Από τα πρόβατα γάλα και από το μαλλί τους λίπασμα – Τίποτε χαμένο για τους «Περήφανους Αγρότες»

Βιολογικό λίπασμα αποκλειστικά από 100% μαλλί προβάτων παράγει πιλοτικά, εδώ και λίγο καιρό, η ομάδα παραγωγών «Proud Farm», από την περιοχή της Κοζάνης, ώστε να αξιοποιήσει εναλλακτικά το μαλλί των ζώων που σήμερα πετιέται.

Η ιδέα προέκυψε πριν από κάποιο χρονικό διάστημα, ώστε να αξιοποιηθεί κάτι εντελώς αναξιοποίητο και στην προσπάθεια αυτή αναζητήθηκαν λύσεις που θα μπορούσαν να είναι βιώσιμες στην αγορά, όπως η δημιουργία από μαλλί ενός είδους συνθετικού υλικού για σοβάδες και μονώσεις σε σπίτια και κτίρια. Από τις αναλύσεις και την έρευνα που έγινε, προέκυψε ότι η καλύτερη λύση ήταν η δημιουργία ενός λιπάσματος από μαλλί.

Η ομάδα της «Proud Farm» ήρθε σε επαφή με το Μεσογειακό Κέντρο Ικανοτήτων Αγροδιατροφής (MACC), ένα από τα 11 Κέντρα Ικανοτήτων Αγροδιατροφής που δημιουργήθηκαν στην Ελλάδα, αλλά και με ειδικούς στο μαλλί από τη Γερμανία και την Αυστρία, και έτσι πλέον σήμερα παράγεται πιλοτικά ένα βιολογικό λίπασμα από το μαλλί των ζώων των παραγωγών της ομάδας. Το μαλλί αρχικά περνάει από μια θρυμματιστική μηχανή που παράλληλα του ασκεί πίεση ώστε να πάρει τη μορφή μιας μικρής ταμπλέτας, ενώ γίνονται διεργασίες καθαρισμού και αποστείρωσης, ώστε να εξαλειφθεί κάθε μικρόβιο, υπό συγκεκριμένες συνθήκες θερμοκρασίας και πίεσης.

Η διαδικασία αυτή, μάλιστα, γίνεται προς το παρόν σε μια κοινωνική επιχείρηση – μονάδα μεταποίησης πρόβειου μαλλιού που δημιουργήθηκε στην Αυστρία πριν από 50 χρόνια, ενώ ο σκοπός της «Proud Farm» είναι, μετά την ολοκλήρωση της έρευνας και των διαδικασιών αδειοδότησης, να δημιουργηθεί μια αντίστοιχη μονάδα στην περιοχή της Κοζάνης. Ήδη ολοκληρώθηκε η ευρωπαϊκή κατοχύρωση του εμπορικού σήματος του Fertiwool, του βιολογικού λιπάσματος της «Proud Farm» που παράγεται από 100% πρόβειο μαλλί.

«Το μαλλί είναι κάτι καινούριο με το οποίο ασχοληθήκαμε πειραματικά»

Ο Νίκος Κολτσιδάς, μέλος της ομάδας παραγωγών «Proud Farm», εξηγεί στο ΑΠΕ–ΜΠΕ ότι οι παραγωγοί της ομάδας ασχολούνται βασικά με την παραγωγή γάλακτος, το οποίο διακινούν. Από εκεί και πέρα, όπως λέει, «το μαλλί είναι κάτι καινούριο», με το οποίο ασχολήθηκαν πειραματικά. «Έτσι και αλλιώς είναι αναξιοποίητο. Επειδή πετιέται μπήκαμε στη διαδικασία να αναζητήσουμε εναλλακτικούς τρόπους αξιοποίησής του και στην προσπάθειά μας αυτή φτάσαμε να συνεργαστούμε με ειδικούς που μας καθοδήγησαν και έτσι βγάλαμε πειραματικά το λίπασμα. Έχουμε κάνει μια ποσότητα και αυτή είναι τώρα που διαχειριζόμαστε πιλοτικά, πρώτα για να κάνουμε έρευνα και μετά για να κάνουμε τις διαδικασίες της αδειοδότησης. Έπρεπε δηλαδή πρώτα να βγάλουμε ένα πιλοτικό προϊόν, να δούμε τις αναλύσεις, από εκεί και πέρα να ξεκινήσει να δοκιμάζεται πειραματικά σε αγρούς και τέλος να ολοκληρωθεί και η διαδικασία της αδειοδότησης. Ήδη, το προϊόν έχει βγει σε μικρές συσκευασίες και προορίζεται αυτή τη στιγμή για οικιακή χρήση», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Ο ίδιος διευκρινίζει ότι το βασικό προϊόν για τους παραγωγούς είναι το γάλα, ωστόσο σημειώνει ότι το μαλλί μπορεί να λειτουργήσει υποστηρικτικά, καθώς ο παραγωγός μπορεί να πουλήσει το μαλλί, να βγάλει κάποια από τα έξοδα της παραγωγής του ή κάποιο μικρό κέρδος, ή ακόμη να χρησιμοποιήσει το λίπασμα για το χωράφι του. «Γίνονται οι πρώτες προσπάθειες και ανοίγουν νέοι δρόμοι. Επομένως δημιουργούνται συνθήκες κυκλικής οικονομίας και το όφελος μπορεί να είναι πολλαπλάσιο από αυτό που παρουσιάζεται τώρα. Έχει να κάνει δηλαδή με το πώς διαμορφώνεται εν τέλει όλος αυτός ο μηχανισμός αξιοποίησης», προσθέτει.

