Η Συντονίστρια Παραγωγής και Εμπορίου της Νέας Δημοκρατίας, Βουλευτής Α’ Αθηνών, κυρία Όλγα Κεφαλογιάννη και ο Υπεύθυνος του Τομέα Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, Βουλευτής Σερρών, κ. Κώστας Καραμανλής, κατέθεσαν στη Βουλή ερώτηση αναφορικά με την συνεχιζόμενη πρακτική της κυβέρνησης να αγνοεί επιδεικτικά τις Ανεξάρτητες Αρχές.
Για το θέμα αυτό, οι δύο βουλευτές έκαναν την ακόλουθη δήλωση:
«Όλοι αναγνωρίζουμε ότι το ζήτημα της στέγασης των προσφύγων και των μεταναστών αποτελεί ένα εξαιρετικά ευαίσθητο θέμα, το οποίο ασφαλώς πιστεύουμε ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα.
Δυστυχώς, όμως, η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων και σ’αυτό το θέμα επέδειξαν καθυστερημένα αντανακλαστικά και δαπάνησαν άπραγοι πολύτιμο χρόνο!
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της καθυστερημένης προμήθειας από την πλευρά του Υπουργείου ΥΠΟ.ΜΕ.ΔΙ. οικίσκων / containers, επιλέγοντας μια αδιαφανή διαδικασία, για την οποία εκκρεμούν από την πλευρά του Υπουργείου πειστικές απαντήσεις. Συγκεκριμένα, η συγκεκριμένη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης, βασίζεται σε νομική πρωτοβουλία της κυβέρνησης την οποία η Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.) έχει απορρίψει πλήρως.
Το Υπουργείο πρέπει επιτέλους να απαντήσει επισήμως τόσο γιατί επέλεξε να κινηθεί ακολουθώντας την εν λόγω διαδικασία, όπως και γιατί βασίσθηκε σε μια νομική βάση, την οποία απέρριψε πλήρως η Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων κρίνοντάς την ως αντίθετη προς τις διατάξεις του εθνικού και του ενωσιακού δικαίου.
Είναι πλέον εμφανές ότι η κυβέρνηση με κάθε τρόπο δείχνει την έλλειψη σεβασμού της προς τις Ανεξάρτητες Αρχές, σε απόλυτη αντίθεση με όσα επιτάσσουν το Σύνταγμα της χώρας μας αλλά και τα σύγχρονα ευρωπαϊκά δεδομένα.»
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
Προς τον Υπουργό Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων
Θέμα: Η κυβέρνηση για άλλη μια φορά αγνοεί τις Ανεξάρτητες Αρχές.
Έχει παρέλθει μεγάλο χρονικό διάστημα από τότε που η Νέα Δημοκρατία – στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου – ζήτησε διευκρινήσεις αναφορικά με την αδιαφανή διαδικασία που επέλεξε το Υπουργείο σας, με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση προκήρυξης, για την «Προμήθεια 1.150 ενιαία μεταφερόμενων οικίσκων, τύπου container, επιφανείας εκάστου 25 τ.μ. για την προσωρινή στέγαση προσφύγων – υπηκόων τρίτων χωρών» προϋπολογισμού 14.145.000 €.
Δυστυχώς, μέχρι σήμερα, το Υπουργείο σας δεν έχει δώσει επισήμως – ως όφειλε – τις απαραίτητες εξηγήσεις, προκειμένου να δικαιολογήσει τους λόγους για τους οποίους επέλεξε τη συγκεκριμένη διαδικασία. Αυτή η αδράνειά σας, μας ωθεί να εμβαθύνουμε ακόμα περισσότερο στο θέμα και να ζητήσουμε τις απαντήσεις σας, τόσο για τα καθυστερημένα αντανακλαστικά που επέδειξε το Υπουργείο σας στην αντιμετώπιση ενός τόσο ευαίσθητου θέματος, όσο και για το νομικό / θεσμικό πλαίσιο στο οποίο βασίσθηκε η εν λόγω διαδικασία.
