Η γιορτή της Αναλήψεως είναι κινητή δηλαδή δεν έχει σταθερή ημερομηνία εορτασμού- Πέφτει πάντα 40 μέρες μετά την Κυριακή του Πάσχα
Δηλαδή για το 2023 η ημέρα της Αναλήψεως πέφτει την Πέμπτη 25 του Μάη.
Η γιορτή είναι πολύ σημαντική λόγω του συμβολισμού της και για αυτό τιμάται από όλους τους Χριστιανούς. Φυσικά από τη λαογραφία μας δε θα μπορούσαν να λείπουν τα ξεχωριστά ήθη και έθιμα της ημέρας. Με κύρια φυσικά τη συνήθεια για το πρώτο μπάνιο στη θάλασσα και την αναζήτηση της πέτρας της μαλλιαρής.
Η γιορτή της Αναλήψεως
Την ημέρα της Αναλήψεως γιορτάζουμε την ανάληψη του Κυρίου στους «ουρανούς». Δηλαδή την ολοκλήρωση της αποστολής και της διδασκαλίας του Χριστού στη γη και την ανάβασή του στο «βασίλειο των ουρανών» στη θέση εκ δεξιών του Πατρός. Σύμφωνα με τα εκκλησιαστικά βιβλία, Ο Χριστός σταυρώθηκε και πέθανε. Όμως, έπειτα από τρεις ημέρες αναστήθηκε εκ νεκρών. Μετά την ανάσταση του Χριστού – που θεωρείται η μεγαλύτερη απόδειξη για την ορθότητα της πίστης της θρησκείας – ο Χριστός συνέχισε το έργο του επί της γης για άλλες 40 ημέρες.
Στις ημέρες αυτές δίδαξε την αγάπη και τις αρετές της ψυχής που πηγάζουν από τον Χριστιανικό τρόπο ζωής. Επίσης, συγκέντρωσε τους μαθητές του και τους προετοίμασε για την μεγάλη αποστολή που είχε να τους αναθέσει. Δηλαδή τη διάδοση του Χριστιανισμού σε όλες τις χώρες του κόσμου.
Εφόσον όλα είχαν τακτοποιηθεί, και το πολύ σπουδαίο έργο του Χριστού είχε ολοκληρωθεί επί της γης, ο Χριστός αναλήφθηκε εις τους ουρανούς. Όχι μόνο η ψυχή αλλά επίσης και το σώμα του. Για αυτό άλλωστε το σώμα του Χριστού δεν βρέθηκε ποτέ.
Τα έθιμα της ημέρας
H γιορτή της Αναλήψεως είναι η πρώτη μέρα του καλοκαιριού, που ο λαός της υπαίθρου επιτρέπει στον εαυτό του να κατέβει στη θάλασσα και να βουτήξει για κολύμπι στο νερό. Πριν από την ημέρα αυτήν, η θάλασσα μπορεί να κάνει κακό. Και κατεβαίνει συνήθως το απόγευμα ή το μεσημέρι, μετά τη λειτουργία και βουτά. Έστω και μόνο τα πόδια του, στο νερό, αφού κάνει τον σταυρό του και μετρήσει 40 κύματα, όσες είναι οι μέρες από το Πάσχα.
Οι νοικοκυρές έχουν πάρει μαζί τους μπουκάλια, όπου μαζεύουν νερό της θάλασσας «από σαράντα κύματα» και το φέρνουν στο σπίτι, να ραντίσουν τον χώρο και να πουν: «Όπως ανελήφτηκε ο Χριστός, έτσι να ανεληφτή από το σπίτι μας κάθε κακό. N’ ανεληφτή η κακογλωσσιά, η αρρώστια και το κακό μάτι»! Θα φυλάξουν κιόλας νερό, να το έχουν όλο τον χειμώνα για γιατρικό, σε πρήξιμο ή δάγκωμα ή βάσκαμα ή αρρώστια.
