“Θα βγούμε δυνατότεροι”: Ο πατέρας Αντώνιος μιλά για την κρίση της πανδημίας και την «Κιβωτό του Κόσμου»

Ο Πάτερ Αντώνιος, είναι ένας σύγχρονος «Νώε». Μέσα στην «Κιβωτό» του, βρίσκουν καταφύγιο άνθρωποι, οι οποίοι αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα επιβίωσης.

Ιδιαίτερα αγαπητός στους νέους, δεν μένει μόνο στα λόγια, αλλά προχωρά σε πράξεις. Χωρίς διακρίσεις, ανιδιοτελώς, αθόρυβα και αποτελεσματικά, δίνει αγάπη, προστασία και φροντίδα, τόσο σε παιδιά, όσο και σε ενήλικες που έχουν ανάγκη. Εδώ και 23 χρόνια προσφέρει βοήθεια σε ανήλικους αλλά και μητέρες που είναι μόνες τους, μέσω της «Κιβωτού του Κόσμου», με τη στήριξη των συνεργατών του, του επιστημονικού προσωπικού της Κιβωτού (παιδαγωγούς, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς) και φυσικά των εθελοντών.

Ο Πάτερ Αντώνιος Παπανικολάου, ο οποίος το 2018 τιμήθηκε με το Βραβείο του Καλύτερου Ευρωπαίου Πολίτη στις Βρυξέλλες, με την ταπεινότητα και την ευγένεια που τον διακρίνει, μίλησε στο iefimerida.gr για τη δράση της «Κιβωτού», η οποία έχει γίνει μια μεγάλη οικογένεια όπως μας είπε, καθώς και για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει με την πανδημία του κορωνοϊού.

«Στόχος μου είναι να μπορούμε να στηρίζουμε και να προστατεύουμε παιδιά που έχουν ανάγκη και συμπολίτες μας που ανήκουν σε κοινωνικά ευπαθείς ομάδες και βρίσκονται σε δυσχερή θέση»

Πάτερ Αντώνιε, πώς ξεκίνησε το ταξίδι της «Κιβωτού»;

Το 1998 χειροτονήθηκα ιερέας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών στον ΙΝ Αγ. Γεωργίου Ακαδημίας Πλάτωνος. Η Ακαδημία Πλάτωνος – Κολωνός είναι μία περιοχή του Δήμου Αθηναίων, που δεν είχε την προσοχή και την ανάπτυξη, που θα έπρεπε να είχε, με όλα τα επακόλουθα, όπως η φτώχεια και η παραβατικότητα. Σε αυτή την περιοχή ξεκίνησα την ιερατική μου δράση και ανέλαβα τον τομέα της νεότητας. Ο κόσμος στην εκκλησία, ως συνήθως, ήταν μεγαλύτερης ηλικίας με ελάχιστους έως καθόλου νέους και παιδιά. Έβλεπα όμως ότι στην πλατεία Αγίου Γεωργίου υπήρχαν πολλοί νέοι και παιδιά όλες τις ώρες της ημέρας, έως αργά το βράδυ. Εκείνη την περίοδο στην περιοχή υπήρχαν συμμορίες και το εμπόριο ναρκωτικών και η νεανική παραβατικότητα ήταν σύνηθες φαινόμενο. Με λύπη είδα ότι ήταν παραμελημένα παιδιά, αντί να πηγαίνουν στο σχολείο, το είχαν παρατήσει, σύχναζαν στην πλατεία κι ήταν εκτεθειμένα στον κίνδυνο. Είχαν ανάγκη για βοήθεια και αυτά και οι οικογένειές τους. Ένιωσα πως έπρεπε να αντιδράσω σε αυτά που έβλεπα και άρχισα να αναρωτιέμαι πώς θα μπορούσα να βοηθήσω. Έτσι τους πλησίασα, στον χώρο τους, στο γήπεδο που συγκεντρώνονταν και ζήτησα να παίξω μαζί τους έναν αγώνα μπάσκετ. Ήθελα να τους δείξω την δική μου αλήθεια, ότι υπάρχει ένας διαφορετικός τρόπος ζωής.

Ένιωσα πως έπρεπε να αντιδράσω σε αυτά που έβλεπα και άρχισα να αναρωτιέμαι πώς θα μπορούσα να βοηθήσω.

Παραξενεύτηκαν, τους πλησίασα σιγά σιγά μέσα από αυτό, ξεκινήσαμε να μιλάμε για τις ανησυχίες τους και τους προβληματισμούς τους, χωρίς να τους κρίνω, δίνοντάς τους να καταλάβουν ότι μπορώ να σταθώ πλάι τους και να τους βοηθήσω. Κέρδισα την αποδοχή τους, ήρθαν κατόπιν και με βρήκαν και στο δικό μου χώρο, της εκκλησίας, και με τον καιρό κέρδισα και την εμπιστοσύνη τους. Γνώρισα και τις οικογένειές τους για να βοηθηθούν συνολικά.

Με το πέρασμα του χρόνου, οι κάτοικοι της περιοχής, που έβλεπαν τι γινόταν θέλησαν να με γνωρίσουν καλύτερα και να δουν από κοντά το έργο και τι έκανα. Μόλις είδαν και πείστηκαν για τις προθέσεις μου, άρχισαν να έρχονται ο ένας μετά τον άλλο εθελοντικά προσφέροντας το χρόνο τους και τις υπηρεσίες τους. Δάσκαλοι για να βοηθήσουν τα παιδιά με τα μαθήματα του σχολείου και να τους κάνουν μάθημα, νοικοκυρές που έφερναν από τα σπίτια τους τρόφιμα ή ρούχα που δεν χρειάζονταν πλέον οι οικογένειές τους. Κι έτσι με τη Χάρη του Θεού, τη βοήθεια των εθελοντών και την αγάπη του κόσμου, δημιουργήθηκε η Κιβωτός του Κόσμου και το ταξίδι μας άρχισε…

Όταν ξεκινούσατε πριν από 23 χρόνια με πενιχρά μέσα, φανταζόσασταν ότι θα μεγάλωνε τόσο πολύ αυτή η αγκαλιά;

