Απάντηση της Κομισιόν στον Κ. Χρυσόγονο για «λάθη των θεσμών στο πρόγραμμα προσαρμογής»

Ο Επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων, Φορολογίας και Τελωνείων της ΕΕ κ. Πιερ Μοσκοβισί, απάντησε σε γραπτή ερώτηση του ανεξάρτητου ευρωβουλευτή κ. Χρυσόγονου.

Ο Έλληνας ευρωβουλευτής με αφορμή δηλώσεις των κ. Γιούνκερ και Μοσκοβισί αναφορικά με τα επιβαλλόμενα προγράμματα προσαρμογής, που έκαναν λόγο αντίστοιχα για καταπάτηση της αξιοπρέπειας του ελληνικού λαού και για σκάνδαλο για τις δημοκρατικές διαδικασίες, κάλεσε την Επιτροπή να απαντήσει, αν αναγνωρίζει λάθη στο σχεδιασμό και στην εφαρμογή των μνημονίων μέχρι σήμερα.

Ζήτησε επίσης από την Επιτροπή να τοποθετηθεί για το πώς σκοπεύει να στηρίξει την ελληνική οικονομία και κοινωνία στο εξής, αλλά και το αν θεωρεί ρεαλιστικό τον στόχο για πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 3,5% του ΑΕΠ έως το 2022 σε μια οικονομία με χαμηλό δείκτη επενδύσεων και υψηλή ανεργία.

Στην απάντησή της η Επιτροπή αποφεύγει να αναφερθεί στις παραπάνω δηλώσεις. Επισημαίνει ότι η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων για την αντιμετώπιση των βαθιά διαρθρωτικών προβλημάτων δεν ήταν σταθερή, καθώς έγινε όπως ρητά αναφέρει «με προσέγγιση διακοπής και επανεκκίνησης».

Αυτό σε συνδυασμό «με την επαναλαμβανόμενη πολιτική αβεβαιότητα προκάλεσαν καθυστερήσεις και οδήγησαν σε αποτελέσματα μόνο εν μέρει». Είναι σημαντικό ότι στο σημείο αυτό η Επιτροπή αφήνει να εννοηθεί ότι η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα δεν ήταν αποτελεσματική. Η ίδια όμως αποφεύγει να προβεί σε αυτοκριτική. Επισημαίνει εν τέλει ότι το πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ), που ξεκίνησε το 2015 και βασίστηκε στα εν λόγω πρώιμα αποτελέσματα, ολοκληρώθηκε εγκαίρως.

Στη συνέχεια η Επιτροπή σημειώνει ότι χάρη στις εντατικές προσπάθειες του ελληνικού λαού τέθηκαν επιτέλους τα θεμέλια για σταθερή ανάκαμψη. Οι οικονομικοί δείκτες δείχνουν τώρα ότι οι εκτενείς μεταρρυθμιστικές προσπάθειες έχουν αρχίσει να αποδίδουν καρπούς. Ωστόσο υπογραμμίζει ότι τα οφέλη των μεταρρυθμίσεων δεν επιτυγχάνονται με την έκδοση νομοθεσίας, αλλά με την αποτελεσματική εφαρμογή τους.

Η Επιτροπή τονίζει ότι ενώ έχουν θεσπιστεί σημαντικές μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο του προγράμματος του ΕΜΣ και έχουν δημιουργηθεί πλατφόρμες για την εφαρμογή τους, η πλήρης εφαρμογή τους θα απαιτήσει συνεχή δράση επί σειρά ετών. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρέχει τεχνική στήριξη στην Ελλάδα μέσω της Υπηρεσίας Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων.

Η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι στις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η Ελλάδα για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους περιλαμβάνονται τα εξής: από την πλευρά των ελληνικών αρχών, να διατηρηθεί η ορμή της μεταρρύθμισης και της εφαρμογής της· και από την πλευρά της Ευρωομάδας, να εφαρμοστεί σειρά μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος που θα οδηγήσει σε ελάφρυνση του ελληνικού χρέους και θα διευκολύνει τη βελτίωση των ετήσιων υποχρεώσεων πληρωμής.

Ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα παραμένει εύλογη δέσμευση της Ελλάδας.

Φαίνεται συνεπώς ότι η Επιτροπή παρά τις δηλώσεις κορυφαίων αξιωματούχων της ΕΕ για την καταπάτηση της αξιοπρέπειας των Ελλήνων αποφεύγει να αναγνωρίσει επίσημα λάθη στην κατάρτιση και εφαρμογή των προγραμμάτων οικονομικής προσαρμογής. Παράλληλα, θεωρεί εύλογες τις απαιτήσεις για την επίτευξη υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων.

