Το παρεκκλήσι του Αγίου Μανδηλίου βρίσκεται στον ημιορεινό όγκο της Τερπνής, 3,5 χιλιόμετρα από την Τερπνή και η ιστορία του είναι στενά συνδεμένη με την περιοχή.
Κτίστηκε το 1916, από κατοίκους της Τερπνής οι οποίοι είχαν καταφύγει στο βουνό στην προσπάθειά τους να ξεφύγουν από το χωριό τους, καθώς αυτό είχε μετατραπεί σε μέτωπο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Στο ορεινό τους καταφύγιο έκτισαν καλύβες, μετά από προτροπή του τότε Μητροπολίτη Σερρών και Νιγρίτας έκτισαν και ένα εκκλησάκι του Αγίου Μανδηλίου, επειδή την ημέρα που ξημέρωσε μετά το ανέβασμά τους στο βουνό γιόρταζε το Άγιο Μανδήλιο, ήταν δηλ η επόμενη ημέρα από της Παναγίας. Αυτό το εκκλησάκι προσωρινά αντικατέστησε τον Ιερό Ναό του Αγίου Δημητρίου, που υπήρχε στο εγκαταλελειμμένο χωριό τους.
Μέχρι το τέλος του πολέμου (1918), το παρεκκλήσι του Αγίου Μανδηλίου ήταν ο τόπος θρησκευτικής λατρείας των Τερπνιωτών, και το μέρος όπου τελούνταν όλες οι θρησκευτικές τους τελετές.
Το 1958 κατεδαφίστηκε εξαιτίας της κακής του κατάστασης και ξανακτίστηκε από τα θεμέλια από το 16 ο Σύνταγμα Πεζικού (υπό τις διαταγές του Συν/χη Παπαδημητρίου).
Ένα ποταμάκι περνούσε δίπλα από το εκκλησάκι και χώριζε στα δύο το υπέροχο πλατανόδασος, όμως πριν χρόνια αλλάχτηκε ο ρους του ποταμού για να αποφευχθούν οι πλημμύρες και πλέον κυλάει παράπλευρα του πλατανόδασους. Αν και τελευταία λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας σπάνια τους καλοκαιρινούς μήνες έχει νερό, αντίθετα με το χειμώνα που προσφέρεται ακόμη και για υπέροχη παραποτάμια βόλτα.
Το παρεκκλήσι του Αγίου Μανδηλίου τιμάται ιδιαίτερα από τους Τερπνιώτες με καθολική αργία στις 16 Αυγούστου. Όλοι σχεδόν οι Τερπνιώτες το συγκεκριμένο διήμερο 15 και 16 Αυγούστου θα ανέβουν στο εκκλησάκι στον εσπερινό και τη Θεία Λειτουργία και θα διασκεδάσουν στις υπαίθριες ταβέρνες και αναψυκτήρια που λειτουργούν.
Παλιά όπως θυμόμαστε από τα παιδικά μας χρόνια οι γονείς μας με τις οικογένειές του εις ανάμνηση των γεγονότων του 1913 ανέβαιναν στο Άγιο Μανδήλιο την ημέρα γιορτής της Παναγίας και κοιμόταν εκεί φεύγοντας το απόγευμα της 16ης Αυγούστου. Το 1986 ο Πολιτιστικός σύλλογος του χωριού με την παρότρυνση του χοροδιδασκάλου του Γιάννη Τουλάκη ξεκινάει εκδηλώσεις με τα χορευτικά του τμήματα και γίνεται ακόμη και επίδειξη πάλης.
Αυτό με μεγάλη επιτυχία συνεχίζεται για χρόνια μέχρι που συμβαίνει κάποιο ατύχημα στην πάλη και σταματάνε όλες οι εκδηλώσεις παράδοσης. Μετά χρόνια συνεχίζει τις εκδηλώσεις ο σύλλογος Τερπνιωτών Θεσσαλονίκης για 9 χρόνια, ονομάζοντάς τες “Συνάντηση απανταχού των Τερπνιωτών”. Φέτος λόγω οικονομικών προβλημάτων δεν θα πραγματοποιηθούν πολιτιστικές εκδηλώσεις, αλλά σίγουρα ο κόσμος θα ανέβει και πάλι όπως κάνει από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα να ζωντανέψει το υπέροχο πλατανόδασος. Ραντεβού για Τερπνιώτες και μη στο Άγιο Μανδήλιο.
Τι είναι το Άγιο Μανδήλιον
Tο Άγιο Μανδήλιο είναι ένα από τα απολεσθέντα κειμήλια της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Πρόκειται για ένα κομμάτι ύφασμα επάνω στο οποίο έχει αποτυπωθεί με θαυματουργό τρόπο (Αχειροποίητος Εικόνα) η εικόνα του προσώπου του Ιησού Χριστού. Σύμφωνα με την παράδοση της Ορθοδόξου Εκκλησίας, με αυτό θεραπεύτηκε ο βασιλιάς της Έδεσσας Άβγαρος Ε΄.Η εικόνα είναι γνωστή και ως Εικόνα της Έδεσσας.
Ο Σ. Ευστρατιάδης, για την περίπτωση αυτή, γράφει τα εξής στο Αγιολόγιό του: «Ἡ τῆς ἀχειροποίητου εἰκόνος τοῦ Χριστοῦ ἀνακομιδὴ ἐκ τῆς Ἐδέσσης, ἔνθα ἐφυλάττετο μετὰ τῆς ἐπιστολῆς τοῦ Αὐγάρου, ἐγένετο ἐπὶ τῆς βασιλείας Ρωμανοῦ τοῦ Λεκαπηνοῦ τὸ 944 καὶ κατετέθη εἰς τὸν ἐν Βλαχέρναις ναὸν τῆς Θεοτόκου, ἐξ οὗ μετετέθη εἰς τὸν ἐν Φόρῳ ναὸν τῆς Θεοτόκου, κατὰ δὲ τὸ 967 Νικηφόρος ὁ Φωκᾶς μετεκόμισεν ἐξ Ἐδέσσης καὶ τὴν κέραμον, ἐφ᾿ ἣς ἀπετυπώθη ὡσαύτως ἡ εἰκὼν τοῦ Χριστοῦ, διὰ τὸ εἶναι ταύτην πλησίον τῆς ἀχειροποίητου εἰκόνος ἐν Ἐδέσσῃ ἐν τῷ αὔτῳ τόπω. Τὴν περὶ τῆς εἰκόνος παράδοσιν διέσωσεν ὁ Ἱστορικὸς Εὐσέβιος (Ἐκκλ. Ἱστ. βιβλ. Α´, κεφ. ιγ´). Ἡ εἴκων ἀπεστάλη ὑπὸ τοῦ Κυρίου πρὸς τὸν τοπάρχην Ἐδέσσης Αὔγαρον διὰ τοῦ ἀποστόλου Ἀνανίου μετ᾿ ἐπιστολῆς τοῦ Κυρίου πρὸς τὸν Αὔγαρον εἰς ἀπάντησιν προηγουμένης ἐπιστολῆς τοῦ τοπάρχου (ἴδ. ταύτας ἐν τοῖς Μηναίοις καὶ τοῖς Συναξαρισταῖς)»