Η αλήθεια είναι πως όχι. Όταν ξεκίνησα δεν είχα κάποια εικόνα για το πώς θα εξελιχθεί όλο αυτό. Ήθελα απλά να βοηθήσω το συνάνθρωπό μου, που βρίσκεται σε κίνδυνο και ανάγκη. Προσπαθούσα να καλύψω τις ανάγκες των παιδιών, μία προς μία, όπως παρουσιάζονται μπροστά μου. Να πάει το παιδί στο σχολείο, να φτιάξουμε φαγητό, να διαβάσει για το σχολείο, να δώσουμε τρόφιμα στην οικογένεια του, να βρούμε δουλειά στον πατέρα και στη μητέρα. Αν ήταν άρρωστο να βρούμε τον εθελοντή ιατρό και φαρμακοποιό. Έτσι διαμορφώθηκε μια γωνιά, όπου η πρεσβυτέρα μου και γυναίκες από την γειτονιά μαγείρευαν φαγητό. Σε μια άλλη γωνιά κάναμε μαθήματα στα παιδιά. Μετά ήρθαν οι άστεγοι, βάλαμε κρεβάτια. Μετά βάλαμε λουτρά για να πλένονται τα παιδιά. Ο αριθμός των παιδιών αυξανόταν και ο χώρος που νοικιάζαμε ένα παλιό καφενείο, έδειχνε μικρός πια να μας χωρέσει όλους και χρειαζόταν μεγαλύτερος. Αργότερα ήρθαν οι κλήσεις από την εισαγγελία και δημιουργήθηκαν σιγά σιγά τα σπίτια φιλοξενίας. Κάπως έτσι, το ένα έφερε το άλλο και τα πράγματα πήραν τον δρόμο τους, με την μία ανάγκη να λύνεται και να γεννιέται η επόμενη. Η Κιβωτός του Κόσμου είναι πια μια μεγάλη οικογένεια. Στην οικογένεια αυτή ανήκουν τα παιδιά, οι γονείς, οι συνεργάτες, οι εθελοντές, οι συμπαραστάτες, όλοι. Για εμένα, η Κιβωτός είναι σχέδιο του Θεού που προϋπήρχε και απλά τρόπον τινά μου ανατέθηκε να το υλοποιήσω. Ο Θεός έχει ευλογήσει αυτό το έργο και με την βοήθειά Του συνεχίζουμε.

Σε ποιους ανθρώπους απευθύνεται η Κιβωτός; Ποιος είναι ο σκοπός της;

Η Κιβωτός του Κόσμου απευθύνεται πρώτα και κύρια στον συνάνθρωπο ο οποίος βρίσκεται σε μια δύσκολη στιγμή της ζωής του, απευθύνεται στη μόνη μητέρα που για πολλούς λόγους αναγκάστηκε –μόνη- να φροντίσει το παιδί της, αλλά και στο απροστάτευτο παιδί. Η Κιβωτός του Κόσμου δραστηριοποιείται σε δύο τομείς που αφορούν στο παιδί, την «υιοθέτηση» της οικογένειας, μέσα από τα προγράμματα στήριξης που λειτουργούν στο κέντρο, αλλά και με την προστασία ανηλίκων που λόγω της ακαταλληλότητας των γονέων τους φιλοξενούνται σε σπίτια της Κιβωτού με εντολή του Εισαγγελέα. Η Κοινωνική Υπηρεσία της Κιβωτού δέχεται καθημερινά αιτήματα βοηθείας από ανθρώπους και φροντίζει για την ένταξη οικογενειών στο κοινωνικό παντοπωλείο όπου παρέχουμε είδη πρώτης ανάγκης και τρόφιμα με σκοπό να μπορέσει η οικογένεια να ετοιμάσει το καθημερινό της τραπέζι. Επίσης, σε όλα τα παραρτήματα και στην Αθήνα λειτουργεί το Κέντρο Ημέρας που αφορά στην ενίσχυση των μαθημάτων των παιδιών που προέρχονται από οικογένειες που αντιμετωπίζουν κοινωνικοοικονομικά προβλήματα.

Το κάθε παιδί εντάσσεται στα προγράμματά μας που στόχο έχουν πέρα από τη διαρκή επιμόρφωση να μάθουν τα παιδιά να βάζουν στόχους στη ζωή τους. Τα προγράμματα αυτά δεν αφορούν μόνο το παιδί, αλλά και τη μητέρα, η οποία καλείται να συμμετάσχει σε ομάδες γονέων και ενημερωτικές εκδηλώσεις στηριζόντας την έτσι, στην άσκηση του γονεϊκού της ρόλου. Στηρίζουμε τη μόνη μητέρα με παροχή στέγης και βοήθεια στην κατάρτιση κι εύρεση εργασίας, ενώ είμαστε πάντα δίπλα της συμβουλευτικά, μέσω των ειδικών μας. Προσπαθούμε η μητέρα, ο γονέας να σταθεί στα πόδια του και να αναλάβει τον γονεϊκό του ρόλο του. Λέμε χαρακτηριστικά «Να σε βοηθήσω, αλλά θα το κάνεις εσύ για τον εαυτό σου. Αν το κάνω εγώ για σένα δεν σε τιμώ, αλλά σε υποτιμώ».

Σκοπός της Κιβωτού του Κόσμου είναι η στήριξη και προστασία όλων των απροστάτευτων παιδιών, που βρίσκονται σε κίνδυνο και ανάγκη.

