Σέρρες: Εκδήλωση για την πτώση της Κρήτης στους Τούρκους και τους θρήνους του λαού της μέσα από την λογοτεχνία

Η πτώση της Κρήτης στους Τούρκους και οι θρήνοι που ξεπήδησαν από την
ψυχή του λαού της και εκφράστηκαν μέσα από την λογοτεχνία και ειδικότερα την
κρητική ποίηση,

ήταν το θέμα της εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε από την «Έ-
νωση για την Ανάδειξη και Διάδοση της Ελληνικής Γλώσσας» (Ε.Α.Δ.Ε.Γ.) και
την Κρητική Αδελφότητα Νομού Σερρών «το Αρκάδι», το Σάββατο 2 Μαρτίου
2019 στο ξενοδοχείο Φίλιππος Ξενία στις Σέρρες.

Την τόσο ενδιαφέρουσα εκδήλωση άνοιξε ο πρόεδρος της Κρητικής Αδελφότη-
τας κ. Αντώνιος Φραγγεδάκης, καλωσορίζοντας το κοινό που υπερπλήρωσε την
αίθουσα του Ξενοδοχείου και τονίζοντας ότι μέσα από την εισήγηση θα γνωρίσουμε
γεγονότα που δυστυχώς δεν διδάσκονται στα σχολεία.

Ακολούθησε ο χαιρετισμός του προέδρου της Ε.Α.Δ.Ε.Γ. κ. Κυριάκου Γεωρ-
γιάδη, ο οποίος επεσήμανε ότι η συνεργασία των δύο συλλόγων για την άριστη συν-
διοργάνωση αυτής της εκδήλωσης, όχι μόνο δεν είναι τυχαία αλλά είναι «βαθειά
συμβολική γιατί οι δεσμοί Μακεδονίας-Κρήτης είναι ακατάλυτοι και χρονολογούνται
από τα προχριστιανικά χρόνια».

Εισηγήτρια της εκδήλωσης ήταν η κ. Τασούλα Μαρκομιχελάκη επίκουρος
καθηγήτρια του Τμήματος Φιλολογίας του Α.Π.Θ., η οποία στην ομιλία της παρουσί-
ασε άγνωστα στους περισσότερους αποσπάσματα θρηνητικών ποιημάτων της κρητι-
κής λογοτεχνίας του πολέμου. Άλλωστε ο τίτλος της εισήγησης ήταν «θρήνοι για την
χαμένη πατρίδα στην λογοτεχνία του κρητικού πολέμου (1645-1669)».

Στην εισήγησή της παρουσίασε της δύο φάσεις της πτώσης της Κρήτης και το
πέρασμά της από τους Βενετούς στην Τουρκοκρατία .

Η ηρωϊκή αντίσταση του Χάνδακα (σημερινό Ηράκλειο) που κράτησε 22 χρό-
νια, ενώ είχε όλο το νησί καταληφθεί από τους Τούρκους, καθώς και τα βάσανα του
κρητικού λαού μαζί με την προσφυγιά που ακολούθησε εξυμνήθηκαν όσο τίποτα από
τους ποιητές της εποχής οι οποίοι είχαν την ανάγκη να θρηνήσουν μαζί με τον λαό
για την συμφορά της Κρήτης.

Η πόλεμος της Κρήτης θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως «πανευρωπαϊκός
πόλεμος» τόνισε στην αρχή της ομιλίας της η κ. Μαρκομιχελάκη, γιατί «ο πολιορ-
κούμενος από τους Τούρκους Χάνδακας, υπήρξε το σύμβολο της άμυνας των
χριστιανικών λαών της Ευρώπης στην επεκτατική ορμή της οθωμανικής αυτο-
κρατορίας».

