Ο οικονομικός πολλαπλασιαστής των έργων υποδομής -του Κωνσταντίνου Μουτσιάνα

του Κωνσταντίνου Μουτσιάνα
Διδάκτωρ Οικονομικών Επιστημών Α.Π.Θ.
Λέκτορας Χρηματοοικονομικών City College, University of York Europe Campus

Τα έργα υποδομής αποτελούν βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη της οικονομίας και περιλαμβάνουν το σύστημα των δημόσιων έργων μιας χώρας που σχετίζονται, κυρίως, με το οδικό και το σιδηροδρομικό δίκτυο, το δίκτυο υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και τα δημόσια κτήρια. Αποτελούν, ουσιαστικά, το υπόβαθρο πάνω στο οποίο «πατάει» η οικονομία μια χώρας για να στηρίξει και να αναπτύξει την παραγωγή της. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ευρωπαϊκές χώρες με ιδιαίτερα ανεπτυγμένες βιομηχανίες (όπως π.χ. η Γερμανία) πραγματοποίησαν σημαντικές επενδύσεις για να αποκτήσουν έργα υποδομής. 

Τα οφέλη που προκύπτουν από την υλοποίηση των έργων υποδομής αφορούν το παρόν αλλά κυρίως το μέλλον. Και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την Ελλάδα η οποία κατά την περίοδο 2009-2019 είχε σημαντικό επενδυτικό κενό στις υποδομές έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Σήμερα πραγματοποιούνται έργα στην ελληνική επικράτεια που μπορούν να συνεισφέρουν στο ΑΕΠ έως και 7,7% ως το 2026. Είναι αξιοσημείωτο ότι τα έργα υποδομής έχουν πολλαπλασιαστικά οφέλη για την οικονομία δεδομένου ότι έχουν τη δυνατότητα να κινητοποιούν ένα ολόκληρο σύστημα αποτελούμενο από εταιρείες, μηχανικούς και εργαζόμενους. Σύμφωνα με μελέτες, ο οικονομικός πολλαπλασιαστής των επενδύσεων σε έργα υποδομής είναι της τάξεως του 1,8. Δηλαδή, κάθε ευρώ που επενδύεται επιφέρει επιπλέον ευρώ στην οικονομία και την κοινωνία. Λαμβάνοντας υπόψη ότι το σχέδιο έργων που βρίσκεται σε εξέλιξη τώρα ξεπερνά τα 13 δις ευρώ, μπορούμε να αντιληφθούμε τα σημαντικά οφέλη που προκύπτουν για την οικονομία. 

Τα έργα υποδομής «χτίζουν» γέφυρες στο μέλλον. Η βιομηχανία δεν μπορεί να ανθίσει αν δεν υπάρχουν οι απαραίτητες υποδομές που θα ενισχύουν το εμπόριο, θα διασφαλίζουν τις μεταφορές εμπορευμάτων και πρώτων υλών σε σύγχρονα δίκτυα μεταφοράς, και θα διαμορφώνουν εν τέλει συνθήκες που θα ευνοούν τις επιχειρήσεις. Τα έργα υποδομής δημιουργούν, επιπρόσθετα, τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για ένα φιλο-επενδυτικό περιβάλλον. Καμία επιχείρηση δεν θα προχωρούσε σε επενδύσεις σε μια χώρα στην οποία τα προϊόντα δεν μπορούν να διακινηθούν με ευκολία και ταχύτητα και η πρόσβαση σε άλλες αγορές είναι περιορισμένη. Η μελλοντική αξία των έργων που πραγματοποιούνται σήμερα είναι σημαντική για την ανάπτυξη της χώρας με σημαντική επίδραση στις εξαγωγές και θα επηρεάσει καίρια την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας.

Η Ελλάδα αφήνει πίσω της αλλεπάλληλες κρίσεις που προκάλεσαν ζημίες στον οικονομικό, παραγωγικό και κοινωνικό ιστό της. Οικονομική κρίση και πολιτική αστάθεια, η πανδημία και τώρα η ενεργειακή κρίση που τροφοδοτεί την αβεβαιότητα και την ακρίβεια. Η οικονομία της χώρας φαίνεται πως είναι ανθεκτική και παρά τις εξωγενείς αντιξοότητες, εφαρμόζονται πολιτικές έτσι ώστε οι συνέπειες να περιοριστούν στο ελάχιστο δυνατό επίπεδο. Θα πρέπει, ταυτόχρονα, να φροντίζουμε για την πορεία μας στο μέλλον. Ένα μέλλον στο οποίο θα προοδεύσουν τα κράτη που διαθέτουν το υπόβαθρο που απαιτείται για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις. Τα κράτη που διαθέτουν τις αυτονόητες υποδομές για να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που θα αναδυθούν.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Μακεδονία της Κυριακής» στις 27.11.2022