Τους βασικούς πυλώνες της εθνικής στρατηγικής για τους αστέγους ανέπτυξε η αναπληρώτρια υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης Θεανώ Φωτίου, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου όπου παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα έρευνας-
πιλοτικής απογραφής αστέγων που πραγματοποιήθηκε σε επτά μεγάλους δήμους της χώρας, με συνεργασία του υπουργείου Εργασίας με το Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Σύμφωνα με την κ. Φωτίου, οι άμεσοι στόχοι της εθνικής στρατηγικής είναι οι εξής:
– Αποτύπωση του φαινομένου με επιστημονικό, έγκυρο τρόπο και ενιαία μεθοδολογία.
– Κωδικοποίηση της υφιστάμενης νομοθεσίας και επεξεργασία προτάσεων βελτίωσης του θεσμικού πλαισίου. Οι προτάσεις θα παρουσιαστούν το φθινόπωρο.
– Σύσταση διυπουργικού οργάνου που θα χαράσσει την πολιτική για τους αστέγους εντός του Κυβερνητικού Συμβουλίου Κοινωνικής Πολιτικής, υπό την αντιπροεδρία. Θα μετέχουν τα υπουργεία Εργασίας, Εσωτερικών, Υγείας, Μεταναστευτικής Πολιτικής, Οικονομίας και Οικονομικών.
– Δημιουργία μόνιμου ψηφιακού μηχανισμού παρακολούθησης της αστεγίας που θα λειτουργεί εντός του πλαισίου του εθνικού μηχανισμού για την κοινωνική ένταξη και συνοχή, με στόχο τη διασύνδεση και το συντονισμό όλων των φορέων που εργάζονται για τους αστέγους.
– Δημιουργία δεικτών για την παρακολούθηση του φαινομένου και ορισμός ποσοτικών στόχων μείωσης ανά έτος.
Παράλληλα, η κ. Φωτίου αναφέρθηκε και στις δράσεις που έχουν ήδη υλοποιηθεί για τους αστέγους, αλλά και για την πρόληψη της αστεγίας. Ειδικότερα, έκανε αναφορά στη χρηματοδότηση νέων δομών, αλλά και στη βελτίωση υφισταμένων, στη φροντίδα εν κινήσει, την ένταξη αστέγων στο Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης (ΚΕΑ), στο πρόγραμμα «Στέγη και Εργασία», καθώς και στο επίδομα στέγασης και ενοικίου.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε υπό την εποπτεία του υπουργείου Εργασίας, σε συνεργασία με το Πάντειο Πανεπιστήμιο και επιστημονικό υπεύθυνο τον καθηγητή Κώστα Δημουλά, στους Δήμους Αθήνας, Θεσσαλονίκης, Πειραιά, Ηρακλείου, Νέας Ιωνίας, Ιωαννιτών και Τρικκαίων.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, ο κ. Δημουλάς ανέλυσε ορισμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά που προέκυψαν.
Συγκεκριμένα, είπε ότι στο ερώτημα πού θα μείνουν απόψε, αυτό που απάντησαν οι περισσότεροι είναι στην ύπαιθρο. Στην ερώτηση αν μένουν για πρώτη φορά στο δρόμο, υπήρξε ένα μεγάλο ποσοστό αστέγων που έχει ξαναμείνει στο δρόμο και ένα 49% που μένει για πρώτη φορά. Στην ερώτηση πού κατοικούσαν πριν μείνουν άστεγοι αυτήν τη φορά, ένα μεγάλο ποσοστό διέμενε σε δικό του σπίτι, ένα εξίσου μεγάλο ποσοστό έμενε σε σπίτι που νοίκιαζε και άλλοι έμεναν σε σπίτια συγγενών, φίλων και γνωστών. Το ποσοστό εκείνων που ήταν αποφυλακισμένοι ή ήταν σε δομές και βρέθηκαν στο δρόμο ήταν πολύ μικρό. Στο ερώτημα ποιος είναι ο λόγος που αναγκάστηκαν να μείνουν στο δρόμο αυτήν τη φορά, κυριαρχούν οι απαντήσεις που έχουν να κάνουν με τα οικονομικά προβλήματα-οικονομικούς λόγους και την ανεργία.
Σχετικά με την ιθαγένεια αστέγων στο δρόμο, ο κ. Δημουλάς δήλωσε ότι οι περισσότεροι άστεγοι στο δρόμο είναι Έλληνες, ενώ υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό που είναι μετανάστες από χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αναφορικά με την εκτίμηση ηλικίας αστέγων στο δρόμο από τους ερευνητές, ο κ. Δημουλάς σημείωσε ότι οι περισσότεροι είναι κάτω των 44 ετών, άλλοι είναι μέχρι 65 ετών, αλλά και άνω των 65 ετών, ενώ καταγράφεται ένα μικρό ποσοστό αστέγων που είναι συνταξιούχοι. Όσον αφορά το φύλο των αστέγων, υπερέχουν οι άνδρες.
Στο ερώτημα ποιες υπηρεσίες χρησιμοποιούν οι άστεγοι που διαμένουν στο δρόμο, απάντησαν ότι χρησιμοποιούν, κυρίως, τα συσσίτια και τα Κέντρα Ημέρας και ακολουθούν οι άλλες υπηρεσίες, όπως είναι τα υπνωτήρια. Σημαντική αναλογία αποτελούν και οι άστεγοι που δεν χρησιμοποιούν καμία κοινωνική υπηρεσία.
Χαρακτηρισμός κατάστασης υγείας από τους αστέγους που εξυπηρετούνται από δομές: Η κατάσταση υγείας φαίνεται να είναι καλή. Εκτίμηση προβλημάτων υγείας των αστέγων που ζουν στο δρόμο από τους ερευνητές: Υπάρχουν αρκετά προβλήματα ως προς την υγεία και αυτά συνδέονται, κυρίως, με τη χρήση ναρκωτικών και τα ψυχικά προβλήματα.
Στο ερώτημα για το εισόδημα που συμπεριλαμβανόταν στα ερωτηματολόγια των δομών, το 25,9% απάντησε ότι έχει κάποιο εισόδημα εκτός εργασίας, ενώ το 6% έχει περιστασιακή ή πιο μόνιμη εργασία, αλλά το εισόδημα δεν είναι αρκετό, για να του εξασφαλίσει την κατοικία. Το ΚΕΑ λαμβάνει το 20,2% των αστέγων που απάντησαν στο ερωτηματολόγιο δομών.
Οι αριθμοί της απογραφής
Απογραφικοί τομείς και δομές
– 90 απογραφικοί τομείς στις επτά πόλεις.
– 34 ημερήσιες δομές (Κέντρα Ημέρας/συσσίτια).
– 11 στεγαστικές δομές (ξενώνες/υπνωτήρια).
– 17 πράξεις υποστηριζόμενων διαμερισμάτων (Στέγαση & Επανένταξη, Κοινωνική Κατοικία δήμου Αθηναίων).
– 370 καταγραφείς, εθελοντές.
Πρώτα αποτελέσματα
– 1.645 άτομα στο δρόμο και σε δομές σε επτά δήμους.
– 691 από αυτά, στο δρόμο.
– 793 άτομα στην Αθήνα, εκ των οποίων τα 353 στο δρόμο.