Είναι πάντως αξιοσημείωτο ότι η Επιτροπή παραδέχεται τη δέσμευση να εφαρμοστεί από την πλευρά της Ευρωομάδας σειρά μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος που θα οδηγήσει σε ελάφρυνση του ελληνικού χρέους και θα διευκολύνει τη βελτίωση των ετήσιων υποχρεώσεων πληρωμής. Ωστόσο δεν προσδιορίζει συγκεκριμένα σε τι ακριβώς συνίστανται τα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, σε ποιο βαθμό και με ποιους τρόπους σχεδιάζονται να εφαρμοστούν.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης και της απάντησης:

Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-003282/2018
προς την Επιτροπή
Άρθρο 130 του Κανονισμού
Kostas Chrysogonos (GUE/NGL)
Θέμα: Καταπάτηση της αξιοπρέπειας των Ελλήνων

Σε πρόσφατες δηλώσεις του ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Jean-Claude Juncker με αφορμή την ορκωμοσία της νέας κυβέρνησης στην Ιταλία και τις κατηγορίες για παρεμβάσεις της ΕΕ στις διαδικασίες του κυβερνητικού σχηματισμού ζήτησε να «…μην δίνονται μαθήματα στη Ρώμη». Συγχρόνως σημείωσε ότι «…ένα τέτοιο μάθημα δόθηκε απέναντι στην Ελλάδα σε μεγάλο βαθμό, κυρίως από τις γερμανόφωνες χώρες» και ως εκ τούτου «…η αξιοπρέπεια του ελληνικού λαού ποδοπατήθηκε» [1]. Είχαν προηγηθεί δηλώσεις του Επιτρόπου Moscovici ότι το ελληνικό πρόγραμμα αναπροσαρμογής αποτελεί σκάνδαλο για τις δημοκρατικές διαδικασίες [2]. Μετά από 8 χρόνια σκληρής λιτότητας και την εφαρμογή αλλεπάλληλων προγραμμάτων προσαρμογής η Ελλάδα αναμένεται τον Αύγουστο του 2018 να επιστρέψει στην «κανονικότητα», κατά το Σύμφωνο Σταθερότητας. Ωστόσο το δημόσιο χρέος, το ΑΕΠ, το ποσοστό φτώχειας και ανεργίας, το ασφαλιστικό σύστημα, οι δείκτες ανταγωνιστικότητας και προσέλκυσης επενδύσεων βρίσκονται σε καταφανώς χειρότερη κατάσταση σε σχέση με το 2009-2010. Είναι προφανές ότι τα προγράμματα που εφαρμόστηκαν στην Ελλάδα δεν συνετέλεσαν επαρκώς στην ανόρθωση της οικονομίας.

Στο πλαίσιο αυτό ερωτάται η Επιτροπή:

1. Αναγνωρίζει τα λάθη της στον σχεδιασμό και την εφαρμογή των μνημονίων σε σχέση με την Ελλάδα;
2. Πώς σκοπεύει να στηρίξει την ελληνική οικονομία και κοινωνία στο εξής; Θεωρεί ρεαλιστικό τον στόχο για πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 3,5% του ΑΕΠ έως το 2022;

Απάντηση του κ. Moscovici εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
(26.9.2018)

1. Η Ελλάδα έλαβε χρηματοδοτική συνδρομή από το 2010 για να αντιμετωπίσει μια βαθιά και παρατεταμένη οικονομική κρίση. Η προσέγγιση διακοπής και επανεκκίνησης όσον αφορά την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων για την αντιμετώπιση των βαθιά διαρθρωτικών προβλημάτων και η επαναλαμβανόμενη πολιτική αβεβαιότητα προκάλεσαν καθυστερήσεις και οδήγησαν σε αποτελέσματα μόνο εν μέρει. Το πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ), που ξεκίνησε το 2015 και βασίστηκε στα εν λόγω πρώιμα αποτελέσματα, ολοκληρώθηκε εγκαίρως.

Οι οικονομικοί δείκτες δείχνουν τώρα ότι οι εκτενείς μεταρρυθμιστικές προσπάθειες έχουν αρχίσει να αποδίδουν καρπούς, ήτοι την επιστροφή της οικονομικής μεγέθυνσης από το 2017 και την πρόβλεψη για επιτάχυνσή της, τη μείωση της ανεργίας (ακόμη και αν εξακολουθεί να βρίσκεται σε πολύ υψηλά επίπεδα) και σταθερό δημοσιονομικό πλεόνασμα μετά από πολυετή περίοδο μεγάλων ελλειμμάτων. Χάρη στις εντατικές προσπάθειες του ελληνικού λαού, τέθηκαν επιτέλους τα θεμέλια για σταθερή ανάκαμψη· ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να σταματήσει η προσπάθεια.

Τα οφέλη των μεταρρυθμίσεων δεν επιτυγχάνονται με την έκδοση νομοθεσίας, αλλά με την αποτελεσματική εφαρμογή τους. Ενώ έχουν θεσπιστεί σημαντικές μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο του προγράμματος του ΕΜΣ και έχουν δημιουργηθεί πλατφόρμες για την εφαρμογή τους, η πλήρης εφαρμογή τους θα απαιτήσει συνεχή δράση επί σειρά ετών.
Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρέχει τεχνική στήριξη στην Ελλάδα μέσω της Υπηρεσίας Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων.

2. Η δήλωση της Ευρωομάδας του Ιουνίου 2018 περιγράφει τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους. Σε αυτές περιλαμβάνονται τα εξής: (i) από την πλευρά των ελληνικών αρχών, να διατηρηθεί η ορμή της μεταρρύθμισης και της εφαρμογής της· και (ii) από την πλευρά της Ευρωομάδας, να εφαρμοστεί σειρά μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος που θα οδηγήσει σε ελάφρυνση του ελληνικού χρέους και θα διευκολύνει τη βελτίωση των ετήσιων υποχρεώσεων πληρωμής.

Ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα παραμένει εύλογη δέσμευση της Ελλάδας.