Ξεκινά αυτόν τον μήνα στη Βρετανία η μεγαλύτερη μελέτη στον κόσμο για τις πρωτεΐνες που κυκλοφορούν στο ανθρώπινο σώμα. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, το έργο θα μπορούσε να φέρει επανάσταση στην ανίχνευση ασθενειών, ανοίγοντας το δρόμο για την ανάπτυξη απλών εξετάσεων αίματος για τον εντοπισμό παθήσεων όπως ο καρκίνος και η άνοια, χρόνια πριν την εμφάνιση συμπτωμάτων.
Το πρόγραμμα UK Biobank Pharma Proteomics Project στοχεύει να αποκαλύψει την περίπλοκη αλληλεπίδραση γονιδίων, τρόπου ζωής και περιβάλλοντος στην ανάπτυξη ασθενειών. Οι ερευνητές φιλοδοξούν επίσης να αναπτύξουν αιματολογικές εξετάσεις για τη διάγνωση αυτοάνοσων παθήσεων όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας και η νόσος του Crohn ταχύτερα και με μεγαλύτερη ακρίβεια. Η μεγάλης κλίμακας μελέτη των πρωτεϊνών θα αναλύσει το ρόλο τους στις ασθένειες, καθώς και το πώς η δομή και η λειτουργία τους προκαλούν αυτές τις παθήσεις.
Αυτό το νέο ερευνητικό πρόγραμμα είναι μια επέκταση ενός πρωτοποριακού πιλοτικού προγράμματος το οποίο δημοσίευσε δεδομένα για σχεδόν 3.000 πρωτεΐνες από δείγματα αίματος 54.000 συμμετεχόντων στη βρετανική Biobank. Αυτά τα δεδομένα έχουν ήδη επιτρέψει στους ερευνητές να εντοπίσουν αυξημένες πρωτεΐνες σε ασθενείς που αναπτύσσουν άνοια έως και μια δεκαετία πριν από τη διάγνωση και επτά χρόνια πριν από τη διάγνωση ορισμένων μορφών καρκίνου.
«Τα δεδομένα που θα συλλεχθούν στο πλαίσιο της μελέτης θα επιτρέψουν σε επιστήμονες σε όλο τον κόσμο να διερευνήσουν πώς ο τρόπος ζωής, το περιβάλλον και τα γονίδια επηρεάζουν-μέσω των πρωτεϊνών- ορισμένους ανθρώπους, ενώ άλλους όχι» δήλωσε ο καθηγητής Σερ Ρόρι Κόλινς, κύριος ερευνητής και διευθύνων σύμβουλος της UK Biobank.
«Αυτό θα μας επιτρέψει να προσδιορίσουμε ποιος είναι πιθανό να αναπτύξει ασθένεια πολύ πριν εμφανιστεί και στη συνέχεια να εξετάσουμε τρόπους με τους οποίους μπορούμε να αποτρέψουμε αυτές τις παθήσεις πριν εμφανιστούν» πρόσθεσε.
Το έργο
Το επεκτεινόμενο έργο – που υποστηρίζεται από μια κοινοπραξία 14 φαρμακευτικών εταιρειών – θα έχει ως στόχο τη μελέτη έως και 5.400 πρωτεϊνών από 600.000 δείγματα αίματος. Αυτό περιλαμβάνει δείγματα που ελήφθησαν πριν από 15 έως 20 χρόνια, όταν ξεκίνησε η μελέτη UK Biobank, από 500.000 άτομα στις αρχές της δεκαετίας του ’40 έως τα τέλη της δεκαετίας του ’60, καθώς και δείγματα που ελήφθησαν από 100.000 εθελοντές της Biobank 10 έως 15 χρόνια αργότερα.
«Αυτό είναι εξαιρετικά πολύτιμο, γιατί θα επιτρέψει στους ερευνητές να δουν πώς οι αλλαγές στα επίπεδα πρωτεΐνης από τη μέση έως την τρίτη ηλικία επηρεάζουν την ανάπτυξη μιας σειράς διαφορετικών ασθενειών» δήλωσε η Ναόμι Άλεν, επικεφαλής επιστήμονας στη UK Biobank.
«Θα επιταχύνει την έρευνα για τα αίτια των ασθενειών και την ανάπτυξη νέων θεραπειών που στοχεύουν συγκεκριμένες πρωτεΐνες που σχετίζονται με αυτές τις παθήσεις» πρόσθεσε.
Η Άλεν είπε επίσης πως τα πρώτα δεδομένα δείχνουν πως ορισμένα φάρμακα μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία άλλων παθήσεων.
«Ορισμένες πρωτεΐνες που είναι γνωστό ότι είναι σημαντικές για την ανοσία σχετίζονται με την ανάπτυξη μιας σειράς ψυχιατρικών καταστάσεων όπως η σχιζοφρένεια, η κατάθλιψη, η διπολική διαταραχή και άλλες», είπε.
«Επίσης, δεδομένου ότι υπάρχουν ήδη διαθέσιμα φάρμακα που στοχεύουν συγκεκριμένα ορισμένες από αυτές τις πρωτεΐνες που χρησιμοποιούνται για άλλες παθήσεις, υπάρχει μια πραγματική ευκαιρία για την επαναχρησιμοποίηση αυτών των φαρμάκων για τη θεραπεία των συγκεκριμένων νευροψυχιατρικών παθήσεων» συμπλήρωσε η Άλεν.
Το ίδιο έχει αποδειχθεί για ορισμένα φάρμακα χημειοθεραπείας, καθώς ορισμένες πρωτεΐνες που σχετίζονται με συγκεκριμένους καρκίνους, ήδη περιλαμβάνονται σε υπάρχοντα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για άλλους τύπους καρκίνου, σύμφωνα με την επιστήμονα.
Ο όμιλος φαρμακευτικών εταιρειών που περιλαμβάνει εταιρείες όπως η Johnson & Johnson, η AstraZeneca, η Pfizer και η GSK, επενδύουν εκατομμύρια λίρες. Η χρηματοδότηση θα υποστηρίξει αρχικά τους επιστήμονες να μετρήσουν τα επίπεδα πρωτεϊνών από 300.000 δείγματα – κάτι που αναμένεται να διαρκέσει περίπου 12 μήνες. Αυτά τα δεδομένα θα είναι διαθέσιμα σε εγκεκριμένους ερευνητές της UK Biobank σε κλιμακωτές εκδόσεις από το 2026.
Το πλήρες σύνολο δεδομένων αναμένεται να προστεθεί στην πλατφόρμα της UK Biobank έως το 2027.
πηγή ertnews.gr
φωτο: Pixabay
