Τι σηματοδοτεί για την οικονομία η εξόφληση των δανείων του ΔΝΤ- του Κωνσταντίνου Μουτσιάνα

Η ελληνική κυβέρνηση προέβη σε πρόωρη εξόφληση των δανειακών της υποχρεώσεων προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Ειδικότερα, η Ελλάδα κατέβαλε το ποσό των 1,86 δις ευρώ που ήταν προγραμματισμένο να καταβληθεί το 2024. Με την συγκεκριμένη πρόωρη εξόφληση των δανείων εξοικονομούνται τόκοι ύψους 56 εκατ. ευρώ ενώ αθροιστικά οι προεξοφλήσεις έχουν οδηγήσει σε οικονομικό όφελος που ανέρχεται σε 230 εκατ. ευρώ για τον κρατικό προϋπολογισμό, ένα ποσό σημαντικό ιδιαίτερα για την οικονομική συγκυρία που βιώνουμε. Υπενθυμίζεται ότι η σύναψη δανείων με το ΔΝΤ για τη στήριξη της ελληνικής οικονομίας και την αποφυγή χρεοκοπίας πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του 2010 με την ένταξη της χώρας σε καθεστώς «μνημονίου» και την εφαρμογή μέτρων λιτότητας.

Με την εξόφληση των δανείων κλείνει ένα δύσκολο κεφάλαιο για την οικονομία, την κοινωνία και τους πολίτες. Ένα κεφάλαιο που είχε ως περιεχόμενο όχι μόνο την οικονομική κρίση και τις δυσβάσταχτες συνέπειες στα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και την πραγματική οικονομία αλλά επιπλέον περιείχε πόλωση, διχαστικό λόγο, εμφάνιση και καθιέρωση των άκρων στο πολιτικό φάσμα και πολυδιάστατη αστάθεια. Είναι σημαντικό να αναφέρεται πάντα ότι το βάρος των μνημονίων το σήκωσε η κοινωνία, άνθρωποι από τα χαμηλά και μεσαία εισοδηματικά στρώματα που κλήθηκαν να προσαρμοστούν σε βίαιες αλλαγές στο βιοτικό τους επίπεδο και να επωμιστούν μέτρα λιτότητας ορισμένα εκ των οποίων ήταν υπερβολικά και αχρείαστα. Είναι, επίσης, χρήσιμο να αντλήσουμε μαθήματα από τους λόγους που μας οδήγησαν στην υπερδεκαετή οικονομική κρίση και από τον τρόπο που τη διαχειριστήκαμε. Μαθήματα χρήσιμα για τους πολιτικούς αλλά και για τους πολίτες.

Η οικονομική πολιτική που εφαρμόζει η κυβέρνηση έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη θετική εξέλιξη της πρόωρης αποπληρωμής των οφειλών της προς το ΔΝΤ. Δημοσιονομικά προσηλωμένη στους στόχους της διαχειρίζεται την κρίση της πανδημίας και της ακρίβειας χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την οικονομία. Η εξόφληση των δανείων βελτιώνει σημαντικά το προφίλ της ελληνικής οικονομίας και στέλνει μήνυμα σταθερότητας προς τις αγορές και τους επενδυτές. Θα ισχυριζόμασταν ότι θέτει τις βάσεις εξόδου από την υγειονομική και ενεργειακή κρίση και τη μετάβαση σε μια ταχεία φάση ανάκαμψης που οδηγεί στην ανάπτυξη της οικονομίας. Παίζει, επίσης, καθοριστικό ρόλο στην άντληση κεφαλαίων με χαμηλό κόστος. Η δημοσιονομική επιμέλεια που δείχνει το Υπουργείο Οικονομικών είναι κρίσιμος παράγοντας στην αξιολόγηση της οικονομίας για την ανάκτηση επενδυτικής βαθμίδας από τους διεθνείς οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης. Και δεδομένου ότι οι προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας είναι μεγάλες, μια εκ των οποίων το υψηλό χρέος που προκαλεί η πανδημία, θα λέγαμε ότι δεν υπάρχει περιθώριο ούτε στο ελάχιστο να εκτραπούμε από τη δημοσιονομική σταθερότητα που χτίζεται.

Η εξόφληση των υποχρεώσεων μας προς το ΔΝΤ, ακόμα και υπό αυτές τις συνθήκες, σηματοδοτεί μια νέα εποχή για την ελληνική οικονομία. Αποδεικνύει τη συνέπεια που δείξαμε ως χώρα στις υποχρεώσεις που αναλάβαμε, την αντοχή που επιδείξαμε αλλά και την αποφασιστικότητα να προχωρήσουμε μπροστά. Σίγουρα πιο ώριμοι και πιο σοφοί. Γνωρίζοντας καλά, πλέον,  τις νοοτροπίες και τις πολιτικές  που υπονόμευαν την οικονομική σταθερότητα προς χάριν μιας πρόσκαιρης και επίπλαστης οικονομικής ευμάρειας. Έχοντας επίγνωση των ορίων αντοχής που δύναται να επιδείξουν οι πολίτες σε αυστηρά οικονομικά μέτρα αλλά και των απαιτήσεων που έχουν από τους κυβερνώντες. 

του Κωνσταντίνου Μουτσιάνα
Διδάκτωρ Οικονομικών Επιστημών Α.Π.Θ.
Λέκτορας Χρηματοοικονομικών City College, University of York Europe Campus

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην «Μακεδονία της Κυριακής» στις 10.04.2022.