Date:
O Θόδωρος Πάγκαλος πέθανε στο σπίτι του, στο κέντρο της Αθήνας, με βεβαρημένη την υγεία του τα τελευταία χρόνια, έχοντας δίπλα του την οικογένεια του.
Σε ηλικία 84 ετών «έφυγε» από τη ζωή ο πρώην υπουργός των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Θεόδωρος Πάγκαλος. Η είδηση του θανάτου του έγινε γνωστή μέσα από ανάρτηση της οικογένειάς του στο Twitter.
«Ο αγαπημένος μας Θόδωρος Πάγκαλος έφυγε σήμερα από κοντά μας, ήσυχα στο σπίτι του, έχοντας δίπλα του την οικογένειά του και τους στενούς του συνεργάτες. Καλό ταξίδι λατρεμένε μας. Θα σε θυμόμαστε πάντα με αγάπη», τονίζεται στην ανάρτηση της οικογένειάς του.
Ο αγαπημένος μας Θόδωρος Πάγκαλος έφυγε σήμερα από κοντά μας, ήσυχα στο σπίτι του, έχοντας δίπλα του την οικογένειά του και τους στενούς του συνεργάτες.
Καλό ταξίδι λατρεμένε μας.
Θα σε θυμόμαστε πάντα με αγάπη.
Ο αγαπημένος μας Θόδωρος Πάγκαλος έφυγε σήμερα από κοντά μας, ήσυχα στο σπίτι του, έχοντας δίπλα του την οικογένειά του και τους στενούς του συνεργάτες.
Καλό ταξίδι λατρεμένε μας.
Θα σε θυμόμαστε πάντα με αγάπη.— Theodoros Pangalos (@tpangalos) May 31, 2023
Ποιος ήταν ο Θεόδωρος Πάγκαλος
Ο πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ γεννήθηκε το 1938 και από τη πλευρά του πατέρα του προερχόταν από οικογένεια στρατιωτικών, με τον πατέρα του να είναι ανώτατος αξιωματικός και από τους πρώτους πιλότους της Πολεμικής Αεροπορίας ενώ παππούς του ήταν ο στρατηγός και δικτάτορας το 1925 Θεόδωρος Πάγκαλος.
Υπήρξε εμβληματική προσωπικότητα από τα νεανικά του χρόνια. Τελείωσε το Βαρβάκειο Γυμνάσιο Αθηνών και σπούδασε Νομικά και Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Από τα φοιτητικά του χρόνια δραστηριοποιήθηκε στον χώρο της Αριστεράς, πρωταγωνιστώντας στα ηγετικά κλιμάκια της Νεολαίας Λαμπράκη. Συμμετείχε στον αντιδικτατορικό αγώνα και λίγο πριν την επιβολή της Δικτατορίας συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης. Ανακηρύσσεται το 1973 διδάκτορας των Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Παρισιού 1 (Πάνθεον-Σορβόννη).
Το δικτατορικό καθεστώς τού αφαίρεσε την ελληνική ιθαγένεια, την οποία επανέκτησε μετά τη Μεταπολίτευση. Από το 1969 έως το 1978 εργάστηκε ως ερευνητής στο ίδιο Πανεπιστήμιο και κατόπιν ορίστηκε διευθυντής του Ινστιτούτου Οικονομικής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου.
Το 1978 έβαλε υποψηφιότητα για δήμαρχος στην Ελευσίνα και κατετάγη τρίτος. Επίσης σε νεαρή ηλικία είχε δραστηριοποιηθεί και στο ΚΚΕ. Στη διάσπαση του 1968 ακολούθησε το ΚΚΕ εσωτερικού και αργότερα αποστασιοποιήθηκε αναπτύσσοντας στενές σχέσεις με τον Ανδρέα Παπανδρέου και εντάχθηκε στο ΠΑΣΟΚ με την ίδρυση του το 1974.
Εξελέγη βουλευτής Αττικής για πρώτη φορά το 1981 με το ΠΑΣΟΚ και έκτοτε εξελέγη σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις στις οποίες έθεσε υποψηφιότητα. Ήταν μέλος της πρώτης κυβέρνησης του Ανδρέα Παπανδρέου αναλαμβάνοντας το Υπουργείο Εμπορίου και λίγο αργότερα μετακινήθηκε στο υπουργείο Εξωτερικών ως υφυπουργός για τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις συμβάλλοντας στην διαμόρφωση των Μ.Ο.Π.
