Παίζουν με τη χρονολόγηση του μνημείου της Αμφίπολης σε μια κρίσιμη στιγμή.

του Γιώργου Ροδάκογλου

Μυστήριο περιβάλει την υπόθεση με τις χρονολογήσεις δειγμάτων του Καστά καθώς στο Αρχαιολογικό Συνέδριο της Θεσσαλονίκης παρουσιάστηκαν αποτελέσματα από δείγματα καύσης ξύλου που ελήφθησαν από τον τύμβο χωρίς την προβλεπόμενη διαδικασία.

Το υλικό παρέδωσε στο «Δημόκριτο» ο σπηλαιολόγος Ευάγγελος Καμπούρογλου ενώ το Ελληνικό Ερευνητικό Κέντρο έστειλε στη συνέχεια τα δείγματα στο Μανχάιν.

Το παράδοξο στην υπόθεση είναι, ότι το αρχαίο υλικό χρονολογήθηκε από το «Δημόκριτο» και πριν από ένα χρόνο. Η πρώτη χρονολόγηση (δείγμα Καμπούρογλου έδειξε 271 π.Χ, συν-πλην,30) και ταυτίζονταν με τη χρονολόγηση του Α.Π.Θ, (δείγμα Παυλίδη 300 π.Χ συν-πλην 30, Αμερική) ενώ κατά τη δεύτερη ανάλυση που ζητήθηκε με νέο δείγμα το Ελληνικό Ερευνητικό Κέντρο σύμφωνα με τον κύριο Καμπούρογλου δήλωσε αδυναμία επεξεργασίας του υλικού και το έστειλε στο Μανχάιν.

Αποτέλεσμα αυτού του ταξιδιού ήταν απόκλιση των προϋπάρχουσων χρονολογήσεων . Ο πρώτος προσδιορισμός του ιδιωτικού κέντρου έκανε λόγο για (360-352 π.Χ. ποσοστό 20%) και ο δεύτερος προσδιορισμός για (280-230 π.Χ ποσοστό 80%).

Στη διάρκεια των ερωτοαπαντήσεων του ΑΕΜΘ ο αρχιτέκτονας της ανασκαφής Μιχάλης Λεφαντζής ζήτησε από τον κύριο Καμπούρογλου να δώσει τις ανάλογες διευκρινήσεις, καθώς όπως σημείωσε το υλικό καύσης «ελήφθη παράνομα».

Απαντώντας ο κύριος Καμπούρογλου είπε, ότι δεν έστειλε το υλικό ό ίδιος στο εξωτερικό αλλά ο «Δημόκριτος» λόγω έλλειψης επιταχυντή , χωρίς ωστόσο να αιτιολογήσει με τίνος την άδεια ελήφθησαν τα δείγματα και πότε, εφόσον η ανασκαφέας δεν είχε ενημερωθεί.

Κατά την ομιλία του στο 31ο Αρχαιολογικό συνέδριο, ο σπηλαιολόγος εξέφρασε την άποψη ότι η καύση πάνω στην καμάρα χρονολογείται συμπερασματικά στο χρονικό όριο 271-231 π.Χ., μεταξύ του δεύτερου και του τρίτου τετάρτου του 3ου π.Χ. αιώνα και ότι ο κιβωτιόσχημος τάφος είναι μεταγενέστερος του ταφικού μνημείου.

Παράλληλα θεώρησε βέβαιο ότι η εσωτερική επίχωση στο μνημείο πραγματοποιήθηκε στο 30 π.Χ. (συν, πλην) και ότι δεν έχει διαταραχτεί από μεταγενέστερες παρεμβάσεις τυμβωρύχων. Αναφορικά με τα θραύσματα ξυλάνθρακα που εισχώρησαν από το σεισμογενές άνοιγμα του δυτικού τοίχου χρονολογήθηκαν στην Αρχαϊκή Περίοδο 620 π.Χ. (συν πλην 20).

Μιλώντας για το σημείο της κορυφής του τύμβου εξέφρασε την άποψη ότι αυτό χρησίμευε ώστε να στηρίξει το ένα σκέλος του διαβήτη για τη χάραξη του περιβόλου, αμφισβητώντας ότι εκεί ήταν τοποθετημένο το λιοντάρι . Τέλος υποστήριξε ότι το μνημείο του Καστά συσχετίζεται με το Μακεδονικό τάφο Γ’ του 3ου π.Χ., αιώνα με τον οποίο παρουσιάζει κοινά χαρακτηριστικά και επανέλαβε για μια ακόμη φορά ότι ο Καστάς είναι ένας φυσικός λόφος και όχι τύμβος, ενώ θεωρεί βέβαιο ότι στο εσωτερικό του, δεν υπάρχει άλλο μνημείο αντίστοιχο του ταφικού μνημείου που ήδη ξέρουμε.

Ο κύριος Καμπούρογλου εργάστηκε το 2014 στην ανασκαφή του Καστά για διάστημα δέκα ημερών ενώ μετά την απομάκρυνση του διατείνονταν ότι το μνημείο αποτελούσε ρωμαϊκό δημιούργημα και ότι δεν ήταν έργο των Αρχαίων Μακεδόνων.

Στο μεταξύ δυο σημεία που κρύβουν ένα σημαντικό πολιτιστικό θησαυρό στο εσωτερικό του τύμβου Καστά παρουσίασε στο ΑΕΜΘ ο καθηγητής Γεωλογίας του ΑΠΘ Γρηγόρης Τσόκας .Το ένα από τα σημεία του οποίου η αποκάλυψη προϋποθέτει αρχαιολογική ανασκαφή βρίσκεται εξ αριστερών του μνημείου, όπως βλέπουμε την είσοδο με τις σφίγγες στα είκοσι μέτρα, και το άλλο σημείο βρίσκεται στην άλλη πλευρά του τύμβου, στην ευθεία των σφιγγών με τη βάση του λέοντα.

Ο Διευθυντής του Εργαστηρίου Γεωφυσικής έδειξε σε τρισδιάστατη απεικόνιση τα δυο σημεία αιχμής χωρίς περεταίρω πληροφορίες για το περιεχόμενο των οικοδομημάτων και αν αυτό απεικονίζεται από την επεξεργασία των δεδομένων.

Οι διασκοπήσεις κατέγραψαν επίσης και άλλες ανθρωπογενείς παρεμβάσεις μικρής κλίμακας, αρχαϊκούς τάφους και μικρότερα οικοδομήματα δίνοντας στους επιστήμονες μια πρώτη εικόνα περί τίνος πρόκειται ενώ ανθρωπογενείς παρεμβάσεις εντοπίσθηκαν και στο χωράφι με τις ελιές που βρίσκεται απέναντι από το μνημείο.

Στο συνέδριο του ΑΕΜΘ εκτός από τον αρχιτέκτονα της ανασκαφής Μιχάλη Λεφαντζή το παρών έδωσαν ο αρχιφύλακας Αλέξανδρος Κοχλιαρίδης, ο Βασίλης Σαλτσίδης και ο δημοτικός σύμβουλος Αμφίπολης Αριστομένης Κοχλιαρίδης ενώ για λόγους υγείας απουσίαζε η ανασκαφέας Κατερίνα Περιστέρη.