Παριστάνοντας τους κυνηγούς έψαχναν παράνομα για αρχαία στην περιβόητη περιοχή του τύμβου Καστά, στην Αμφίπολη Σερρών, οι εμπλεκόμενοι στην υπόθεση αρχαιοκαπηλίας που εξιχνίασαν οι αστυνομικοί του γραφείου προστασίας πολιτιστικής κληρονομιάς και αρχαιοτήτων της δίωξης οργανωμένου εγκλήματος Βόρειας Ελλάδας.
Όπως φαίνεται από τις συνομιλίες που υπέκλεψε η ΕΛ.ΑΣ. και αποκαλύπτει η Voria.gr δεν δίσταζαν να ψάχνουν ακόμη και στο λόφο όπου ανακαλύφτηκε ο σπουδαίος τάφος της Αμφίπολης, αδιαφορώντας για τα μέτρα ασφαλείας στην περιοχή.
Σήμερα οι 23 συλληφθέντες θα αρχίσουν να απολογούνται στις ανακρίτριες Θεσσαλονίκης και Σερρών καθώς σε βάρος τους έχουν ασκηθεί ποινικές διώξεις για βαριά αδικήματα, μεταξύ των οποίων εγκληματική οργάνωση, υπεξαίρεση μνημείων, παράνομη εξαγωγή πολιτιστικών αγαθών, παράνομη ανασκαφή και αρχαιολογική έρευνα, αποδοχή και διάθεση μνημείων και άλλα. Στην πλειοψηφία τους αρνούνται τις κατηγορίες.
Στην ογκώδη δικογραφία που σχηματίστηκε ύστερα από τη μεγάλη έρευνα της αστυνομίας περιλαμβάνονται δεκάδες τηλεφωνικές συνομιλίες από τις οποίες φαίνεται ότι οι κατηγορούμενοι προχωρούσαν σε παράνομες ανασκαφές σε διάφορους χώρους, ειδικά αρχαιολογικούς μεταξύ των οποίων η περιοχή της Αμφίπολης, αλλά και το μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου Σερρών.
Οι διωκτικές αρχές έφτασαν στα ίχνη τους παρακολουθώντας αρχικά 63χρονο ο οποίος έχει απασχολήσει και στο παρελθόν. Είχε συλληφθεί τον Απρίλιο του 2023 κατηγορούμενος ότι προσπάθησε να στείλει με κούριερ στη Γερμανία νομίσματα μέσα σε δοχείο με λάδι. Ο ίδιος είχε συλληφθεί και παλιότερα, το 2011 για κατοχή αρχαίων. Μία συνάντηση που είχε με έναν 65χρονο από τις Σέρρες επίσης γνώριμο στις αρχές, άρχισε να ξετυλίγει το κουβάρι της υπόθεσης. Ο τελευταίος είχε συλληφθεί και αυτός τον Δεκέμβριο του 2023 στο αεροδρόμιο Μακεδονία, κατηγορούμενος ότι προσπάθησε να εξάγει στη φόδρα του μπουφάν του και σε ένα τσαντάκι αρχαία νομίσματα. Δύο χρόνια νωρίτερα είχε συλληφθεί πάλι με μεγάλο αριθμό νομισμάτων. Η επαφή αυτή που έγινε στον Λευκώνα Σερρών οδήγησε τις αρχές στα τρία κυκλώματα, δύο στις Σέρρες και ένα στη Θεσσαλονίκη.
Στη Θεσσαλονίκη ο 63χρονος χαρακτηρίζεται επικεφαλής της μίας ομάδας και σύμφωνα με τη δικογραφία ήταν ο εκτιμητής και ο συνδετικός κρίκος για την αποστολή αντικειμένων στο εξωτερικό, είτε σε συλλέκτες είτε σε οίκους δημοπρασιών. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο σε μία μέρα τον περσινό Νοέμβριο γίνεται αντιληπτός να κάνει πέντε συναντήσεις σε ισάριθμα σπίτια σε τρεις νομούς, σε περιοχές που βρίσκονται κοντά σε αρχαιολογικούς χώρους. Ο ίδιος επιβαρύνεται στο κατηγορητήριο με την πώληση περισσότερων από 2.000 αρχαίων νομισμάτων που βρέθηκαν στην κατοχή Ρώσου τον περασμένο Ιανουάριο.
«Είναι μεγάλη υπόθεση όμως η ένταση δεν αφορά όλους τους συλληφθέντες, περιορίζεται σε μερικούς. Κάποιους δυστυχώς τους έχει πάρει το ρέμα», σημείωσε μιλώντας στη Voria.gr ο συνήγορος υπεράσπισης Κωνσταντίνος Τολίδης, υποστηρίζοντας ότι η μοναδική σχέση του εντολέα του ήταν η επαφή με τον κατηγορούμενο αρχηγό. «Είναι μία σοβαρή υπόθεση που έχει αρκετές πτυχές, απ’ ότι δείχνει αλλά ας περιμένουμε τους κατηγορούμενους να διατυπώσουν τις θέσεις τους. Ο δικός μου εντολέας αρνείται οποιαδήποτε συμμετοχή σε οργάνωση, ουδεμία σχέση έχει με αυτού του είδους τα αδικήματα», είπε από την πλευρά του ο έτερος εκ των συνηγόρων υπεράσπισης της ομάδας της Θεσσαλονίκης Νίκος Τσαγγαρίδης.
Παίρνοντας το νήμα από τον 65χρονο οι αστυνομικοί έφτασαν στις δύο ομάδες των Σερρών, τα μέλη των οποίων κατηγορούνται ότι προχωρούν διαρκώς σε παράνομες ανασκαφές. Ειδικά για τα σχέδια δύο εκ των συλληφθέντων της μίας ομάδας των Σερρών οι συνομιλίες που περιλαμβάνονται στη δικογραφία οδηγούν στον τύμβο Καστά.
