Θεσσαλονίκη: Τα παλιά αρχοντικά και η έντονη πολιτιστική ζωή της πόλης

Τα παλιά αρχοντικά της Θεσσαλονίκης, κρύβουν το δικό τους πέπλο ιστορίας. Κάνοντας έναν περίπατο στο κέντρο της πόλης, συναντά κανείς μία τεράστια αρχιτεκτονική κληρονομιά, με κτήρια που αποτελούν ατραξιόν για τους επισκέπτες και είναι ευρέως γνωστά στους κατοίκους τους. Ωστόσο, η ιστορία των διατηρητέων ή των αξιόλογων αρχιτεκτονικά κτισμάτων είναι άγνωστη στους περισσότερους, ενώ η φροντίδα είναι ανύπαρκτη.

Όπως τόνισε ο κ. Βασίλης Γάκης, Αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Τουριστικής Ανάπτυξης, Διεθνών Σχέσεων & Διαδημοτικής Συνεργασίας , “ζούμε στην εποχή όπου ο τουρισμός είναι της εμπειρίας, είναι τι θα ζήσει, τι εμπειρία θα αποκομίσει ο επισκέπτης, αυτό που μετράει είναι όχι τι είδε αλλά τι έζησε, θέλουμε αυτή την εμπειρία να την μοιραστεί εκτός από τον πολίτη και κάποιος άλλος επισκέπτης.”

Ένα από αυτά τα ελάχιστα σωζόμενα αρχοντικά της παλιάς Θεσσαλονίκης που λειτουργούν ως χώροι πολιτισμού, το οποίο έχει συνδεθεί κατά καιρούς με πρόσωπα και γεγονότα που σημάδεψαν την ιστορία της πόλης, είναι η βίλα Καπαντζή στην οδό Βασιλίσσης Όλγας.

Η κα Κάτια Καμπατάη, Υπεύθυνη εκπαιδευτικών προγραμμάτων παραρτήματος Θεσσαλονίκης ΜΙΕΤ, ξετύλιξε στην ΕΡΤ3 την ιστορία του κτηρίου.

Το 1912, μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, στο κτήριο εγκαταστάθηκε ο πρίγκιπας Νικόλαος ως πρώτος στρατιωτικός διοικητής της πόλης. Το 1917, η Βίλα Καπαντζή γνώρισε την πιο ένδοξή της περίοδο, αφού εγκαταστάθηκε σ’ αυτήν ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος, επικεφαλής της Προσωρινής (επαναστατικής) Κυβέρνησης με έδρα τη Θεσσαλονίκη, σε μία περίοδο κρίσιμη για την Ελλάδα. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και μέχρι το 1928, στα δωμάτιά του στεγάστηκαν προσφυγικές οικογένειες, ενώ το 1928 το κτήριο περιήλθε στην ιδιοκτησία της ΕΤΕ ως ανταλλάξιμη περιουσία. Τον ίδιο καιρό εγκαταστάθηκε στους χώρους του η αμερικανική εταιρεία Foundation, που πραγματοποίησε σημαντικά εγγειοβελτιωτικά έργα στην κεντρική Μακεδονία.

Το 1938 στο κτίριο στεγάστηκε το Ε΄ Γυμνάσιο Αρρένων, το οποίο παρέμεινε μέχρι το 1972, με εξαίρεση την περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Έτσι, χιλιάδες κάτοικοι της Θεσσαλονίκης έχουν ζήσει στη Βίλα Καπαντζή ως μαθητές ενός από τα σημαντικότερα γυμνάσια της πόλης. Το 1940 επιτάχθηκε από τον στρατό και λειτούργησε ως στρατιωτικό αρτοποιείο. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής επιτάχθηκε από τις γερμανικές αρχές. Μετά την απελευθέρωση και μέχρι το καλοκαίρι του 1945 εγκαταστάθηκαν εκεί βρετανικές στρατιωτικές αρχές. Έκτοτε και μέχρι το 1972 στέγασε και πάλι το Ε΄ Γυμνάσιο.

Το 1972, το κτήριο εγκαταλείφθηκε, αφού χρειαζόταν εκτεταμένες επισκευές μετά τη μακρόχρονη χρήση του και τις αλλαγές λειτουργιών που γνώρισε. Ανταποκρινόμενη σε αίτημα της κοινωνίας της Θεσσαλονίκης, η Εθνική Τράπεζα αποφάσισε να το αποκαταστήσει και να το χρησιμοποιήσει για πολιτιστικούς σκοπούς. Η αποκατάσταση διήρκεσε από το 1982 έως το 1989. Η μελέτη αποκατάστασης απέβλεπε στο να διασωθούν τα αυθεντικά στοιχεία του κτηρίου και να περιοριστούν στο ελάχιστο οι επεμβάσεις που θα αλλοίωναν την αρχική μορφή του οικοδομήματος.

πηγή ertnews.gr