Από την άλλη, τα σπίτια φιλοξενίας υποδέχονται παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας, με εισαγγελική εντολή, και οι άνθρωποι που μένουν μαζί τους φροντίζουν για την καθημερινότητά τους και στέκονται δίπλα τους στις δύσκολες στιγμές τους. Για τα παιδιά αυτά, ως φορέας παιδικής προστασίας έχουμε ενταχθεί πλέον στο νέο σύστημα, που ακολουθείται από όλους τους φορείς για το θεσμό της αναδοχής και τα παιδιά μας συνδέονται και τοποθετούνται σε ανάδοχες οικογένειες εγκεκριμένες από κρατικές υπηρεσίες, βρίσκοντας έτσι μια αγκαλιά που στερήθηκαν από τους βιολογικούς τους γονείς. Μέσα από τις ατομικές καθημερινές εμπειρίες φροντίδας για τις ιδιαίτερες αναπτυξιακές ανάγκες των παιδιών, λόγω του ψυχικού τραύματος που έχουν υποστεί, βοηθάμε στην ομαλή ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών. Στόχος μας για κάθε παιδί είναι να αναπτύξει μια συναισθηματικά και πνευματικά υγιή προσωπικότητα, να αναπτύσσει κοινωνικές δεξιότητες, να νιώσει ικανό, να ενισχύσουμε την αυτοπεποίθησή του και να βοηθήσουμε να επουλωθεί το τραύμα που υπέστη.

Για τα μεγαλύτερα παιδιά μας που για κάποιους λόγους δεν μπορούν ή δεν επιθυμούν να γνωρίσουν μια ανάδοχη οικογένεια, έχουμε δημιουργήσει στην Πωγωνιανή Ιωαννίνων και στο Βόλο τη Γεωργική μας Σχολή. Εκεί τα παιδιά μπορούν να ενταχθούν στη Σχολή και να «σπουδάσουν» μελισσοκομία, τυροκομική, ανθοκομία έχοντας στα χέρια τους ένα πιστοποιητικό που θα βοηθήσει να βρουν εργασία στο μέλλον. Μέχρι σήμερα τα παιδιά μας, έχουν δείξει ότι αγαπούν να βρίσκονται κοντά στη φύση και αυτή η επαφή βοηθάει θεραπευτικά κι εκείνα. Σκοπός της Κιβωτού του Κόσμου είναι η στήριξη και προστασία όλων των απροστάτευτων παιδιών, που βρίσκονται σε κίνδυνο και ανάγκη.

Πώς στηρίζεται οικονομικά η Κιβωτός; Υπάρχει βοήθεια από το κράτος ή την εκκλησία;

Η Κιβωτός δεν έχει κάποια τακτική κρατική επιχορήγηση ή άλλη μορφή στήριξης από το κράτος. Στηρίζεται στην ιδιωτική πρωτοβουλία, στην αγάπη του κόσμου, που έχει αγκαλιάσει το έργο μας και εκφράζει έτσι την εμπιστοσύνη του σε μας, ώστε να συνεχίσουμε να βοηθάμε όσα περισσότερα παιδιά και μητέρες μπορούμε. Άνθρωποι της διπλανής πόρτας που θα φροντίσουν με τον οβολό τους να καλυφθούν οι πάγιες ή έκτακτες ανάγκες μας, να φέρουν τρόφιμα ή δωροεπιταγές σουπερμάρκετ για τα παιδιά μας, ό,τι μπορεί ο καθένας, προκειμένου να μην λείψει τίποτα σε αυτά τα παιδιά, όπως μας λένε.

Τι γίνεται με τα παιδιά μόλις ενηλικιωθούν;

Στην Κιβωτό του Κόσμου φιλοξενούνται παιδιά από μικρή ηλικία και κατά την ενηλικίωσή τους δεν παύουμε να τα βλέπουμε σαν παιδιά μας. Κατά τη διάρκεια της ζωής τους στα σπίτια φιλοξενίας μας αλλά και με τη συμβίωσή τους με άλλα παιδιά, μαθαίνουν να μεγαλώνουν σε ένα σπίτι, σαν μια οικογένεια. Κατά την ενηλικίωσή τους όμως έχουμε μεριμνήσει να προετοιμάσουμε τα παιδιά για τους κινδύνους, που μπορεί να συναντήσουν στο διάβα τους, έξω από το προστατευτικό πλαίσιο που παρέχει η Κιβωτός. Αυτό ωστόσο, είναι ένα μικρό λιθαράκι στο ξεκίνημα μιας ενήλικης ζωής. Ο αγώνας των παιδιών αυτών ξεκινά, όταν πια καλούνται να αναλάβουν ευθύνες της καθημερινότητας, να λάβουν αποφάσεις για τη ζωή τους και να πορευτούν με όσα έχουν κατακτήσει. Σκεπτόμενος αυτά τα παιδιά, γιατί μιλάμε για παιδιά ακόμη, μαζί με τους συνεργάτες μου δημιουργήσαμε τα σπίτια ημιαυτόνομης διαβίωσης.

Τελικός στόχος είναι η ομαλή κοινωνική ένταξη των ενηλίκων, ως ολοκληρωμένων, ακέραιων, αξιοπρεπών και ισορροπημένων ανθρώπων.

Τα σπίτια ημιαυτόνομης διαβίωσης λειτουργούν σαν ένα όσο το δυνατόν ανώδυνο πέρασμα από την συγκατοίκηση με πολλά και μικρά παιδιά σε ένα χώρο διαμορφωμένο περισσότερο κοντά στο νέο, με τη δυνατότητα να μπορέσει να φέρει εις πέρας καθήκοντα, αρμοδιότητες και ευθύνες που τον αφορούν. Τα σπίτια αυτά παραχωρούνται στα ενήλικα πλέον, παιδιά μας με τη συμφωνία ότι οφείλουν να φροντίζουν το χώρο τους, να το διατηρούν καθαρό, να έχουν μεριμνήσει να αγοράσουν τα απαραίτητα για την τροφή τους και να διαχειρίζονται τα οικονομικά τους με μέτρο αλλά και να τηρούν τις ώρες κοινής ησυχίας σεβόμενοι πάντα και τους άλλους ανθρώπους που πιθανό να διαμένουν κοντά.

