Έρχονται και οι… μεγάλες γαλάζιες μέδουσες– Τι πρέπει να προσέχουμε

Όπως αναφέρει το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας, για έναν μήνα θα έχουμε -όπως κάθε χρόνο- πληθυσμιακή έξαρση της γαλάζιας μέδουσας Rhizostoma pulmo. Τις πληθυσμιακές αυτές εξάρσεις τις βλέπουμε από μέσα Ιουνίου μέχρι μέσα Ιουλίου στα πιο βαθιά – μακριά από τις παραλίες, εκτός από τις μέρες που οι άνεμοι και τα θαλάσσια ρεύματα τις φέρνουν στις ακτές μας.

Γαλάζιες μέδουσες: Τι πρέπει να προσέχουμε

Αν οι γαλάζιες μέδουσες μας ακουμπήσουν νιώθουμε ένα κάψιμο και μια φαγούρα, αλλά λόγω της βλέννας με τις τοξίνες που απελευθερώνουν στο νερό μπορούμε να νιώσουμε το κάψιμο και την φαγούρα ακόμα και αν δεν τις ακουμπήσουμε και κολυμπάμε απλώς δίπλα τους.

Αν και λόγω του μεγέθους τους είναι δύσκολο κάποιος να πέσει πάνω τους, θέλει τεράστια προσοχή εάν κάποιος τις ακουμπήσει να μην ακουμπήσει μετά το πρόσωπο του γιατί θα πρηστεί άμεσα (είναι σαν να ακουμπάς μια chilli πιπεριά στο εσωτερικό της και μετά να ακουμπάς το πρόσωπο σου).

Οι γαλάζιες μέδουσες, Rhizostoma pulmo, όπως είναι το επιστημονικό τους όνομα, είναι μεγάλες σε μέγεθος. Μπορεί να έχουν μέχρι και 90 εκατοστά διάμετρο της καμπάνας και τις βλέπουμε είτε με λευκό χρώμα ή είτε με μπλε χρώμα, οι οποίες έχουν πάντα μια μωβ λωρίδα περιμετρικά στο άκρο της καμπάνας τους.

Τι προκαλεί τις πληθυσμιακές εξάρσεις των μεδουσών;

Η πληθυσμιακή έξαρση των μεδουσών (το λεγόμενο jellyfish bloom) είναι προσωρινές αυξήσεις στους πληθυσμούς των μεδουσών, το οποίο είναι ένα φυσικό φαινόμενο που σε ορισμένες περιπτώσεις έχει επιδεινωθεί από την ανθρώπινη διαταραχή στο περιβάλλον.

Ορισμένα είδη μεδουσών μπορούν να βλάψουν ή να σκοτώσουν τους ανθρώπους (σημείωση: στην Μεσόγειο δεν έχουμε θανατηφόρα είδη), επομένως είναι ανησυχητικό να διαβάζουμε ιστορίες για τεράστιες εξάρσεις που εμφανίζονται φαινομενικά από το πουθενά. Οι εξάρσεις των μεδουσών μπορούν να προκαλέσουν πραγματική οικολογική και βιομηχανική ζημιά, να φράξει τις εγκαταστάσεις αφαλάτωσης και τις μηχανές σκαφών, ή ακόμα και να σπάσουν τα δίχτυα ψαρέματος. (Πολλές μέδουσες είναι πολύ, πολύ βαριές).

Αυτές οι εξάρσεις μπορούν να προκαλέσουν απολύτως πραγματική ζημιά, αλλά υπάρχει μια ανησυχητική τάση υπερβολής σε κάποια εκδοχή του «μέδουσες κυριεύουν τον ωκεανό και πρόκειται να μας σκοτώσουν όλους και να καταστρέψουν ότι μας ενδιαφέρει».

Το περιοδικό Smithsonian τους αποκάλεσε «ο επόμενος βασιλιάς της θάλασσας», ρωτώντας αν ο ωκεανός θα κυριαρχείται από μέδουσες σύντομα.

Η FastCompany είχε τον τίτλο «Ελπίζουμε να σας αρέσει να τρώτε μέδουσες, επειδή καταλαμβάνουν τους ωκεανούς».

Ένα άρθρο στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ ισχυρίστηκε ότι οι μέδουσες ήταν «έτοιμες να καταλάβουν τη Γη» και το BBC ισχυρίστηκε ότι «τεράστιες πληγές από μέδουσες κυριεύουν τη θάλασσα».

Τα καλά νέα είναι ότι δεν υπάρχει στην πραγματικότητα καμία ένδειξη για μια στροφή σε όλο τον ωκεανό σε οικοσυστήματα που κυριαρχούν οι μέδουσες. Υπάρχουν φυσικοί κύκλοι σε πληθυσμούς μεδουσών, και ενώ οι άνθρωποι διαταράσσουν το περιβάλλον μέσω της κλιματικής αλλαγής, οι αλλαγές θρεπτικών ουσιών ή η καταστροφή των ενδιαιτημάτων μπορούν να αλλάξουν τις συνθήκες κάνοντάς τις προσωρινά πιο ευνοϊκές για τις μέδουσες, ενώ οι ισχυρισμοί ότι αυτό συμβαίνει παντού είναι υπερβολικό σε σημείο παραλογισμού.