Τον Μάρτιο του 2004 επανεκλέγεται βουλευτής Αττικής. Ορίστηκε υπεύθυνος του Πολιτικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ στον Τομέα Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Πολιτικής Καταναλωτών και Αγροτικής Ανάπτυξης, καθώς και εισηγητής του ΠΑΣΟΚ στη Συνταγματική Αναθεώρηση. Μετέχει στην αντιπροσωπεία της ελληνικής Βουλής στο Συμβούλιο της Ευρώπης και τη Δυτικοευρωπαϊκή Ένωση. Μετά τη νίκη του ΠΑΣΟΚ το 2009 στις εκλογές, ορίστηκε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ελλάδας, θέση που διατήρησε και στους δύο ανασχηματισμούς της κυβέρνησης Παπανδρέου. Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης παρέμεινε και κατά τη θητεία της μεταβατικής κυβέρνησης του Λουκά Παπαδήμου.
Αποχώρησε από την ενεργό πολιτική δράση πριν τις εκλογές του Μαΐου του 2012.
Το 1999, όντας υπουργός Εξωτερικών στη πρώτη κυβέρνηση του Κώστα Σημίτη διαχειρίστηκε την υπόθεση του Αμπντουλάχ Οτζαλάν, ιδρυτή ηγέτη του PKK, ο οποίος κατέφυγε στην Ελλάδα ενώ καταδιωκόταν από την Τουρκία. Χρεώθηκε τη σύλληψη και μεταφορά του στη Τουρκία με συνέπεια ο Θόδωρος Πάγκαλος και τρεις υπουργοί να παραιτηθούν.
Το 2012 στο e-book του «Μαζί τα φάγαμε», το οποίο είπε σε συνεδρίαση Κοινοβουλευτικής Επιτροπής το 2011 εξήγησε πως «με τον ένα ή τον άλλο τρόπο συμμετείχαμε σε μη ορθολογικές πρακτικές και συμπεριφορές, στην πορεία του χρόνου, σε σχέση με τις δαπάνες και τα έσοδα του κράτους. Αυτό που λέμε “δημοσιονομική κρίση” είναι και δικό μας δημιούργημα».
Υπόθεση Οτσαλάν
Στις αρχές του 1999 ο Θεόδωρος Πάγκαλος ως υπουργός Εξωτερικών κλήθηκε να χειριστεί την υπόθεση του Κούρδου Αμπντουλάχ Οτσαλάν, ο οποίος ήταν ιδρυτής και ηγέτης του PKK. Ο Οτσαλάν έχοντας καταφύγει στην Ελλάδα ενώ διωκόταν από την Τουρκία, μεταφέρθηκε, με την έγκριση του Πάγκαλου, στην ελληνική πρεσβεία της Κένυας και συνοδευόταν από τον αξιωματικό της ΕΥΠ Σάββα Καλεντερίδη, ο οποίος αργότερα δέχτηκε προφορικές εντολές αμφισβητούμενης προέλευσης να πετάξει τον Οτζαλάν έξω από την πρεσβεία.
Κάποιες πηγές αναφέρουν ότι οι εντολές αυτές προέρχονταν από τον Πάγκαλο αν και ο ίδιος το αρνείτο. Επίσης, ο Πάγκαλος παρείχε διαβεβαιώσεις στον Έλληνα πρέσβη στην Κένυα ότι είχε εξασφαλίσει δίοδο για τον Οτσαλάν προς την Ολλανδία σε συνεργασία με τις κενυάτικες αρχές – ωστόσο ο Οτζααλάν συνελήφθη μετά από επιχείρηση της ΜΙΤ στο Ναϊρόμπι και οδηγήθηκε αεροπορικώς στην Τουρκία. Στην συνέχεια καταδικάστηκε από τουρκικό δικαστήριο και κρατείται.
