Προβληματίζουν τα 7 ρίχτερ στην Αμφίπολη . Έως 5 εκ. ετών τα ρήγματα του Καστά (ΦΩΤΟ-VIDEO)

του Γιώργου Ροδάκογλου
Τρία σεισμικά ρήγματα κυκλώνουν την περιοχή που βρίσκεται ο τύμβος Καστά ενώ το μεγαλύτερο από αυτά συνδέει τον τύμβο με το λόφο 133 στη Μεσολακκιά.

Ο καθηγητής σεισμολογίας του ΑΠΘ Σπύρος Παυλίδης κρίνει αναγκαία την περαιτέρω επιστημονική έρευνα σε Αμφίπολη, Παγγαίον και στα παράλια του εθνικού δρόμου Θεσσαλονίκης- Καβάλας προκειμένου να ενταχθούν τα ρήγματα αυτά στον κατάλογο των ενεργών ή αδρανών ρηγμάτων και διευκρινίζει «για ορισμένα δεν έχουμε ενδείξεις ακόμα». Ωστόσο ο κύριος Παυλίδης εκτιμά ότι σεισμός των 7 ρίχτερ που συντάραξε την Αμφίπολη στα τέλη του 6ου μ.Χ. αιώνα είχε επίκεντρο στο τρίγωνο μεταξύ Αμφίπολης, Φιλίππων και Θάσου κάτι που τον προβληματίζει ιδιαίτερα. (VIDEO)

Ομάδα καθηγητών του τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ θεωρούν σημαντικού γεωλογικού ενδιαφέροντος την έρευνα του ρήγματος μεταξύ Καστά και λόφου 133 καθώς οι γεωλογικές δομές που παρατηρήθηκαν είναι μεγάλες «μας οδηγούν στην ανάγκη για διερεύνηση καθώς πρέπει να έχουμε μια σαφή εικόνα για το αν λειτουργούσε ή όχι τα τελευταία χρόνια» δηλώνει με έμφαση ο κύριος Παυλίδης.

Σύμφωνα με τον καθηγητή, ένα άλλο μεγάλο ρήγμα διασχίζει εσωτερικά το τύμβο ενώ ένα μικρότερο υπάρχει δίπλα στο μνημείο. «Αυτά τα ρήγματα τα κουβαλούσε ο λόφος πολύ πριν την ανθρώπινη επέμβαση. Είναι δομές από τριών έως πέντε εκατομμυρίων χρόνων που σχηματίστηκαν σε λιμναίο και θαλάσσιο περιβάλλον».

Αναφορικά με το πώς ο ίδιος εκτιμά ,ότι το μνημείο του Καστά διασώθηκε από το καταστροφικό σεισμό των 7 ρίχτερ, δηλώνει εντυπωσιασμένος από τις γνώσεις και την τεχνική των μηχανικών της εποχής. «Το μνημείο ήταν δεμένο με το χώμα και έτσι άντεξε στο σεισμό, το έσκαψαν, το προστάτεψαν και μετά το κάλυψαν».

Στο πλαίσιο της έναρξη των εργασιών του ΣΕΣ 2014-2020 που αναμένεται να γίνουν ορατές τους επόμενους μήνες στον Καστά η ομάδα ερευνητών του ΑΠΘ έχει προχωρήσει σε προτάσεις που αφορούν γεωλογικές γεωτρήσεις που μπορούν να γίνουν παράλληλα με τις εδαφολογικές εργασίες. «Μόνο έτσι θα προχωρήσουμε στη συλλογή πληροφοριών ώστε να καταλήξουμε στα οριστικά συμπεράσματα που αφορούν σ αυτό το Μακεδονικό μνημείο» σημειώνει ο καθηγητής.

Στο μεταξύ δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό της Ελληνικής Γεωλογικής εταιρίας η επιστημονική έρευνα των καθηγητών Γιώργου Σηρίδη , Αλέξανδρου Χατζηπέτρου και του κυρίου Παυλίδη που αφορά στη γεωλογική δομή του τύμβου Καστά , και κατατέθηκε ως επιστημονική εργασία. «Πρόκειται για μια πρόδρομη επιστημονική εργασία» διευκρινίζει παραθέτοντας τα στοιχεία .