Συγκεκριμένα, η κατά παρέκκλιση της κείμενης νομοθεσίας για τους συγκεκριμένους διαγωνισμούς (προμήθειας και μεταφοράς των οικίσκων/containers) διαδικασία, βασίσθηκε στην παρά την απόλυτη αντίρρηση της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.) τροποποίηση από την κυβέρνησή σας, το Μάιο του 2015, του άρθρου 28 παρ.8 του Ν.4033/2011 (ΦΕΚ Α’264), με το άρθρο 36 του Ν.4325/11.05.2015 (ΦΕΚ Α’47), το οποίο αναφέρει ότι: «Για θέματα στέγασης, σίτισης, υγιεινής, ίδρυσης και λειτουργίας υποδομών για θέματα παροχής υπηρεσιών, προμηθειών και δημοσίων έργων, απολύτως αναγκαίων για τις διαδικασίες πρώτης υποδοχής, υποδοχής, ασύλου και επιστροφών πολιτών τρίτων χωρών και για τις οποίες συντρέχουν για χρονικό διάστημα έως και της 31/12/2015 λόγοι κατεπείγουσας ανάγκης (…) είναι δυνατή στις σχετικές δημόσιες συμβάσεις έργων, εκπόνησης μελετών, προμηθειών και υπηρεσιών, κατά παρέκκλιση από τις ισχύουσες διατάξεις, η εφαρμογή της διαδικασίας της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού».
Η Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. είχε από την πρώτη στιγμή διατυπώσει – και μάλιστα ομοφώνως – αρνητική γνώμη επί της κυβερνητικής πρότασης τροποποίησης του άρθρου 28 παρ.8 του Ν.4033/2011 (βλ. Γνώμη 6/2015 της 7ης/5/2015), σημειώνοντας – μεταξύ άλλων – ότι:
(α) Επιχειρείται να καλυφθεί εκ του νόμου με τρόπο γενικευμένο μια εκ των απαράβατων προϋποθέσεων του ενωσιακού δικαίου για τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων με διαπραγμάτευση, καταργώντας ουσιαστικά τον κατά περίπτωση έλεγχο συνδρομής των σωρευτικά απαιτούμενων προϋποθέσεων της τροποποιούμενης διάταξης. Δηλαδή δια νόμου η κυβέρνηση αφαιρεί από την αρμόδια Ανεξάρτητη Αρχή τον έλεγχο του κατά πόσον πράγματι συντρέχει «κατεπείγουσα ανάγκη» και τον μεταφέρει στην υποκειμενική κρίση του διενεργούντος τη διαδικασία, στην προκειμένη περίπτωση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων.
(β) Η τροποποίηση έρχεται σε αντίθεση με τις σχετικές διατάξεις του εθνικού και ενωσιακού δικαίου περί ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων.
(γ) Η προτεινόμενη τροποποίηση κρίνεται ότι πάσχει από αοριστία, είναι γενική και ασαφής (…) πιθανολογείται δε βάσιμα ότι θα δημιουργήσει σύγχυση και ανασφάλεια δικαίου στους εφαρμοστές της.
Το Υπουργείο σας, όμως, έχει μέχρι σήμερα αγνοήσει όλα τα παραπάνω, δείχνοντας για άλλη μια φορά ότι αυτή η Κυβέρνηση πάσχει από έλλειψη σεβασμού προς τις Ανεξάρτητες Αρχές, σε απόλυτη αντίθεση με όσα επιτάσσουν το Σύνταγμα της χώρας μας αλλά και τα σύγχρονα ευρωπαϊκά δεδομένα.
Από την άλλη, η μόνιμη επωδός που ακούγεται από τα χείλη της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου σας είναι ότι η συγκεκριμένη διαδικασία αποτελούσε μονόδρομο, δεδομένου ότι το ΥΠΟ.ΜΕ.ΔΙ. ενημερώθηκε για την ανάγκη προμήθειας οικίσκων / containers μόλις φέτος τον Ιανουάριο.