Οι Βενετοί κατάφεραν να συντηρήσουν την πολιορκία του Χάνδακα για
δύο δεκαετίες από το 1648 έως το 1669 και φέτος είναι επετειακή ημερομηνία για την
Κρήτη γιατί συμπληρώνονται 350 χρόνια από αυτή την πολιορκία η οποία ήταν στην
ουσία μία αναμέτρηση Ευρώπης και Ανατολής που ονομάστηκε ως «γιγαντομαχία».
Για τον λόγο αυτό, όπως τόνισε η εισηγήτρια «η Κρήτη ήταν ο τελευταίος προμα-
χώνας της χριστιανικής Ευρώπης στην ανατολική Μεσόγειο και η σωτηρία της
ήταν γεγονός υψίστης σημασίας επειδή θα καθόριζε τα όρια και τις σχέσεις δύο
διαφορετικών κόσμων και πολιτισμών. Ήταν επομένως φυσικό η κατάληψή της
να εξιστορηθεί από Ευρωπαίους και Τούρκους της εποχής και μεταγενέστερους
και η διεθνής βιβλιογραφία για το γεγονός να είναι πολύ μεγάλη».

Στην συνέχεια αναφέρθηκε αναλυτικά, διαβάζοντας αποσπάσματα από τα λο-
γοτεχνικά έργα που γράφτηκαν την περίοδο αυτή, κυρίως έμμετρα, με τα οποία εξι-
στορείται από τους Κρήτες ποιητές η απώλεια της πατρίδας τους. Η ομιλήτρια δεν
στάθηκε μόνο στα γνωστά έργα, όπως τα δύο ομότιτλα θεατρικά με τίτλο «ο Κρητι-
κός πόλεμος», αλλά κυρίως επεσήμανε τα άγνωστα στους περισσότερους αξιόλογα
λογοτεχνικά έργα στα οποία υπάρχει το θρηνητικό στοιχείο για την πατρίδα. Όπως
αυτό του Αθανασίου Πικρού ή Σκληρού, μία έμμετρη αφήγηση του πολέμου σε
9.000 στίχους (1647), το «Μοιρολόγι» του Μαρίνου Τζάνε Μπουνιαλή, ο οποίος
θρηνεί για την ιδιαίτερη πατρίδα του, το Ρέθυμνο (1646), και η «λεηλασία της πα-
ροικιάς της Πάρου», ανωνύμου ποιητού.

Επίσης ανέφερε το ελάχιστα γνωστό έργο του Αγίου της Εκκλησίας Πατριάρ-
χη Αλεξανδρείας Γερασίμου Παλλαδά, «ο θρήνος της Κρήτης», που θρηνεί την
απώλεια της γενέτειρας πατρίδας του και τους μετέπειτα πρόσφυγες του νησιού. Ο
Πατριάρχης έγραψε ακόμη ένα ποίημα το οποίο απευθύνεται στους χριστιανικούς
λαούς της Δύσης και τους μιλάει για την κατάντια της πατρίδας του.

Τελειώνοντας την ομιλία της η κ. Μαρκομιχελάκη υπογράμμισε ότι εστίασε
κυρίως στα άγνωστα έργα με θρηνητικά στοιχεία και στην ποικιλία των τρόπων της
ποιητικής έκφρασης, όπως και σε αυτά που μιλούν για την κατάντια των προσφύγων,
καθώς είναι επίκαιρο το δράμα των σημερινών προσφύγων στην Ανατολική Μεσό-
γειο.
Η εκδήλωση έκλεισε αφού προηγουμένως ο πρόεδρος τη Κρητικής Αδελφότη-
τας «το Αρκάδι» και ο πρόεδρος της ΕΑΔΕΓ ευχαρίστησαν θερμά την ομιλήτρια.
Την εκδήλωση μεταξύ άλλων τίμησαν με την παρουσία τους, ο Δήμαρχος Σερ-
ρών κ. Πέτρος Αγγελίδης, ο πρόεδρος του Δ.Σ. και υποψήφιος Δήμαρχος κ. Θεόδω-
ρος Αραμπατζής, η Υπ. Δήμαρχος κα. Αριάδνη Παπαφωτίου, ο υποψήφιος Βουλευ-
τής του κινήματος Αλλαγής κ. Πασχάλης Τόσιος, ο πρόεδρος των Εφέδρων Αξιωμα-
τικών Σερρών κ. Βασίλης Κατιρτζόγλου, ο πρόεδρος της ΕΜΕΙΣ κ. Δημήτριος Δη-
μούδης, εκπρόσωποι των πολιτιστικών Συλλόγων και πλήθος κόσμου.
Ο Πρόεδρος της Ε.Α.Δ.Ε.Γ. Ο Πρόεδρος της Κρητικής Αδελφότητας
Κυριάκος Η. Γεωργιάδης Αντώνης Φραγγεδάκης