Δημήτρης Χριστόφιας: Ποιος ήταν ο πρώην πρόεδρος της Κύπρου που «έφυγε» από την ζωή
Date:
Ο πρώην πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Δημήτρης Χριστόφιας, που απεβίωσε σήμερα σε ηλικία 72 ετών,
γεννήθηκε στο κατεχόμενο από τα τουρκικά στρατεύματα Δίκωμο της επαρχίας Κερύνειας, στις 29 Αυγούστου 1946. Ήταν νυμφευμένος με την Έλση Χηράτου με την οποία απέκτησε δύο κόρες και ένα γιο.
Ο Δημήτρης Χριστόφιας σπούδασε στο Ινστιτούτο Κοινωνικών Επιστημών της Μόσχας (1969-1971) και στην Ακαδημία Κοινωνικών Επιστημών της ΕΣΣΔ (1971-74), απ’ όπου έλαβε τον τίτλο του διδάκτορα Ιστορίας.
Το 1964 έγινε μέλος του ΑΚΕΛ, της Παγκύπριας Εργατικής Ομοσπονδίας (ΠΕΟ) και της Ενιαίας Δημοκρατικής Οργάνωσης Νεολαίας (ΕΔΟΝ). Το 1969, στο 5ο συνέδριο της ΕΔΟΝ, εξελέγη μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου της οργάνωσης.
Ενώ σπούδαζε στο Γυμνάσιο, πουλούσε την εφημερίδα-όργανο του ΑΚΕΛ, “Χαραυγή”, και τα καλοκαίρια εργαζόταν στις οικοδομές με τον πατέρα του, που ήταν οικοδόμος.
Μετά τη θητεία του στην Εθνική Φρουρά, εργάστηκε ως λογιστής σε εταιρία ειδών ζαχαροπλαστικής.
Τον Απρίλιο του 1974, μετά το πέρας των σπουδών του, επέστρεψε στην Κύπρο και προσελήφθη ως έμμισθος στην ΕΔΟΝ.
Το 1977 εξελέγη γενικός γραμματέας της ΕΔΟΝ, θέση την οποία κατείχε μέχρι και το 1987.
Το 1982 εξελέγη μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ, το 1986 μέλος του Πολιτικού Γραφείου της Κεντρικής Επιτροπής και το 1987 μέλος της Γραμματείας της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος. Μετά το θάνατο του γενικού γραμματέα του ΑΚΕΛ Εζεκία Παπαϊωάννου, στις 10 Απριλίου 1988, το Πολιτικό Γραφείο της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος τον όρισε προσωρινό γενικό γραμματέα. Στις 22 Απριλίου 1988 η ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής τον εξέλεξε γενικό γραμματέα της, αξίωμα στο οποίο επανεξελέγη άλλες τέσσερις φορές, το 1990, το 1995, το 2000 και το 2005.
Εξελέγη βουλευτής Κερύνειας με το ΑΚΕΛ-Αριστερά- Νέες Δυνάμεις στις εκλογές της 19ης Μαΐου 1991 και επανεξελέγη στις εκλογές της 26ης Μαΐου 1996, της 27ης Μαΐου 2001 και της 21ης Μαΐου 2006.
Το 1999 υποβλήθηκε σε σε επεμβαση ανοιχτής καρδιάς στο Λονδίνο και πέντε μήνες αργότερα υποβλήθηκε με επιτυχία σε μεταμόσχευση νεφρού.
Διετέλεσε Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων για δύο κοινοβουλευτικές περιόδους (2001-2006 και 2006-2011).
Τον Ιούλιο του 2007 η Παγκύπρια Συνδιάσκεψη του ΑΚΕΛ αποφασίζει με συντριπτική πλειοψηφία (92,7% έναντι 6,6%) να προτείνει την υποψηφιότητά του για την προεδρία της Δημοκρατίας στις εκλογές του 2008 στους εταίρους του στον κυβερνητικό συνασπισμό (ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ) και στον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Τάσσο Παπαδόπουλο. Ήταν η πρώτη φορά που το ΑΚΕΛ αποφάσιζε να διεκδικήσει με δικό του υποψήφιο το προεδρικό αξίωμα. Η απόφαση αυτή οδήγησε σε διάλυση της τριμερούς κυβερνητικής συνεργασίας (που ίσχυε από το 2003), καθώς το ΔΗΚΟ και η ΕΔΕΚ υποστήριξαν την επανεκλογή Παπαδόπουλου.