Έτσι λοιπόν, εμείς τους παραχωρούμε ένα διαμέρισμα για να εξασφαλίσουν τη στέγη, έπειτα αναλαμβάνουμε την εγγραφή τους σε μια σχολή λαμβάνοντας υπόψη τις δεξιότητες που έχουν αναπτύξει και το επάγγελμα που θέλουν να ακολουθήσουν και παράλληλα συνεργαζόμαστε με επαγγελματίες, που δέχονται τους ενήλικες στη δουλειά τους για την πρακτική τους άσκηση. Το πρόγραμμα της ημιαυτόνομης διαβίωσης ακολουθεί τρεις φάσεις. Ο ενήλικας με την καθοδήγηση των κοινωνικών λειτουργών και φροντιστών έχει το δικαίωμα να αξιοποιεί τις παροχές της Κιβωτού του Κόσμου για διατροφή και κάλυψη των εξόδων του διαμερίσματός του. Κατά το πρώτο αυτό χρονικό διάστημα που διανύει εκπαιδεύεται στην ανάπτυξη ικανοτήτων του να καλύπτει μόνος του τις ανάγκες του.

Στη δεύτερη φάση του προγράμματος, στόχος του ενήλικα είναι να αναπτύξει μεγαλύτερη αυτονομία και να λειτουργεί πιο υπεύθυνα και στην διαχείριση των οικονομικών του. Η τρίτη φάση ολοκληρώνεται με την χορήγηση ενός σταθερού εισοδήματος και πλέον μόνος του καλείται να καλύψει τις ανάγκες του ίδιου και του σπιτιού και να αναλαμβάνει την ευθύνη και σωστή λειτουργία του διαμερίσματός του χωρίς να στηρίζεται από την Κιβωτό του Κόσμου. Έτσι, η επιθυμητή μετάβαση περιλαμβάνει την σταδιακή απεξάρτηση από το προστατευτικό περιβάλλον των δομών φιλοξενίας, με την εκπαίδευση στην αντιμετώπιση καθημερινών θεμάτων ρουτίνας, την ψυχοκοινωνική υποστήριξη και την απόκτηση κοινωνικών δεξιοτήτων και γνώσεων επαγγελματικού προσανατολισμού. Τελικός στόχος είναι η ομαλή κοινωνική ένταξη των ενηλίκων, ως ολοκληρωμένων, ακέραιων, αξιοπρεπών και ισορροπημένων ανθρώπων.

Η Κιβωτός έχει μεγαλώσει και έχει επεκταθεί σε όλη την Ελλάδα. Πρόσφατα δημιουργήθηκε σπίτι φιλοξενίας στην Καλαμάτα. Θέλετε να μας πείτε περισσότερα για τα σπίτια που έχουν δημιουργηθεί σε όλη την χώρα; Έχετε σχέδια και για άλλα;

Στην Αθήνα, στην περιοχή του Κολωνού λειτουργεί το κέντρο ημέρας, όπου καθημερινά περισσότερα από 350 παιδιά σιτίζονται, θεραπεύονται, ενισχύονται γνωστικά και μετέχουν σε εκπαιδευτικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες από τους εθελοντές μας. Πολύ κοντά στο κεντρικό κτίριο βρίσκεται και η στέγη προστασίας μητέρας και παιδιού, όπου άγαμες, ανήλικες μητέρες μπορούν να μείνουν μαζί με το μωρό τους και η γονεϊκή σχέση να διασωθεί. Στο ίδιο κτίριο και σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο βρίσκεται το νηπιαγωγείο μας. Στην ευρύτερη περιφέρεια Αττικής υπάρχει το σπίτι φιλοξενίας στον Πειραιά και το σπίτι φιλοξενίας στην Άνοιξη, όπου φιλοξενούνται παιδιά κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας. Στην ακριτική Πωγωνιανή Ηπείρου (800μ από τα ελληνοαλβανικά σύνορα) δημιουργήθηκε το πρώτο παράρτημα εκτός Αθηνών, με γεωργικό σχολείο, φάρμα ζώων, θερμοκήπιο, τυροκομείο και μελισσοκομείο. Το κάθε παιδί έχει δικό του έναν μικρό κήπο και είναι υπεύθυνο να τον καλλιεργεί και να τον φροντίζει. Στην Κόνιτσα υπάρχει επίσης σπίτι φιλοξενίας, τα κορίτσια φοιτούν στο γεωργικό σχολείο. Επίσης, σε συνεργασία με τον συνεταιρισμό γυναικών της περιοχής και με την βοήθεια εθελοντών παρασκευάζουν παραδοσιακά γλυκά του κουταλιού, μαρμελάδες κτλ. Στη Χίο, έχουμε το χωριό παιδικής μέριμνας στο Αίπος, όπου η Κιβωτός εγκαταστάθηκε σε 25 σπιτάκια. Ένα ακόμα παράρτημα δημιουργήθηκε στο Διμήνι Βόλου και έτσι ήρθε το δεύτερο γεωργικό σχολείο με 13 εργαστήρια: ελαιοτριβείο, τυροκομείο, οινοποιείο, θερμοκήπιο, κήπος με αρωματικά φυτά – βότανα, τράπεζα σπόρων, πετρόμυλος, εργαστήριο παρασκευής ζυμαρικών, εργαστήριο παρασκευής παραδοσιακών προϊόντων, φάρμα, ελαιώνας, αμπελοκαλλιέργεια και οπωρώνας.

Τέλος το Σεπτέμβριο και εν μέσω πανδημίας ανοίξαμε δύο νέες δομές. Μία δομή στον Άνω Βόλο, που λειτουργεί συμπληρωματικά με αυτή στο Διμήνι και μία δομή στην Καλαμάτα. Η Κιβωτός του Κόσμου – Κωνσταντίνος Ι. Καρέλιας δημιουργήθηκε σε χώρο που δωρήθηκε στην Κιβωτό του Κόσμου από τις κυρίες Μίνα Σπυροπούλου-Καρέλια και την κόρη της Ιωάννα Καρέλια εις μνήμην του αείμνηστου Κωνσταντίνου Καρέλια, συζύγου και πατέρα των δωρητριών. Μία δομή που θα έχει επίσης γεωργικό χαρακτήρα βρισκόμενη σε ένα καταπράσινο κτήμα με ελιές, πορτοκαλιές, μανταρινιές κλπ.

