Δύο είναι τα μεγάλα ερωτήματα που απασχολούν την επιστημονική κοινότητα και τον πλανήτη εν γένει, τις τελευταίες εβδομάδες μετά και την επέλαση του φονικού νέου κορονοϊού:
«Πότε θα βρεθεί εμβόλιο» και «πότε θα τελειώσει η πανδημία και ο ιός γενικά».
Και για τα δύο οι απαντήσεις δεν είναι εύκολες καθώς εκατοντάδες επιστήμονες σε όλο τον κόσμο μοχθούν καθημερινά ώστε να μπορέσουν να κατανοήσουν περισσότερα για τον Sars-Cov-2. Για το εμβόλιο κάποιες αισιόδοξες προβλέψεις κάνουν λόγο για ανακάλυψη μέχρι το τέλος του 2020 ενώ κάποιες πιο μετριοπαθείς αναφέρουν «κάποια στιγμή μέσα στο 2021».
Το ερώτημα του ενός εκατομμυρίου όμως είναι πότε θα έρθει το τέλος της πανδημίας. Ο προηγούμενος κορονοϊός SARS εξαφανίστηκε ξαφνικά μετά από λίγους μήνες με τους επιστήμονες να μην μπορούν να εξηγήσουν ακόμα πώς έγινε κάτι τέτοιο.
Για το νέο κορονοϊό το τεχνολογικό πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης και ο καθηγητής Γιανξί Λούο προσπαθούν να δώσουν μία απάντηση, αν και όπως δείχνουν τα επιστημονικά δεδομένα είναι ένα συμπέρασμα που δεν μπορεί να βγει εύκολα.
Όπως τονίζεται στην σχετική έρευνα οι πανδημικοί κύκλοι ζωής ποικίλλουν ανάλογα με τις χώρες και ενδέχεται να υπάρχουν διαφορετικά μοτίβα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο.
Είναι η 13η Ιουλίου η ημερομηνία ορόσημο για την Ελλάδα;
Σύμφωνα με τις αναλύσεις του πανεπιστημίου, το σημείο καμπής για την πανδημία σε ολόκληρο τον πλανήτη συνολικά, ήταν η 11η Απριλίου, ενώ την 30η Μαρτίου καταγράφηκε το 97% των κρουσμάτων και το 99% θα καταγραφεί την 17η Ιουνίου. Το τέλος της πανδημίας αναμένεται στις 9 Δεκεμβρίου του 2020.
Εφαρμόζοντας τη μέθοδο predictive monitoring (προγνωστική παρακολούθηση), ο καθηγητής Λούο και οι συνεργάτες του κατασκεύασαν ένα πειραματικό εργαλείο ειδικά για την εξέλιξη της πανδημίας.
Με βάση τα συμπεράσματα των ερευνητών, η Ελλάδα θα προηγηθεί σε σχέση με τις περισσότερες περισσότερες χώρες της υφηλίου, καθώς ο Λούο προβλέπει ότι τα κρούσματα στις ΗΠΑ θα εκλείψουν στις 5 Σεπτεμβρίου, στη Βρετανία στις 20 Αυγούστου και στη Σουηδία στις 17 Οκτωβρίου.
Αναφορικά με την Ελλάδα οι ερευνητές εκτιμούν ότι το σημείο καμπής ήταν η 30η Μαρτίου ενώ το 97% των κρουσμάτων θα καταγραφεί την 9η Μαΐου.
Το 99% θα καταγραφεί στις 25 Μαΐου, ενώ το τέλος της πανδημίας για τη χώρα μας εκτιμάται στις 13 Ιουλίου.
Τέλος η πολύπαθη Ιταλία αναμένεται να «ελευθερωθεί» στις 30/8, η Ισπανία πιο νωρίς στις 2/8 ενώ η ημέρα ανεξαρτησίας από την πανδημία για το Κατάρ θα έρθει τον Φεβρουάριο και για το Μπαχρέιν τον Απρίλιο του 2021.
Κατά μέσο όρο πάντως το μοντέλο του πανεπιστημίου της Σιγκαπούρης θεωρεί ότι η ημέρα παγκόσμιας ανακούφισης θα είναι η 27η Νοεμβρίου του 2020.
Τι είναι η «προγνωστική παρακολούθηση»
Στον πυρήνα του predictive monitoring βρίσκεται η απεικόνιση της πανδημίας σε καμπύλη τύπου καμπάνας αντί για το οριζοντιωμένο «S». Η επιλογή αυτή, πάντα κατά τον καθηγητή Λούο, συναρμόζεται καλύτερα με τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά της μεθόδου του, εφόσον αποτυπώνει εναργώς τον κύκλο ζωής της μεταδοτικής νόσου. Οι επιστήμονες γνωρίζουν, ούτως ή άλλως, ότι οι φάσεις εξέλιξης μιας επιδημίας έχουν την ίδια πάντα ακολουθία: αρχική εκδήλωση, επιτάχυνση της διάδοσης, σημείο καμπής όπου τα κρούσματα της μίας ημέρας είναι λιγότερα από εκείνα της προηγούμενης, κατόπιν επιβράδυνση και τελική υποχώρηση.
Στην περίπτωση του Sars-Cov-2, τα μοντέλα των ερευνητών από το Πολυτεχνείο της Σιγκαπούρης παρουσιάζουν μια «καμπάνα», διαφορετική από χώρα σε χώρα, αλλά με ένα κοινό παρονομαστή: Την «ουρά», δηλαδή μια γραμμή περίπου παράλληλη με τον οριζόντιο άξονα του γραφήματος – τον άξονα του χρόνου
Η ερμηνεία αυτού του χαρακτηριστικού είναι αυτονόητη. Μετά την άνοδο, την κορύφωση και την πτώση του αριθμού κρουσμάτων, η καμπύλη γίνεται επίπεδη, παραμένοντας σε πολύ χαμηλές τιμές, έως ότου φτάσει στο μηδέν, όπου και διακόπτεται.
Γενικώς, το σχήμα της «καμπάνας» που σχηματίζει το πλήθος των κρουσμάτων ανά χώρα σε συνάρτηση με τον χρόνο επηρεάζεται από παράγοντες όπως η διαδικασία της μόλυνσης, οι ιδιαιτερότητες του εκάστοτε ιού, τα στοιχεία του πληθυσμού (π.χ. ηλικιακή σύνθεση, κυρίαρχη νοοτροπία, θρησκευτικές πεποιθήσεις κ.λπ.), καθώς και οι αντιδράσεις στην επιδημία. Το πώς προσαρμόζονται -ή αψηφούν- στα μέτρα προστασίας τόσο τα άτομα όσο και οι θεσμικοί παράγοντες διαμορφώνει την εικόνα της καμπύλης.
Ο καθηγητής Λούο πάντως αναφέρει ότι «Οι προβλέψεις μας για τις ακριβείς ημερομηνίες εξόδου από την κρίση ανά χώρα θα αλλάζουν. Ειδικά όταν τα σενάρια που σχεδιάζονται για την πραγματική ζωή, όπως τα μέτρα που αποφασίζονται από τις κατά τόπους κυβερνήσεις αλλά και η συμπεριφορά των ανθρώπων, βρίσκονται σε διαρκή και ταχεία μεταβολή».
Διαβάστε όλη την έκθεση του πανεπιστήμιου της Σιγκαπούρης εδώ