17/2/2008: Έρχεται δεύτερος, με ποσοστό 33,29% των ψήφων στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών και αναμετράται στον δεύτερο γύρο με αντίπαλο τον Ιωάννη Κασουλίδη που είχε έρθει πρώτος στον πρώτο γύρο με ποσοστό 33,51%. Ο Τάσσος Παπαδόπουλος ήρθε τρίτος με ποσοστό 31,79% των ψήφων και αποκλείστηκε από τον δεύτερο γύρο.
24/2/2008: Εκλέγεται πρόεδρος στον δεύτερο γύρο με ποσοστό 53,36% έναντι 46,64% του Ι. Κασουλίδη. Την υποψηφιότητά του στήριξαν το ΑΚΕΛ, οι Ενωμένοι Δημοκράτες και προσωπικότητες ενώ στον δεύτερο γύρο τον στήριξαν επίσης το ΔΗΚΟ, η ΕΔΕΚ και οι Οικολόγοι, που στον πρώτο γύρο είχαν υποστηρίξει την υποψηφιότητα Παπαδόπουλου.
28/2/2008: Αναλαμβάνει καθήκοντα. Παραμένει στο αξίωμα μέχρι τον Φεβρουάριο του 2013, όταν πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται ο Νίκος Αναστασιάδης.
Η έκρηξη στο Μαρί και η απόδοση ευθυνών
Στις 11/7/2011, 13 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 61 τραυματίστηκαν από εκρήξεις σε εμπορευματοκιβώτια πυρίτιδας που φυλάσσονταν στη ναυτική βάση “Ευάγγελος Φλωράκης” της Εθνικής Φρουράς στην περιοχή Ζύγι-Μαρί. Η πυρκαγιά που προκλήθηκε επεκτάθηκε στον ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό Βασιλικού, προκαλώντας τεράστιες ζημιές. Μεταξύ των νεκρών ήταν ο διοικητής του ναυτικού, πλοίαρχος Ανδρέας Ιωαννίδης, καθώς και ο διοικητής της ναυτικής βάσης, αντιπλοίαρχος Λάμπρος Λάμπρου. Σκοτώθηκαν επίσης ο αρχικελευστής Κλεάνθης Κλεάνθους, ο κελευστής Μιχάλης Ηρακλέους και οι ναύτες, δίδυμα αδέλφια, Μιλτιάδης και Χριστάκης Χριστοφόρου. Τη ζωή τους έχασαν επίσης ο αρχιλοχίας της πυροσβεστικής Ανδρέας Παπαδόπουλος, οι πυροσβέστες Βασίλης Κρόκος, Σπύρος Τταντής, Παναγιώτης Θεοφίλου και Αδάμος Αδάμου, καθώς και ο αρχιπυροσβέστης Γιώργος Γιακουμή. Δύο ημέρες αργότερα απεβίωσε και ο 19χρονος Αντώνης Χαραλάμπους, που είχε τραυματιστεί σοβαρά.
Σύμφωνα με την κυβέρνηση, η έκρηξη σημειώθηκε σε υλικό που είχε κατασχεθεί το 2009 από ιρανικό πλοίο το οποίο έπλεε στα χωρικά ύδατα της Κύπρου και είχε προορισμό τη Συρία.