Προσπαθούμε να αφουγκραστούμε τις ανάγκες της κοινωνίας κι επιθυμία μας είναι να συνεχίσουμε αυτό το ταξίδι προσφοράς και να δημιουργήσουμε νέα λιμάνια, όπου μας προσκαλέσουν.

Στόχος μου είναι να μπορούμε να στηρίζουμε και να προστατεύουμε παιδιά που έχουν ανάγκη και συμπολίτες μας που ανήκουν σε κοινωνικά ευπαθείς ομάδες και βρίσκονται σε δυσχερή θέση. Με την Χάρι του Θεού, την αγάπη του κόσμου και την εμπειρία μας, με τις οικογενειακές δομές μέριμνας και προστασίας, ενδυναμώνουμε το συνάνθρωπό μας που βρίσκεται σε κίνδυνο κι ανάγκη. Προσπαθούμε να αφουγκραστούμε τις ανάγκες της κοινωνίας κι επιθυμία μας είναι να συνεχίσουμε αυτό το ταξίδι προσφοράς και να δημιουργήσουμε νέα λιμάνια, όπου μας προσκαλέσουν.

Πόσα παιδιά φιλοξενούνται σήμερα στις δομές της Κιβωτού; Ποιες είναι οι ανάγκες της;

Αρχικά, στο κέντρο ημέρας, περισσότερα από 350 παιδιά (170 οικογένειες) συμμετέχουν στο πρόγραμμά μας και καλύπτονται σε ανάγκες σίτισης, ένδυσης, υπόδησης, ιατροφαρμακευτικής και οδοντιατρικής περίθαλψης, εκπαίδευσης, οικονομικής ενίσχυσης, κατάρτισης και εύρεσης εργασίας. Στις δομές μας, κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας, φιλοξενούνται σήμερα περίπου 230 παιδιά, σε Αθήνα, Πειραιά, Άνοιξη, Χίο, Πωγωνιανή, Κόνιτσα, Βόλο και Καλαμάτα.

Όσον αφορά τις ανάγκες μας, πάντοτε χρειαζόμαστε οικονομική βοήθεια για την κάλυψη των πάγιων και διαρκών αναγκών μας πχ λογαριασμοί ΔΕΚΟ, πετρέλαιο θέρμανσης, βενζίνες μετακίνησης, έξοδα συντήρησης κτηρίων, οικονομικά επιδόματα για τις μητέρες κι οικογένειες που βοηθάμε, μισθούς για το απαραίτητο επιστημονικό προσωπικό μας (παιδαγωγούς, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς), ασφάλιστρα αυτοκινήτων κλπ. Όλα γίνονται προς όφελος των παιδιών μας. Αν για μία οικογένεια με δύο παιδιά για παράδειγμα αυτό είναι δύσκολο, φανταστείτε πως είναι για εμάς. Όλα τα παιδιά της Κιβωτού βασίζονται αποκλειστικά σε μας και οι ανάγκες τους καλύπτονται αποκλειστικά από τη βοήθεια που μας προσφέρει ο κόσμος.

Πόσο και πώς επηρεάστηκε το έργο της Κιβωτού από την πανδημία του κορωνοϊού;

Είναι δύσκολα για όλους μας. Αρχικά, έχει επηρεαστεί η καθημερινότητά μας, οι συνήθειές μας, όπως σε όλη την κοινωνία. Λέμε χαριτολογώντας στα παιδιά μας, «Μένουμε Κιβωτό». Προσαρμοζόμαστε κι ακολουθούμε τα μέτρα ασφάλειας για να περάσει αυτός ο κατακλυσμός. Η ζωή μας είναι το πολυτιμότερο αγαθό που μας έδωσε ο Θεός και πρέπει να το διαφυλάξουμε.

Τα παιδιά μας ενημερώνονται για την πανδημία κι έχουμε προσαρμοστεί στην τηλεκπαίδευση. Δεν μπορούν να ακολουθήσουν το σύνηθες πρόγραμμά τους, οπότε έχουμε εφεύρει νέους τρόπους προσέγγισης και φτιάξαμε ένα εναλλακτικό παιδαγωγικό πρόγραμμα με δραστηριότητες (διαγωνισμός χορού, καραόκε, βραδιά σινεμά, μαγειρικής, παραμυθιού γυμναστικής στις αυλές κλπ), ώστε τα παιδιά να μην πλήττουν και να μπορούν να αποφορτίζονται μέσα από αυτό. Ειδικά για τα πιο μικρά παιδιά οι νέες συνθήκες είναι σχεδόν δυσβάσταχτες, μιας και δεν μπορούν να κατανοήσουν πλήρως την κατάσταση με βάση την λογική κι αυτό που εισπράττουν είναι ο περιορισμός. Τα μεγαλύτερα παιδιά, ευτυχώς, δείχνουν κατανόηση και το αντιμετωπίζουν με τέτοια ψυχραιμία και αξιοπρέπεια που με συγκινούν.

Κι εγώ ο ίδιος δεν μπορώ να τα βλέπω από κοντά, όσο συχνά θα ήθελα μιας και οι μετακινήσεις είναι περιορισμένες. Κάνουμε βιντεοκλήσεις με όλες τις δομές για να μπορώ να μιλάω με τα παιδιά, όμως δεν είναι το ίδιο. Στην Κιβωτό το κύριο σύνθημα είναι: «Δεν έχεις αυτό που αγαπάς, αγάπα αυτό που έχεις». Χρειάζεται να επανεκτιμήσουμε αυτό που έχουμε κι είναι σημαντικό. Ότι στη ζωή μας παρουσιάζονται δυσκολίες, αλλά να αγωνιζόμαστε να γίνουμε πιο δυνατοί, να τις νικήσουμε. Σε κάθε δύσκολη κατάσταση πάντα αναζητώ τα οφέλη, εστιάζω σε αυτά που μπορώ να κάνω και όχι σε αυτά που στερούμαι. Αυτό διδάσκω και στα παιδιά. Αντιλαμβάνομαι τους φόβους και τους προβληματισμούς τους και μου είναι δυσάρεστο το ότι δεν μπορώ να είμαι κοντά τους, όσο θα ήθελα για να τα καθησυχάσω.