«Λέω την Κυριακή επειδή τελειώνει το κυνήγι», αναφέρει ο ένας εκ των κατηγορουμένων που έχει μεταφέρει ότι ο ίδιος θα παριστάνει τον κυνηγό έχοντας σκύλο και όπλο και ο συνομιλητής του θα ψάχνει ταυτόχρονα για αρχαία για να μην κινήσουν υποψίες. «Είναι τελευταία ευκαιρία και σε μέρος απέναντι μεριά θα είναι, λόφο Καστά θα σε πάω», του λέει και δείχνει ότι ο συγκατηγορούμενός του διστάζει. «Ωχ μη μας τσαλακώσουν», αντιδράει για να λάβει την απάντηση ότι δεν έχουν κανένα πρόβλημα δεν θα τους αντιληφθούν. «Απλώς είναι ωραίο το μέρος, σοβαρό, δεν είναι της πλάκας», καταλήγουν στη συνομιλία δίνοντας ραντεβού για τη μεθεπόμενη.
Σε άλλη συνομιλία κάνουν λόγο για «αρχαιολογικές περιπλανήσεις», όπως ονομάζουν τις έρευνες επισημαίνοντας πως εντόπισαν και αρχαία νεκροταφεία. «Βλέπω εδώ τα μνήματα», παρατηρεί ο ένας στις συνομιλίες που καταγράφηκαν. «Σκελετοί είναι φαίνονται άμα κοιτάξεις. Αλλά είναι τουρκικά είναι, τωρινά είναι; Δεν ξέρω τι είναι. Αλλά το κεφάλι η ραχοκοκαλιά φαίνεται ο ένας μπαμ, μπαμ», αναφέρουν.
Χαρακτηριστικό είναι ότι σε συνομιλίες που υπέκλεψαν οι αστυνομικοί συνάντησαν και πρόσωπο που έχει φυλακιστεί το παρελθόν για μεγάλη υπόθεση αρχαιοκαπηλίας, χωρίς πάντως να καταστεί κατηγορούμενος. «Συχνά σε αυτές τις περιπτώσεις οι διώξεις που ασκούνται είναι «φορτωμένες» και όσον αφορά την κατηγορία και όσο αφορά τα πρόσωπα που τελικά κατηγορούνται», είπε ο δικηγόρος Θοδωρής Καραγιάννης, εκ των συνηγόρων υπεράσπισης. «Όσον αφορά τη δίωξη που κινήθηκε στην περιοχή των Σερρών είναι μία υπόθεση η οποία αυτοτελώς δεν έχει τα στοιχεία, τουλάχιστον όσον αφορά τον εντολέα μας, να καταδικαστεί για κακουργηματική πράξη ούτε τα στοιχεία της εγκληματικής οργάνωσης – συμμορίας», κατέληξε.
«Πάλι σκάβεις;»
Κατηγορούμενος επικεφαλής της μίας ομάδας είναι 63χρονος υπάλληλος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Σερρών, ο οποίος συνελήφθη. Σύμφωνα με τη δικογραφία ο συγκεκριμένος είναι απόλυτος αποδέκτης όλων των πληροφοριών τόσο αγροτών και κυνηγών, όσο όμως και μελών της ομάδας του με τους οποίους κατηγορούνται ότι κάνουν παράνομες ανασκαφές. Οι αστυνομικοί αναφέρουν μάλιστα ότι έχει στρατηγικό ρόλο, κάνει αξιολογήσεις για ανασκαφές και ευρήματα, δίνει κατευθύνσεις και παίρνει τις τελικές αποφάσεις.
Ο συγκεκριμένος περιγράφεται ως πρόσωπο που έχει άμεση πρόσβαση σε πληροφορίες για αρχαιολογικές περιοχές.
Ενδεικτικό είναι μάλιστα ότι ο 63χρονος ορίζεται μέχρι και επιτηρητής από την πλευρά της υπηρεσίας του σε νόμιμες ανασκαφές για εύρεση θησαυρού στην περιοχή.
Χαρακτηριστική είναι η συνομιλία που καταγράφεται στη δικογραφία με συζήτηση για τη δυνατότητα ανιχνευτή μετάλλων να εντοπίζει με ακρίβεια νομίσματα. «Χρυσό έχει», τον ρωτάει συνομιλητής του και ο υπάλληλος απαντάει «αν έχει χρυσό δεν θα έβγαζα; Αμάν κάτι ερωτήσεις που κάνεις». Η συγκεκριμένη ομάδα εντοπίστηκε να κάνει έρευνες στην περιοχή της μονής Τιμίου Προδρόμου Σερρών, στο Παρανέστι Δράμας, στην περιοχή Σιδηροκάστρου Σερρών και σε περιοχές όπου υπάρχουν αρχαίοι τάφοι. Σε άλλη συνομιλία με μία γυναίκα, άγνωστη στη δικογραφία, τον ρωτάει πού βρίσκεται και όταν ο υπάλληλος απαντάει ότι είναι στην περιοχή της Μονής Τιμίου Προδρόμου η απάντηση που λαμβάνει είναι «πάλι σκάβεις;» και εκείνος αντιδράει λέγοντας ότι δεν σημαίνει πως όπου πηγαίνει σκάβει.
Οι αστυνομικοί στις έρευνές τους κατέσχεσαν αρχαία νομίσματα και άλλα αντικείμενα. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις των αρχαιολόγων ιδιαίτερα σημαντικό θεωρείται ένα κράνος ιλλυρικού τύπου, όπως και κάποια άλλα μικρά αντικείμενα. Ακόμη κατασχέθηκε μεγάλος αριθμός ανιχνευτών μετάλλου.