«Στο λόφο Καστά έχει ανασκαφεί ο μεγαλύτερος τάφος που έχει ανακαλυφθεί έως τώρα στην Ελλάδα. Τα πρανή του τύμβου καταγράφηκαν και μοντελοποιήθηκαν με λεπτομέρεια χρησιμοποιώντας φωτογραμμετρικές μεθόδους κοντινού πεδίου. Επίσης, συζητείται το πρόβλημα του διαχωρισμού των φυσικών από τις ανθρωπογενείς αποθέσεις.

Το μεγαλύτερο μέρος του όγκου του λόφου Καστά αποτελείται από φυσικά ιζήματα, τα οποία εμφανίζονται ως εναλλασσόμενα στρώματα γκρίζας συνεκτικής και χαλαρής άμμου, με χάλικες και τοπικά κροκάλες. Αργιλούχα στρώματα πάχους έως 20-30 cm παρεμβάλλονται ανάμεσα στα στρώματα άμμου.

Στην κορυφή του λόφου, οι ανθρωπογενείς αποθέσεις είναι τυπικές των Μακεδονικών τύμβων, με εναλλαγές αργίλων και εδάφους για τη σφράγιση και σταθεροποίησή τους. Παρατηρήθηκαν ορίζοντες παλαιοεδαφών τόσο στα φυσικά ιζήματα, όσο και στις ανθρωπογενείς αποθέσεις.

Δύο ορίζοντες χρονολογήθηκαν με διαφορετικές μεθόδους (OSL και 14C AMS), δείχνοντας ανάπτυξη διαδοχικών αποθέσεων κατά τη διάρκεια της Εποχής του Σιδήρου, την Αρχαϊκή και την Κλασσική περίοδο. Η χρονολόγηση με τη μέθοδο AMS ενός θραύσματος ξυλάνθρακα που συνδέεται άμεσα με την κατασκευή του κυρίως μνημείου, έδειξε βαθμονομημένη ηλικία 2.310 BP (360 π.Χ.).

Ο λόφος του Καστά είναι ένας φυσικός λόφος που αποτελείται από ιζήματα του Πλειόκαινου. Κατά τη διάρκεια της εποχής του σιδήρου ήταν ένα Αρχαϊκό νεκροταφείο ενεργό στην ανώτερη επιφάνεια του ενώ κατά τη διάρκεια της Κλασικής περιόδου, ο λόφος επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τις ανθρώπινες παρεμβάσεις.

Η μηχανική και τα χαρακτηριστικά του χώρου υγειονομικής ταφής, καθώς και το πρότυπο και τα χαρακτηριστικά των καταγμάτων των δομικών στοιχείων στην κορυφή του τύμβου δείχνουν ότι μπορεί να στηρίξει ένα βαρύ μνημείο όπως το άγαλμα του λιονταριού της Αμφίπολης. Για πρώτη φορά, οι απόλυτοι προσδιορισμοί ηλικίας πραγματοποιήθηκαν στα ιζήματα του λόφου του Καστά.

Ο σχηματισμός παλαιών εδαφών (κάτω από τον χώρο υγειονομικής ταφής) ήταν ενεργός από την Εποχή του Σιδήρου , Αρχαϊκή εποχή μέχρι την Κλασική περίοδο ενώ ο ξυλάνθρακας επιτρέπει για πρώτη φορά την άμεση χρονολόγηση της κατασκευής του μνημείου κατά την Ύστερη Κλασική περίοδο και όχι στη Ρωμαϊκή, όπως είχε προταθεί».

 

(Oι φωτογραφίες της επιστημονικής έρευνας των Σηρίδη,Παυλίδη, Χατζηπέτρου, δημοσιεύονται κατόπιν εγκρίσεως)