Σε κάθε δύσκολη κατάσταση πάντα αναζητώ τα οφέλη, εστιάζω σε αυτά που μπορώ να κάνω και όχι σε αυτά που στερούμαι. Αυτό διδάσκω και στα παιδιά.

Από την άλλη, ως εθελοντικός οργανισμός βιώνουμε το αίσθημα της ανασφάλειας με την κατακόρυφη πτώση των δωρεών. Οι γιορτές αυτές ήταν διαφορετικές και όταν η κοινωνία πλήττεται, οι ευάλωτες οι ευάλωτες κοινωνικές ομάδες πλήττονται ακόμα πιο πολύ. Έχουν αναβληθεί όλες οι επισκέψεις αλληλεγγύης προς εμάς, οι εκδηλώσεις και δράσεις με φιλανθρωπικό χαρακτήρα κλπ. Στηριζόμαστε αποκλειστικά στην βοήθεια του κόσμου για να μπορούμε να προσφέρουμε στα παιδιά όλα αυτά που τους παρέχουμε και είναι μεγάλο πλήγμα για εμάς το ότι ο κόσμος δεν μπορεί να έρχεται. Για εμάς, το ότι πρέπει να συνεχίσουμε να στηρίζουμε τα παιδιά αυτά είναι μονόδρομος κι είναι ιδιαίτερα σημαντικό για εμάς να έχουμε την βοήθεια των συνανθρώπων μας. Εννοείται ότι δεν χάνουμε την πίστη μας. Ο Θεός έχει για όλους και πιστεύουμε ότι αν και ο συνάνθρωπος μας δεν μπορεί να είναι κοντά μας με φυσικό τρόπο, λόγω της απόστασης, θα βρει τρόπους να ανοίξει μία αγκαλιά ψυχής και να βοηθήσει έμπρακτα τη μητέρα και το παιδί που βρίσκονται σε κίνδυνο και ανάγκη

Η ενδοοικογενειακή βία έχει αυξηθεί κατά τη διάρκεια του lockdown. Ποιο είναι το σχόλιό σας;

Με μεγάλη μου λύπη αντιλαμβάνομαι κι εγώ ότι το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας έχει αυξηθεί κατακόρυφα κατά τη διάρκεια του lockdown. Συνδέεται άμεσα. Ο εγκλεισμός, η ανησυχία, ο πανικός, ο φόβος για το μέλλον δημιουργούν περίεργα συναισθήματα που περιορίζουν την αίσθηση ελέγχου στη ζωή του καθενός. Πόσο μάλλον αν πρόκειται για κάποιον ήδη βίαιο άνθρωπο. Το άγχος και η πίεση λόγω του εγκλεισμού και της απομόνωσης το μεγεθύνουν όλο αυτό. Ενώ η οικονομική κατάρρευση μπορεί να το χειροτερεύσει ακόμα περισσότερο. Μικρά παιδιά, γυναίκες, έρχονται αντιμέτωποι με την επιθετικότητα και τον ξυλοδαρμό. Κι ένας άνθρωπος που κακοποιήθηκε είναι σίγουρο ότι θα βιαιοπραγήσει κι εκείνος. Ένα άτομο που δέχτηκε βία, θα ασκήσει βία. Πρέπει η πολιτεία να μεριμνήσει ώστε να προλάβουμε την εξάπλωση και την παγίωση αυτής της κατάστασης, χωρίς να ξεχνάμε ότι πολλά θύματα φοβούνται να μιλήσουν. Οφείλουμε όμως να είμαστε εκεί. Υπάρχουν πολλοί που χρειάζονται τη στήριξη, τη φροντίδα και την προστασία μας.

Είστε ένας άνθρωπος που βρίσκεται πολύ κοντά στους νέους. Τι θα θέλατε να τους πείτε για αυτή τη δύσκολη περίοδο που ζούμε τώρα;
Θα ήθελα να τους πω αρχικά να μην φοβούνται. Είναι αλήθεια ότι βιώνουμε μια πολύ δύσκολη κατάσταση που μας γεμίζει ανησυχία και φόβο. Και είναι λογικό. Χρειάζεται όμως πίστη και αισιοδοξία για να καταφέρουμε να βγούμε αλώβητοι από αυτό. Καλό θα ήταν να προσπαθήσουν να αποστασιοποιηθούν και να το δουν σαν εμπειρία. Μια εμπειρία να ανακαλύψουν ένα άλλο επίπεδο εξέλιξής τους πολύ σπουδαίο και σημαντικό, δεξιότητες που δεν ήξεραν ότι έχουν. Θα ήθελα επίσης να τους πω ότι καταλαβαίνω την πλευρά τους, νιώθουν ότι χάνουν την ελευθερία τους. Όμως δεν είναι έτσι. Η ελευθερία μου τελειώνει εκεί που αρχίζει η ελευθερία του άλλου. Αν ξεπεράσουμε αυτά τα όρια γίνεται ασυδοσία. Για εμένα προσωπικά, πάντως, ελευθερία είναι να μπορούμε να επιλέγουμε να μην κάνουμε κάτι το οποίο δεν θέλουμε. Πόσο ελεύθερος είσαι όταν μπορείς να θέσεις τη ζωή της οικογένειάς σου σε κίνδυνο μόνο και μόνο επειδή θέλεις να κάνεις αυτό που εγωιστικά κρίνεις ως πρωτεύον; Σίγουρα κανείς δεν θα ήθελε να πάθει κακό ο ίδιος ή οι δικοί του άνθρωποι. Το να γνωρίσουμε λοιπόν καινούργια πράγματα είναι ενδεχομένως η ευκαιρία μας να εξελιχθούμε, να προοδεύσουμε.

Οι δυσκολίες να είναι μια αφορμή για να γίνεις καλύτερος και να σωθείς. Όχι να παραιτηθείς και να καταστραφείς.