Αλλά και οι κολυμβητές που πρωτομπαίνουν στη θάλασσα πλένονται με το νερό της και λένε: «Αναλείβεται ο Χριστός, αναλείβομαι κι εγώ. Ο,τι κακό έχω απάνω μου να φύγει». H λέξη «ανάληψις» συγχέεται με την «ανάλειψη», κάτι που έχει σχέση με το αλείφομαι και την αλοιφή. Γι’ αυτό, στην Ήπειρο, με πηλό άλειβαν, για να φύγουν, το έκζεμα και τις λειχήνες.
Μάλιστα, στο Αϊβαλί της Μικράς Ασίας «άντρες και γυναίκες συνήθιζαν να μπαίνουν ως τα γόνατα στη θάλασσα και έπαιρναν από 40 κύματα νερό σε ένα μπουκάλι. Σταυροκοπιόνταν και αγναντεύοντας τον ανοιχτό ορίζοντα κατευόδωναν τον Χριστό λέγοντας «Αντε, Χριστέλλη μου, στο καλό!» Κι έψαχναν στον πρόχειρο βυθό της θάλασσας, εκεί στα ρηχά, συνήθεια που γίνεται και στις ακτές της Αττικής, φερμένη από τους πρόσφυγες, να βρουν μια πέτρα με βρύα, την περίφημη «πέτρα μαλλιαρή». Όποιος την εύρισκε την έπαιρνε στο σπίτι του, ως φορέα ευτυχίας!
Πότε πέφτει της Αναλήψεως 2023
Η γιορτή της Αναλήψεως είναι κινητή γιορτή. Εξαρτάται κάθε χρόνο από την ημερομηνία που είναι το Πάσχα. Ο Χριστός μετά την Ανάστασή του παρέμεινε στη γη για άλλες 40 ημέρες. Έτσι, λοιπόν, η γιορτή της Αναλήψεως πέφτει πάντα 40 μέρες μετά την Κυριακή του Πάσχα που είναι η μέρα της Ανάστασης.
Δηλαδή, για το 2023 η ημέρα της Αναλήψεως πέφτει στις 25 Μαΐου.
Λαογραφία
Η γιορτή της Αναλήψεως εκτός από την επίσημη ονομασία της έχει και πολλές λαϊκές ονομασίες όπως:
- Αναληψού, στη Σαντορίνη.
- Αναληψιός, στη Θράκη.
- Τ’ Αγιού Αναληψιού, στην Ίμβρο.
- Συναληψιού, στη Ρόδο.
- Τα Σαράντα της Πασκαλιάς, στην Κομοτηνή.
- Γαλατοπέφτη, στη Μύκονο, στη Σίφνο, στη Σκύρο κ.α, διότι την ημέρα αυτή οι τσοπάνηδες συνηθίζουν να μοιράζουν γάλα δωρεάν στα χωριά τους «για το καλό του κοπαδιού».
Η ονομασία της γιορτής χρησιμοποιείται και μεταφορικά σε λέξεις και φράσεις που δηλώνουν την εξαφάνιση και την κλεψιά: «αναλήφθηκε το αρνί», «έγινε της Αναλήψεως». Λέγεται και για άνθρωπο που αναχώρησε απροειδοποίητα και ξαφνικά.
Είναι γνωστή η παλαιότερη συνήθεια να πηγαίνουν της Αναλήψεως στη θάλασσα για το πρώτο μπάνιο και να περνούν από σαράντα κύματα (Ίσως να σχετίζεται με το γεγονός αυτό η παροιμία «πέρασε από σαράντα κύματα», που αναφέρεται σε αυτόν που αντιμετωπίζει πολλά εμπόδια ή δυσκολεύεται από μια χρονοβόρα και γεμάτη εμπόδια κατάσταση). Μάλιστα, σε ορισμένα μέρη γέμιζαν με θαλασσινό νερό, τα «σαράντα κύματα», ένα μπουκάλι που το φύλαγαν για φάρμακο σε πρηξίματα, δαγκώματα και διάφορους πόνους.
