Τάσος Χατζηβασιλείου: Η Ελλάδα δείχνει τον δρόμο για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών στη Μεσόγειο

Η σημερινή συμφωνία Ελλάδας – Ιταλίας για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών συνιστά σημαντική ιστορική εξέλιξη, καθώς κλείνει οριστικά η ελληνοϊταλική εκκρεμότητα που υπήρχε εδώ και 43 χρόνια.

Στην ουσία, το κείμενο αποτελεί τη συνέχεια της συμφωνίας του 1977 για την υφαλοκρηπίδα, όταν ορθώς ο Κωνσταντίνος Καραμανλής συμφώνησε να εφαρμοστεί η αρχή της μέσης γραμμής. Πρακτικά, λοιπόν, η μέση γραμμή θα ισχύει πλέον και για τα επιφανειακά ύδατα.

Η συμφωνία αποτελεί επιβεβαίωση της ισχύος του Διεθνούς Δικαίου. Κι αυτό γιατί έχει καταρτιστεί στη βάση της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας που προβλέπει την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών βάσει διμερών συμφωνιών και όχι μονομερών ενεργειών.

Εξασφαλίζει νομική επήρεια στα νησιά μας, γεγονός που μπορεί να λειτουργήσει ως θετικό προηγούμενο για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών και με τις άλλες γειτονικές χώρες. Στην ουσία, η σημερινή συμφωνία αναγνωρίζει ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα στα νησιά του Ιονίου Πελάγους.

Παράγει ισχυρά έννομα αποτελέσματα, σε αντίθεση με το παράνομο τουρκολιβυκό «σύμφωνο» που αγνοεί επιδεικτικά όχι μόνο τους καθιερωμένους διεθνείς κανόνες του Δικαίου της Θάλασσας αλλά και τα δικαιώματα τρίτων. Επιπλέον, μόλις η ελληνοϊταλική συμφωνία κατατεθεί στον ΟΗΕ, θα δημιουργηθεί νομικό προηγούμενο για τη χάραξη θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς το κείμενο φέρει την υπογραφή δύο σημαντικών χωρών του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δύο χωρών που αποδεδειγμένα σέβονται το Διεθνές Δίκαιο και τις αρχές καλής γειτονίας.

Ακόμα, διευκολύνει τις συζητήσεις μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου για τη σύναψη παρόμοιας συμφωνίας. Η υποδειγματική εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου στη συμφωνία Αθήνας – Ρώμης ενθαρρύνει το Κάιρο να συνεχίσει τις συζητήσεις, έστω και για μερική οριοθέτηση των μεταξύ μας θαλασσίων ζωνών.

Επιπλέον, κατοχυρώνει εκ νέου το δικαίωμα της Ελλάδας να επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη παντού, στα 12 ναυτικά μίλια.

Το κείμενο, το οποίο είναι αποτέλεσμα σοβαρής προετοιμασίας και διαπραγματεύσεων, περιέχει προβλέψεις και γι’ αυτή τη μελλοντική επέκταση, οι οποίες γνωστοποιούνται με κοινή δήλωση των δύο πλευρών προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ταυτόχρονα, αυτή η ιστορική συμφωνία δημιουργεί καθεστώς πίεσης στην Αλβανία, για να προχωρήσει και αυτή στην οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών με την Ελλάδα. Η Ιταλία εμμέσως αποδέχεται το θαλάσσιο τριεθνές Ελλάδας-Αλβανίας-Ιταλίας, επομένως τα Τίρανα δεν έχουν περιθώρια αμφισβήτησης των συντεταγμένων που καθορίστηκαν σήμερα. Υπενθυμίζεται ότι η απορριφθείσα από την Αλβανία συμφωνία του 2009 ήταν υποδειγματική και ακολουθούσε πιστά την εφαρμογή της μέσης γραμμής στα ελληνοαλβανικά θαλάσσια όρια. Δυστυχώς, η κυβέρνηση του Έντι Ράμα υπαναχώρησε αμέσως μετά την εκλογική της νίκη.

Η σημερινή συμφωνία είναι ιστορική για έναν επιπλέον λόγο: μας οπλίζει με νομικά επιχειρήματα έναντι της Τουρκίας. Θα ήταν αφελές να ισχυριστεί κανείς ότι η ελληνοϊταλικη συμφωνία θα λύσει τα ελληνοτουρκικά. Όμως είναι απολύτως ακριβές ότι η συμφωνία ενισχύει καθοριστικά το οπλοστάσιό μας. Κι αυτό γιατί στέλνει στην Άγκυρα ισχυρό πολιτικό μήνυμα ότι στη Μεσόγειο δεν γίνονται αποδεκτές οι παραβιάσεις των διεθνών συμβάσεων. Αντιθέτως, αξιοποιούνται όλα τα νομικά εργαλεία για τη σύναψη συμφωνιών που είναι αμοιβαίως επωφελείς για τα συμβαλλόμενα μέρη.

Η ελληνική κυβέρνηση κινείται με όραμα, σχέδιο και αποφασιστικότητα.

Σήμερα, επιβεβαιώνεται για ακόμη μια φορά ότι η Ελλάδα αποτελεί πόλο σταθερότητας και σημαντικό εγγυητή του Διεθνούς Δικαίου στην περιοχή. Το εθνικό brandname ενισχύεται σημαντικά και πλέον αναγνωρίζεται ο ρόλος μας ως παρόχου περιφερειακής ασφάλειας.

* Ο κ. Τάσος Χατζηβασιλείου είναι Βουλευτής Σερρών της ΝΔ, Γραμματέας της Επιτροπής Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, Διεθνολόγος.

Πηγή kathimerini.gr