Ο Πάγκαλος δέχτηκε κριτική και για το γεγονός ότι δεν εξασφαλίστηκαν εγγυήσεις από τους Κενυάτες για την ασφαλή μεταφορά του Οτζαλάν στην Ολλανδία αλλά ο ίδιος δικαιολογήθηκε λέγοντας ότι απουσίαζε τρεις μέρες από την Αθήνα και δεν παρακολουθούσε την υπόθεση. Με την σύλληψη του Οτσαλάν από τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες, προκλήθηκε πολιτική κρίση στην Ελλάδα που οδήγησε στην παραίτηση τριών υπουργών, συμπεριλαμβανομένου και του Πάγκαλου.
«Μαζί τα φάγαμε»
Η Ελλάδα ήδη έχει μπει στο Μνημόνιο και ο Θεόδωρος Πάγκαλος ως μέλος της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ στις 21 Σεπτεμβρίου 2010, κατά τη διάρκεια συνεδρίασης της «Διαρκούς Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης» σχετικά με τη συζήτηση του νομοσχεδίου για την κατάργηση και τη συγχώνευση υπηρεσιών, οργανισμών και φορέων του δημοσίου τομέα, ο Θεόδωρος Πάγκαλος από το βήμα της Βουλής, είπε τη φράση που έμελλε να ξεσηκώσει πλήθος αντιδράσεων από όλες τις κομματικές παρατάξεις, από τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης αλλά και από τους ίδιους τους πολίτες.
«Η απάντηση εις την κατακραυγή που υπάρχει εναντίον του πολιτικού προσωπικού της χώρας “πώς τα φάγατε τα λεφτά;”, που μας ρωτάει ο κόσμος, είναι αυτή: “Σας διορίσαμε. Τα φάγαμε όλοι μαζί. Μέσα στα πλαίσια μιας σχέσης πολιτικής πελατείας, διαφθοράς, εξαγοράς και εξευτελισμού της έννοιας της ίδιας της πολιτικής.”»
Το 2012 στο e-book του «Μαζί τα φάγαμε» αναλύει περαιτέρω το σκεπτικό του: «Η φράση «τα φάγαμε όλοι μαζί» σημαίνει ότι ένα μεγάλο τμήμα από εμάς -τον ελληνικό λαό- συμμετείχαμε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σε μη ορθολογικές πρακτικές και συμπεριφορές, στην πορεία του χρόνου, σε σχέση με τις δαπάνες και τα έσοδα του κράτους. Αυτό που λέμε «δημοσιονομική κρίση» είναι και δικό μας δημιούργημα… Οι πολίτες είτε με πράξεις, είτε με την εκπορευόμενη από την ενοχή απραξία τους, είτε απλά εκλέγοντας ακατάλληλα πολιτικά πρόσωπα για να διαχειριστούν τα κοινά, συμμετέχουν με συλλογικό τρόπο στη δημοκρατία και έχουν την ευθύνη των επιλογών τους…Φυσικά δεν έχουν όλοι το ίδιο μερίδιο ευθύνης, η ευθύνη ξεκινάει από πάνω προς τα κάτω». Συνεχίζει παρακάτω λέγοντας: «Η πλειοψηφία των βουλευτών της Αριστεράς όχι μόνο δεν πρότεινε και δεν βοήθησε στο πολιτικό και άρα κοινωνικό έργο αλλά αποτέλεσε φραγμό στις τεκμηριωμένες και σοβαρές προτάσεις των άλλων. Ολα αυτά τα χρόνια ουδέποτε εκπρόσωπος της Αριστεράς αντέδρασε σε προσλήψεις, σε αυξήσεις μισθών, σε θέσπιση επιδομάτων, σε αυξήσεις συντάξεων, σε κοινωνικοποιήσεις επιχειρήσεων, σε απεργιακές κινητοποιήσεις ή σε διαδηλώσεις…Αντίθετα, σε συζητήσεις και προτάσεις τους ήθελαν και άλλες, πιο πολλές ακόμα παροχές…»
- Με πληροφορίες από την προσωπική του ιστοσελίδα και το Wikipedia (protothema.gr)
Δηλώσεις πολιτικών
Δήλωση του πρωθυπουργού Ι. Σαρμά
«Αποχαιρετούμε ένα πρωταγωνιστή της πολιτικής ζωής του τόπου μας, τον Θεόδωρο Πάγκαλο», αναφέρει σε δήλωσή του για την απώλεια του Θεόδωρου Πάγκαλου ο Ιωάννης Σαρμάς. Ο πρωθυπουργός προσθέτει: «Μαχητής της δημοκρατίας ως ενεργό στέλεχος στον αντιδικτατορικό αγώνα, τιμήθηκε από τους συμπολίτες μας με την ανάδειξή του ως βουλευτή για περισσότερες από τρεις δεκαετίες και διετέλεσε με δυναμισμό και αποφασιστικότητα υπουργός στο μεγαλύτερο μέρος της σταδιοδρομίας του. Τον διακρίνουμε για το κοφτερό μυαλό και την ουσιαστική του σκέψη. Η Κυβέρνηση απευθύνει θερμά συλλυπητήρια στους οικείους του».
