Μέσα σε διάστημα τριών ημερών τον Ιανουάριο του 2015 ένοπλοι ισλαμιστές σκότωσαν δημοσιογράφους και σκιτσογράφους της σατιρικής εφημερίδας Charlie Hebdo, αστυνομικούς και πελάτες σε ένα εβραϊκό σούπερ μάρκετ.

Μία σιωπηλή τελετή

Σεμνή, απέριττη και χωρίς πολιτικό λόγο, ήταν σήμερα (07.01.2018) το μεσημέρι η τελετή μνήμης των εργαζόμενων στην σατιρική εφημερίδα Charlie Hebdo, που ακριβώς τρία χρόνια πριν (7 Ιανουαρίου 2015) έπεσαν θύματα της τρομοκρατικής επίθεσης των αδελφών Κουατσί.

Μετά την ανάγνωση των ονομάτων των θυμάτων έγινε κατάθεση στεφάνων στην είσοδο του κτιρίου. Μεταξύ άλλων στεφάνια κατέθεσε ο πρόεδρος Μακρόν και η δήμαρχος της πρωτεύουσας Αν Ινταλγκό.

Ο Γάλλος πρόεδρος δεσμεύθηκε ότι θα τοποθετηθεί στο θέμα αυτό της κοσμικότητας. Μετά τη συνάντηση των θρησκευτικών οργανώσεων μάλιστα (για τις ευχές του νέου έτους) μίλησε για «laicite apaisee » που θα μεταφράζαμε ως «κατευνασμένη κοσμικότητα».

Έτσι, πολλοί περίμεναν ότι η σημερινή ημέρα μνήμης για τα θύματα, θα μπορούσε να είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για τον πρόεδρο, ώστε να εκφρασθεί σχετικά.

Ήταν όμως επιθυμία των οικογενειών των θυμάτων να μη γίνουν ομιλίες ώστε να αποφευχθεί κάθε πολιτική χειραγώγηση.Επιθυμούσαν μια σύντομη τελετή, η οποία τελικά εξελίχθηκε μέσα στη σιωπή.

Έγινε η αποκάλυψη πλάκας με τα ονόματα των 11 εργαζομένων στο περιοδικό Charlie Hebdo, κατάθεση στεφάνων από τον υπουργό Εσωτερικών, από τους εβραϊκούς θεσμούς της Γαλλίας, από τους σημερινούς εργαζόμενους στο Charlie Hebdo και από τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν μαζί με τη Δήμαρχο Αν Ινταλγκό.

Ακολούθησε ενός λεπτού σιγή που έληξε με την Μασαλιώτιδα, τον γαλλικό εθνικό ύμνο. Η τελετή έγινε έξω από το κτίριο των πρώην γραφείων του περιοδικού, παρουσία πολλών μελών της κυβέρνησης, καθώς και του πρώην πρωθυπουργού (το 2015) Μανουέλ Βαλς.

Ακολούθησαν δύο ακόμα τελετές με το ίδιο ύφος, για τον αστυνομικό Αχμέντ Μεραμπέ που έχασε τη ζωή του λίγα μέτρα έξω από το κτίριο, προσπαθώντας να σταματήσει τους δολοφόνους και στο εβραϊκό σούπερ-μάρκετ (5 θύματα).

«Je suis Charlie»

Τότε, το σύνθημα «Je suis Charlie» ( Είμαι Σαρλί) που υποδήλωνε όχι μόνο τη συμπαράσταση στα θύματα αλλά και την πίστη στην ελευθερία της έκφρασης, είχε βγάλει στους δρόμους του Παρισιού 4 εκατομμύρια ανθρώπους.

Σήμερα, πολλοί είναι αυτοί που αναρωτιούνται κατά πόσο η έννοια του «Je suis Charlie» έχει αρχίσει να χάνει τη δύναμή της. Και αυτό εξαιτίας ενός αναπτυσσόμενου προβληματισμού γύρω από την έννοια της κοσμικότητας (laicité ) του γαλλικού κράτους, που είναι καρπός της Γαλλικής Επανάστασης, που καταγράφεται στο Σύνταγμα το 1958 και που με το νόμο του 1905 έγινε ο διαχωρισμός Κράτους και Εκκλησίας.