ-Parthenon στο Τμήμα Χρηματοοικονομικών Συμβούλων, Εταιρικής Στρατηγικής και Συναλλαγών της ΕΥ Ελλάδος, σημειώνοντας ότι σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες αλλά και στη Μέση Ανατολή, η πρόκληση της λειψυδρίας έχει αντιμετωπιστεί επιτυχώς μέσω της επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης του νερού.
«Στην Ελλάδα, δυστυχώς, δεν έχει αναπτυχθεί ακόμη αυτή η πρακτική, ούτε σε υποδομές ούτε σε επίπεδο κουλτούρας», σημείωσε χαρακτηριστικά. Ο κ. Μπίτζης υπογράμμισε την ανάγκη για έναν μακροπρόθεσμο σχεδιασμό στη διαχείριση του νερού, ο οποίος θα περιλαμβάνει την εκτίμηση κόστους, τη συλλογή, την επεξεργασία και την επαναχρησιμοποίηση των υδάτων. Επισήμανε ότι έχουν γίνει βήματα στην Ανατολική Αττική, με έργα που προχωρούν και μελλοντική λειτουργία μονάδων επεξεργασίας σε Ραφήνα και Μαραθώνα, ωστόσο σημείωσε ότι απαιτούνται δεκάδες εκατομμύρια ευρώ σε νέες επενδύσεις για να καλυφθούν οι ανάγκες της περιφέρειας. Παράλληλα, στάθηκε στη σημασία της εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών, ώστε να περιοριστεί η ανεξέλεγκτη χρήση γεωτρήσεων και η κατασπατάληση των υδάτινων πόρων.
Μανώλης Σιγάλας (Hill International): Ευκαιρία οι αποκρατικοποιήσεις στην Ουκρανία
Ο Ανώτερος Αντιπρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος Ευρώπης της Hill International, Μανώλης Σιγάλας, χαρακτήρισε την τρέχουσα δεκαετία ως εξαιρετική για τον τομέα των υποδομών στην Ελλάδα, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα κλάδων. Όπως ανέφερε, το ανεκτέλεστο έργο των μεγάλων κατασκευαστικών ομίλων στη χώρα έχει φτάσει τα 17 δισ. ευρώ, υπογραμμίζοντας τη δυναμική και τις προοπτικές ανάπτυξης.
Ο κ. Σιγάλας τόνισε ότι στην Ευρώπη η βιωσιμότητα των υποδομών, τόσο των νέων όσο και των υφιστάμενων, θα βρίσκεται στο επίκεντρο των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων στο μέλλον. Σημείωσε, μάλιστα, ότι έργα στρατηγικής σημασίας, όπως ο Κάθετος Άξονας Ελλάδας–Ουκρανίας, θα αποτελέσουν βασικό προορισμό κεφαλαίων από το 2028 και μετά. Επιπλέον, επισήμανε ότι η ενέργεια, η τεχνητή νοημοσύνη και οι υποδομές θα είναι κεντρικοί άξονες ανάπτυξης, δημιουργώντας σημαντικές ευκαιρίες για τον κατασκευαστικό κλάδο.
Πέτρος Σουρέτης (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ): Πάνω από 1 τρισ. ευρώ σε πράσινες υποδομές στην Ευρώπη έως το 2030
Ο Εντεταλμένος Σύμβουλος και Εκτελεστικό Μέλος Δ.Σ. της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Πέτρος Σουρέτης, επισήμανε ότι η ανάπτυξη των υποδομών στηρίζεται πλέον στην ανάγκη αντιμετώπισης μεγάλων προκλήσεων, όπως η κλιματική κρίση και η ενεργειακή μετάβαση στην Ευρώπη. Όπως τόνισε, μέχρι το 2030 αναμένεται να επενδυθεί περίπου 1 τρισ. ευρώ σε πράσινες υποδομές, με έμφαση στα κτίρια μέσω ενεργειακών αναβαθμίσεων που απαιτούνται για την εξοικονόμηση σημαντικών πόρων.
Η βιωσιμότητα των κατασκευών, σημείωσε, αποτελεί κεντρική ανησυχία, ενώ η τεχνολογική επανάσταση προσφέρει εργαλεία για να σχεδιάζονται έργα με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα και υψηλή ποιότητα υπηρεσιών, επιτρέποντας την πρόβλεψη και διαχείριση καταστάσεων. Παράλληλα, επισήμανε την ανάγκη στήριξης από την πολιτεία, καθώς ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα έργα είναι η διαχείριση του κυκλοφοριακού.