Ν . Αρμένης
Δήλωση του Ευάγγελου Βενιζέλου
Η δήλωση του Ευάγγελου Βενιζέλου για τον θάνατο του Θεόδωρου Πάγκαλου: Ο Θεόδωρος Πάγκαλος πορεύτηκε από πολύ νέος μέσα στην Ιστορία. Εισήλθε στο τοπίο της Mεταπολίτευσης έχοντας ήδη συσσωρεύσει γνώσεις, ακαδημαϊκούς τίτλους και πολιτικές εμπειρίες κυρίως από τον χώρο της κομμουνιστικής αριστεράς. Ταίριαζε στον στρόβιλο του ΠΑΣΟΚ. Υπό την αιγίδα του Ανδρέα Παπανδρέου ο Θεόδωρος Πάγκαλος ταυτίστηκε με τη μαχητική και ενεργό συμμετοχή της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και εξέφρασε με τον καλύτερο τρόπο την αντίληψη ότι η ΕΕ είναι ένα πεδίο διαρκούς και σκληρής διαπραγμάτευσης. Αυτό το έκανε με το δικό του δυναμικό προσωπικό ύφος γνωρίζοντας όμως καλά τους πραγματικούς συσχετισμούς δυνάμεων και τα όρια που τίθενται. Συνέδεσε το όνομά του με μεγάλες στιγμές όλων των κυβερνητικών περιόδων του ΠΑΣΟΚ και με ιστορικές επιτυχίες όπως η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Συνδέθηκε και με στιγμές ιδιαίτερα δύσκολες όπως τα Ίμια και η υπόθεση Οτσαλάν. Δεν του έλειψαν ούτε οι προκλήσεις ούτε οι εμπειρίες. Και στην επώδυνη περίοδο της οικονομικής κρίσης και των αντιδημοφιλών αποφάσεων στάθηκε ακλόνητος στη σωστή πλευρά της Ιστορίας. Συνυπήρξαμε ως υπουργοί πολλών κυβερνήσεων, τελικά ως αντιπρόεδροι δυο κυβερνήσεων της περιόδου της κρίσης. Συμπλεύσαμε και διαφωνήσαμε σε εκτιμήσεις και επιμέρους χειρισμούς. Έχω την αίσθηση ότι γνώρισα καλά τον πολύπτυχο, αντιφατικό και γοητευτικό Θόδωρο Πάγκαλο, αυτήν την εμβληματική φυσιογνωμία της Μεταπολίτευσης και όχι μόνο του κομματικού του χώρου και τον αποχαιρετώ με λύπη ως φίλο. Τα συλλυπητήρια μου στην Χριστίνα, τα παιδιά του, όλους τους δικούς του ανθρώπους.
Κώστας Σημίτης: Ο Θεόδωρος Πάγκαλος ήταν ένα αυστηρός κριτής των πολιτικών εξελίξεων
Με μια λιτή δήλωση ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης αναφέρθηκε στο θάνατο του Θόδωρου Πάγκαλου.
«Ο Θεόδωρος Πάγκαλος ήταν ένα αυστηρός κριτής των πολιτικών εξελίξεων με στόχο την επίτευξη μιας ολοκληρωμένης και ακριβούς εικόνας τους.
Θα θυμόμαστε πάντα τη συμβολή του», σημείωσε ο κ. Σημίτης.
Φωτογραφία: ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΣΥΜΕΛΑ ΠΑΝΤΖΑΡΤΖΗ