Επόμενος στόχος, η χρήση του μαλλιού της ράχης των προβάτων στην κλωστοϋφαντουργία

Επόμενος στόχος για τους παραγωγούς της «Proud Farm» και το Μεσογειακό Κέντρο Ικανοτήτων Αγροδιατροφής (MACC) είναι η χρήση του μαλλιού της ράχης των προβάτων στην κλωστοϋφαντουργία. Ο διαχειριστής στο MACC Δρ. Μιχάλης Καθαράκης επισημαίνει στο ΑΠΕ–ΜΠΕ ότι στο πλαίσιο της αλλαγής μιας συνήθειας, κατά την οποία το μαλλί των προβάτων πετιέται, το επόμενο βήμα είναι να πειστούν οι κτηνοτρόφοι ότι το μαλλί της ράχης των ζώων μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στην κλωστοϋφαντουργία, αρκεί να διαχωριστεί από το μαλλί της κοιλιάς και να εκπαιδευτούν όσοι κουρεύουν τα ζώα για τις δυνατότητες της διαλογής.

«Το ζώο ξαπλώνει στον στάβλο, με αποτέλεσμα το μαλλί στην κοιλιά και τα πλευρά του να είναι κολλημένο, σαν τσόχα και να μην μπορεί να γίνει νήμα. Όμως το μαλλί της ράχης, που υπολογίζεται στο 30% του συνολικού μαλλιού μπορεί να αξιοποιηθεί στην κλωστοϋφαντουργία. Έτσι κι αλλιώς υπάρχει στο Αίγιο μονάδα που πλένει μαλλί και από εκεί και πέρα η ύφανση μπορεί να γίνει στα Γιάννενα σε κλωστοϋφαντουργείο. Υπάρχουν, δηλαδή, τέτοιου είδους δομές που μπορούμε να αξιοποιήσουμε σε αυτή τη φάση για να παραχθεί νήμα από το μαλλί», σημειώνει, από την πλευρά του, ο κ. Κολτσιδάς.

Εξάλλου, ο κ. Καθαράκης υπογραμμίζει ότι υπάρχει ενδιαφέρον και από μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες για την αγορά του μαλλιού, αν αυτό πληροί συγκεκριμένες προδιαγραφές.

Σχέδια για την παραγωγή κολλαγόνου από κόκαλα και δέρματος με αντιμικροβιακές ιδιότητες

Ο υπεύθυνος ανάπτυξης δικτύου του Μεσογειακού Κέντρου Ικανοτήτων Αγροδιατροφής (MACC) Γιώργος Μανουσάκης σημειώνει, μιλώντας στο ΑΠΕ–ΜΠΕ, ότι εξετάζονται και άλλες ιδέες, ώστε τίποτε να μην πηγαίνει χαμένο και να αξιοποιούνται από τους παραγωγούς στοιχεία όπως τα κόκαλα των ζώων για την παραγωγή κολλαγόνου και το δέρμα για τη δημιουργία υλικών με αντιμικροβιακές ιδιότητες. Το κολλαγόνο αφενός μπορεί να αξιοποιηθεί στην προσθετική ιατρική ή στην παραγωγή κρεμών προσώπου και σώματος, ενώ το δέρμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ιατρεία και δομές υγείας αφού υποστεί την κατάλληλη επεξεργασία, με τη βοήθεια ειδικών επιστρώσεων από νανοϋιλικά που αποδομούν τα μικρόβια.

Τα παραπάνω, όπως σημειώνει ο κ. Κολτσιδάς, εξετάζονται προς το παρόν σε πειραματικό επίπεδο, ώστε να αξιοποιηθεί οτιδήποτε μπορεί να προσδώσει υπεραξία στην παραγωγή. Την ίδια στιγμή, η καινοτομία εφαρμόζεται ήδη στην πράξη με το επιχειρηματικό μοντέλο της «Proud Farm», για την είσοδο νέων στον κλάδο της αιγοπροβατοτροφίας με χαμηλό κόστος και περιορισμένο επιχειρηματικό ρίσκο.

«Σε αυτό το πνεύμα, η Θερμοκοιτίδα κτηνοτρόφων που δημιουργήθηκε είναι ουσιαστικά εγκαταστάσεις στις οποίες μπορούν να φιλοξενηθούν νέοι κτηνοτρόφοι για να κάνουν τα πρώτα τους βήματα, με χαμηλό ρίσκο, με ασφάλεια και με μια μικρή επένδυση. Αντιστρέφουμε, δηλαδή, τη διαδικασία και αντί να επενδύσουν σε κτίρια, εξοπλισμό, ζωοτροφές, ζώα και μετά να παράγουν -επειδή τα ζώα φιλοξενούνται στις εγκαταστάσεις για τρία χρόνια- μοχλεύουμε με τον καλύτερο τρόπο τις επιδοτήσεις στις οποίες είναι δικαιούχοι (γιατί για να είναι δικαιούχοι πρέπει να έχουν οπωσδήποτε ζώα) και έτσι μετά η μετάβασή τους στις δικές τους εγκαταστάσεις γίνεται πολύ πιο ομαλά. Τελικά, όταν κατορθώσουν να πάνε στις δικές τους εγκαταστάσεις θα είναι ήδη εκπαιδευμένοι και θα έχουν και ένα παραγωγικό ζωικό κεφάλαιο», συμπληρώνει ο κ. Κολτσιδάς.