Και αυτό, όμως, το επιχείρημα του Υπουργείου καταρρίπτεται για τους εξής λόγους:
(α) Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή – στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Δράσης για τη Μετανάστευση που παρουσίασε στις 13 Μαΐου 2015 [COM(2015)240 final] –επεσήμανε την επείγουσα ανάγκη δημιουργίας Hotspots από τα κράτη υποδοχής. Ως εκ τούτου, η χώρα μας γνώριζε ήδη από τον Μάιο του 2015 ότι υπήρχε επείγουσα ανάγκη εύρεσης χώρων στέγασης, οι οποίοι θα τοποθετούνταν στα κέντρα πρώτης υποδοχής μεταναστών-προσφύγων. Κατά σύμπτωση, προφανώς, ο χρόνος επίσημης ενημέρωσης της χώρας μας για αυτή την ανάγκη, σχεδόν ταυτίζεται με το χρόνο τροποποίησης του σχετικού νόμου…
(β) Επιπλέον, στην αιτιολογική έκθεση που εσείς ως Υπουργείο είχατε συνυπογράψει (τότε υπαγόμενο στο Υπουργείο Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού), στην τροπολογία 112/52 30.4.2015, τα συνυπογράφοντα υπουργεία σημειώνουν πως «η διαμορφούμενη κατάσταση τους επόμενους μήνες, εκτιμάται ότι θα αναδείξει αύξηση της ροής εισερχομένων που ενεργοποιούν ζητήματα διεθνούς προστασίας (…) Υπάρχει η ανάγκη σχεδιασμού και άμεσης υλοποίησης για τη διασφάλιση της υποδοχής, στέγασης, σίτισης και εσωτερικής ασφάλειας (…) Επίσης, θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη ότι απαιτείται άμεση παροχή υπηρεσιών τόσο για ανθρωπιστικούς λόγους αλλά και λόγω των διεθνών και ενωσιακών δεσμεύσεων της χώρας».
Τέλος, σημειώνεται ότι λίγους μήνες αργότερα, στις 14/7/2015, η Υπηρεσία Ασύλου του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης εξέδωσε την με αριθ. πρωτ. 7621 προκήρυξη για τη διενέργεια «Πρόχειρου Μειοδοτικού Διαγωνισμού για την Προμήθεια Προκατασκευασμένων Οικίσκων, καθώς και Παροχή Υπηρεσιών Μεταφοράς και Τοποθέτησής τους» (ΑΔΑ: 7ΜΚ7465ΦΘΕ-ΘΑΠ), τηρώντας πλήρως τις προβλεπόμενες από το νόμο χρονικές διαδικασίες και χωρίς να χρησιμοποιήσει το άρθρο 36 του Ν.4325/11.05.2015, που χρησιμοποιήσατε εσείς.
Γίνεται, επομένως, εμφανές ότι για την αντιμετώπιση αυτού του εξαιρετικά ευαίσθητου θέματος της στέγασης των προσφύγων και μεταναστών, το οποίο ασφαλώς και μας βρίσκει απολύτως σύμφωνους, το Υπουργείο σας επέδειξε αφενός μια σημαντικότατη καθυστέρηση αντίδρασης στην κάλυψη των άμεσων αναγκών και αφετέρου επέλεξε μια αδιαφανή διαδικασία, τη νομική βάση της οποίας απορρίπτει πλήρως η Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ..
Συνεπεία των ανωτέρω ερωτάται ο κ. Υπουργός:
– Γιατί το Υπουργείο σας δεν έχει εναρμονιστεί με τη Γνώμη 6/2015 της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων; Σέβεται την Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. και τις θέσεις της ή η συγκεκριμένη περίπτωση αποτελεί άλλον έναν κρίκο στην αλυσίδα των επιθέσεων της Κυβέρνησης εναντίον των Ανεξάρτητων Αρχών;
– Για ποιο λόγο η Κυβέρνηση όχι μόνο αγνόησε την καθολικά αρνητική γνώμη της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., αλλά και προέβη στην έκδοση της από 30/12/2015 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (ΦΕΚ Α’ 184), με το άρθρο 10 παρ. 3 της οποίας παρατείνεται κατά ένα έτος η προβλεπόμενη από το άρθρο 36 του Ν.4325/11.05.2015 καταληκτική ημερομηνία;
– Για ποιο λόγο δεν ακολουθήσατε τις νόμιμες διαδικασίες περί διαγωνισμού Προμηθειών Δημοσίου έγκαιρα, όπως έπραξε το Υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης στις 14/07/2015; Πώς είναι δυνατόν το ένα Υπουργείο να γνώριζε την επικείμενη ανάγκη, αλλά το άλλο όχι;
– Γιατί, αντιθέτως, επιλέξατε να δαπανήσετε το χρόνο σας νομοθετώντας τροποποιήσεις αντίθετες με τις σχετικές διατάξεις του εθνικού και ενωσιακού δικαίου περί ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων;
Οι Ερωτώντες Βουλευτές:
Καραμανλής Κώστας – Ν. Σερρών
Κεφαλογιάννη Όλγα – Α’ Αθηνών