Επίσης, ότι κάθε πρόβλημα και δυσκολία είναι και μια πρόκληση, την οποία αντιμετωπίζουμε και γινόμαστε πιο δυνατοί. Είναι μέρος του ταξιδιού σου. Μέσα από τη σκληρή προσπάθεια δημιουργείται κάτι καλό. Ό,τι αξίζει «πονάει», έχει κόπο και είναι δύσκολο να γίνει, αλλά πόσο χαίρεσαι μετά όταν τα καταφέρνεις. Οι δυσκολίες να είναι μια αφορμή για να γίνεις καλύτερος και να σωθείς. Όχι να παραιτηθείς και να καταστραφείς.

Ανεβαίνει ο βαθμός δυσκολίας, προσπαθείς περισσότερο και στο τέλος γίνεται έπαινος, έρχεται η επιβράβευση. Να αποκτήσεις πείσμα, να γίνει το εφαλτήριο για να πας πολύ ψηλά. Σε κάθε δύσκολη κατάσταση πάντα αναζητώ τα οφέλη, εστιάζω σε αυτά που μπορώ να κάνω και όχι σε αυτά που στερούμαι. Πάντα με τη Χάρη του Θεού, με πίστη και σκληρή δουλειά, γενναιότητα, άσκηση, αρετή και τόλμη πετυχαίνουμε τους στόχους μας, δεν σκύβουμε το κεφάλι και προχωράμε.

Φέτος τα Χριστούγεννα ήταν διαφορετικά, με ειδικά μέτρα στις εκκλησίες. Τι συναισθήματα σας δημιουργεί αυτό;

Τα Χριστούγεννα αυτά ήταν πρωτόγνωρα. Η επίσημη Εκκλησία σε συνεργασία με την Πολιτεία προσαρμόστηκε στον τρόπο τέλεσης των Ιερών Ακολουθιών. Σίγουρα υπάρχει θλίψη και προβληματισμός σε όλους μας και φυσικά στον κόσμο που δεν μπόρεσε να συμμετάσχει στις ακολουθίες με τον τρόπο, που έχει συνηθίσει και θα ήθελε. Προφανώς, το να βιώνουμε τη Θεία Γέννηση μένοντας μακριά ο ένας από τον άλλο είναι μία πληγή. Κι αυτό γιατί η εκκλησία νοηματοδοτείται μόνο ως σώμα και ως συγκέντρωση πιστών. Ήταν όμως μια αναγκαία πραγματικότητα, που την ζήσαμε. Παρ’ ολ’ αυτά να πω ότι υπάρχει σύνδεση της Θείας Ευχαριστίας με την ησυχαστική ασκητική ζωή, την εφαρμογή των εντολών του Χριστού και το αντίστροφο. Δηλαδή, δεν νοείται Θεία Ευχαριστία χωρίς προσωπική άσκηση απέναντι στα πάθη και τα ελαττώματά μας, αλλά ούτε και άσκηση χωρίς Θεία Ευχαριστία. Πιστεύω ότι είναι κάτι παροδικό και ίσως αποτελέσει μια χρήσιμη ευκαιρία για ενδοσκόπηση, για τους ιερείς, για τους πιστούς, για όλους μας. Έτσι κι αλλιώς το βαθύτερο νόημα των Χριστουγέννων είναι η αγάπη και αυτό δεν αλλάζει. Ο ιερέας πρέπει να γνωρίζει και να είναι σε επαφή με το ποίμνιό του. Διότι, είναι αυτός που ξέρει την ηλικιωμένη που ζει μόνη της, τον άνθρωπο που έχει ανάγκη αλλά κι εκείνους που χρειάζονται παρηγοριά. Ιδού, λοιπόν, λαμπρός δρόμος για να κάνεις έργο εντός και εκτός των ναών και να σταθείς δίπλα σε αυτούς που σε έχουν ανάγκη. Να βρούμε τρόπους να εκφράσουμε την αγάπη αυτή βοηθώντας, όπως μπορεί ο καθένας μας.

Τι σας δίνει ελπίδα;

Αυτό που μου δίνει ελπίδα είναι η πίστη μου στον Θεό. Η αγάπη του Θεού για τον κόσμο του και τα πλάσματά του. Τα παιδιά που περιμένουν από εμάς να τους διώξουμε τον φόβο, δίνοντάς τους την αγάπη μας. Στα μάτια τους είναι ζωγραφισμένη η ελπίδα και ξέρω ότι εμείς είμαστε η ελπίδα τους. Η στήριξη, η αγάπη και η προσφορά των συνανθρώπων μας όλα αυτά τα χρόνια, που μας δίνει τη δυνατότητα να στηρίζουμε τα παιδιά μας και να τους προσφέρουμε υπηρεσίες υψηλού επιπέδου.

Υπήρχαν στιγμές όπου οι δυσκολίες με έκαμπταν προσωρινά, αλλά η πίστη μου στο Θεό ότι το έργο αυτό είναι δικό Του, μου έπαιρνε το βάρος και συνέχιζα μπροστά

Ως φύσει αισιόδοξος άνθρωπος πιστεύω ότι θα τα καταφέρουμε. Ο καθένας μας μπορεί να προσφέρει στο συνάνθρωπο. Στην κοινωνία μας υπάρχει κρίση, όχι μόνο οικονομική. Υπάρχει κρίση ηθική θα έλεγα, κρίση αξιών. Για να βελτιώσουμε την κοινωνία μας, να την ομορφύνουμε, θα πρέπει ο καθένας να ξεκινήσει από τον εαυτό του. Όταν ο καθένας μας πάρει τη σωστή θέση που του αναλογεί στο παζλ, τότε λύνεις σιγά σιγά το πρόβλημα, δείχνοντας στους άλλους όχι το πρόβλημα, αλλά τη λύση. Δείχνεις ότι υπάρχει ελπίδα ανάβοντας το δικό σου κεράκι μέσα στο σκοτάδι αντί να το καταριέσαι. Όταν τελειώσει όλο αυτό, πιστεύω θα βγούμε δυνατότεροι και ελπίζω ότι το κίνημα της προσφοράς, της ενσυναίσθησης και του νοιαξίματος, θα συνεχιστεί και θα κάνει την κοινωνία μας καλύτερη και φωτεινότερη.