Το πόρισμα της επιτροπής που διόρισε το υπουργικό συμβούλιο για να ερευνήσει την υπόθεση και παραδόθηκε στις 3/10/2011 από τον πρόεδρό της Πόλυ Πολυβίου απέδωσε στον πρόεδρο Δημήτρη Χριστόφια την κύρια ευθύνη για την τραγωδία. Όπως ανέφερε, ο πρόεδρος είχε θεσμικές αλλά και προσωπικές ευθύνες, επειδή δεν χειρίστηκε καλά το θέμα της παραμονής του επικίνδυνου φορτίου του ιρανικού πλοίου στην Κύπρο, επιδεικνύοντας ασύγγνωστη αμέλεια και ολιγωρία. Ο Δ. Χριστόφιας αμφισβήτησε το πόρισμα της Ερευνητικής Επιτροπής και είπε ότι δεν πρόκειται να παραιτηθεί, απορρίπτοντας κατηγορηματικά ότι φέρει προσωπική ευθύνη για την έκρηξη.
Στις 15/2/2013, σε διάγγελμα-αποτίμηση της πενταετούς θητείας του, δήλωσε ότι αποχωρεί με το κεφάλι ψηλά επειδή έκανε σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες ό,τι μπορούσε για να επιτύχει το καλύτερο για την Κύπρο. Είπε ότι η μεγαλύτερη πικρία του σχετίζεται με το τραγικό δυστύχημα στο Μαρί και ότι ένιωθε επίσης μεγάλη πικρία γιατί δεν κατάφερε να υλοποιήσει το όραμα της ζωής του για επίλυση του Κυπριακού.
Βραβεία-διακρίσεις
3/12/2004: Αναγορεύεται σε επίτιμο διδάκτορα του Τμήματος Διεθνών Ευρωπαϊκών και Οικονομικών και Πολιτικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
10/12/2007: Ο επισκεπτόμενος την Κύπρο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, του απομένει το μετάλλιο Αλεξάντερ Πούσκιν για τη συμβολή του στην εδραίωση της φιλίας και της αλληλοκατανόησης μεταξύ των δύο λαών, καθώς και για την υποστήριξη του ρωσικού πληθυσμού και της ρωσικής γλώσσας.
20/11/2008: Αναγορεύεται επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Διεθνών Σχέσεων της Μόσχας.
9/4/2009: Ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Θεόδωρος Β΄του απονέμει το Μεγαλόσταυρο μετ’ αστέρος της Εκκλησίας του Αγίου και Αποστόλου Μάρκου, που είναι η μεγαλύτερη τιμητική διάκριση της αλεξανδρινής εκκλησίας.
26/4/2009: Ανακηρύσσεται επίτιμος δημότης Νάουσας.
21/6/2009: Ανακηρύσσεται επίτιμος δημότης Υπάτης.
19/8/2009: Ανακηρύσσεται επίτιμος δημότης Αστυπάλαιας.
9/9/2009: Ανακηρύσσεται επίτιμος διδάκτορας Συστημάτων Επικοινωνίας στις Διεθνείς Σχέσεις από το Πανεπιστήμιο για ξένους της Περούτζια.
28/9/2009:Τιμάται με την ανώτατη διάκριση της Κούβας, το μετάλλιο Χοσέ Μαρτί.
14/11/2009: Ο δήμαρχος Καλαμαριάς Χριστόδουλος Οικονομίδης του απονέμει τον τίτλο του επίτιμου δημότη και το Χρυσό Κλειδί της Καλαμαριάς.
19/3/2010: Αναγορεύεται επίτιμος διδάκτορας του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Κατεύθυνσης του Πανεπιστημίου Πατρών.
14/12 2010: Αναγορεύεται επίτιμος διδάκτορας της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
22/6/2011: Αναγορεύεται επίτιμος διδάκτορας της Σχολής Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου.
4/7 2011: Αναγορεύεται επίτιμος διδάκτορας φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Μαριούπολης,
10/1/2013: Τιμάται με το Ανώτατο Παράσημο του Πατριαρχείου Κιλικίας στη Βηρυτό από τον Πατριάρχη Κιλικίας Αράμ.
30 /1/2013: Παρασημοφορείται με το Ανώτατο Παράσημο της Δημοκρατίας της Σερβίας, από τον πρόεδρο της χώρας Τόμισλαβ Νίκολιτς σε ειδική τελετή που πραγματοποιήθηκε στο προεδρικό μέγαρο στο Βελιγράδι.