Ποιο είναι το βασικότερο μάθημα ζωής που έχετε πάρει όλα αυτά τα χρόνια;

«Έχει ο Θεός»… είναι μία από τις αγαπημένες μας φράσεις εδώ στην Κιβωτό. Ξέρετε, στην διάρκεια των χρόνων αυτών, δεν ήταν όλα ρόδινα. Εμπόδια υπήρχαν πάντα, και θεωρώ πως πάντα θα υπάρχουν. Θυμάμαι από μικρό παιδί άκουγα την μητέρα μου σ’ όλες τις δυσκολίες της ζωής μας να λέει πως ο Θεός δεν ευλογεί το άδικο. Έχει ο Θεός. Δεν μας αφήνει ο Θεός. «Κανένας δεν χάνεται, για όλους βγαίνει ο ήλιος. Έχει ο Θεός!». Και πράγματι με τη Χάρη του Θεού, με πίστη και σκληρή δουλειά και την αγάπη του κόσμου πετυχαίνουμε τους στόχους μας, δεν σκύβουμε το κεφάλι και προχωράμε. Αλίμονο αν κάνουμε πίσω στην πρώτη δυσκολία. Χρειάζεται να διεκδικούμε τα θέλω μας και να παλεύουμε για αυτά. Φτάνει να έχουμε πίστη, να θέλουμε εμείς να αγωνιστούμε, να ζητήσουμε και να λάβουμε. Υπήρχαν στιγμές όπου οι δυσκολίες με έκαμπταν προσωρινά, αλλά η πίστη μου στο Θεό ότι το έργο αυτό είναι δικό Του μου έπαιρνε το βάρος και συνέχιζα μπροστά. Δοξάζω τον Θεό που υπάρχουν άνθρωποι κοντά μας, που μας στηρίζουν και μπορούμε να πετυχαίνουμε το καλύτερο για τα παιδιά μας. Τα παιδιά τα ίδια με γεμίζουν χαρά και δύναμη, καθώς υπερβαίνουν τις δυσκολίες τους κι αλλάζουν προς το καλύτερο. Η Κιβωτός είναι πια τρόπος ζωής κι ο σκοπός μου. Αυτά είχα και έχω στην ψυχή μου και αγωνίζομαι σε κάθε δυσκολία, αυτό μαθαίνω και στα παιδιά φτάνει να θέλουμε να το ανακαλύψουμε.

Πώς μπορεί να βοηθήσει κάποιος και να ενισχύσει το έργο σας; Τι μήνυμα θα θέλατε να στείλετε στον κόσμο;

Από την αρχή της Κιβωτού ο απλός ο κόσμος ήταν αυτός που αγάπησε το έργο και μας συμπαραστέκεται με όποιο τρόπο μπορεί. Είμαστε κατεξοχήν εθελοντικός οργανισμός και το φέρουμε και στον επίσημο τίτλο μας. Όλες οι δράσεις μας υποστηρίζονται από μια διεπιστημονική ομάδα παιδαγωγών, κοινωνικών λειτουργών, ψυχολόγων και ψυχιάτρων (εξειδικευμένο προσωπικό) και πλαισιώνονται από τους εθελοντές μας. Πάντα προσδοκούμε το καλύτερο αποτέλεσμα για την φροντίδα – διαπαιδαγώγηση των παιδιών μας. Πάντοτε όμως υπάρχει χώρος και ανάγκη για τον συνάνθρωπο που επιθυμεί να μας βοηθήσει.

Οι τρόποι που μπορεί κάποιος να ενισχύσει το έργο μας αναφέρονται στην ιστοσελίδα μας, www.kivotostoukosmou.org. Μπορεί όποιος επιθυμεί να ενισχύσει με έναν οβολό σε έναν από τους τραπεζικούς μας λογαριασμούς, ή να φέρει τρόφιμα ή δωροεπιταγές σουπερμάρκετ και είδη πρώτης ανάγκης για να καλυφθούν οι ανάγκες των παιδιών μας στο κέντρο ημέρας και στα σπίτια φιλοξενίας.

Επίσης, ένα απλό τηλεφώνημα ή μήνυμα στον αριθμό τηλεβοήθειας μας 19828 είναι ο ελάχιστος τρόπος που μπορεί να βοηθήσει ο καθένας από το σπίτι του και να στηρίξει το έργο μας.

Η ζωή δεν χωράει αναβολές. Οι δυσκολίες δεν πρέπει να μας αποτρέπουν να ζήσουμε, να αγωνιστούμε και να χαρούμε τα όμορφα πράγματα. Πολλοί πιστεύουν ότι θα χαρούν τη ζωή όταν τελειώσουν τα προβλήματα. Λάθος! Η στασιμότητα δεν οδηγεί πουθενά. Η ελπίδα είναι αυτή που μας οδηγεί στο επόμενο βήμα προόδου. Για κάποιους ελπίδα μπορεί να είναι η λύση στην έμφυτη μελαγχολία τους, γι’ άλλους στη βίαιη φύση τους και για πολλούς η απάντηση στα χιλιάδες «γιατί» που μας κατακλύζουν. Ο άνθρωπος που πιστεύει κι ελπίζει συναντά πάντα το φως.

Πώς μπορώ να βοηθήσω:

Ενισχύουμε την Κιβωτό του Κόσμου με κλήση στο 19828 (2,60€/κλήση με ΦΠΑ & τέλος σταθερής τηλεφωνίας) ή με κλήση ή μήνυμα στο 19828 από όλα τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας (2,48€/κλήση ή sms με ΦΠΑ).

Εφαρμόζεται επιπλέον τέλος κινητής τηλεφωνίας 12% ή 15% ή 18% ή 20% ανάλογα το ύψος του μηνιαίου λογαριασμού.

Κιβωτός του Κόσμου, (www.kivotostoukosmou.org), Ζηνοδώρου 3, Κολωνός – Αθήνα, τηλ: 2105141935, 2105141953.
Facebook: Κιβωτός του Κόσμου
Φωτογραφίες: «Η Κιβωτός του Κόσμου»

Πηγή: iefimerida.gr