Σέρρες: Από πού προερχόταν το ασήμι της Αμφίπολης – Ένα άγνωστο ορυχείο

Ο άργυρος, ο μόλυβδος, ο ψευδάργυρος και ο χαλκός, που χρησιμοποιήθηκαν για την ανάδειξη της αρχαίας Αμφίπολης σε ισχυρή πόλη του μακεδονικού βασιλείου με σημαντική οικονομική και πολιτιστική άνθιση, προέρχονταν και από ορυχείο που βρισκόταν στην καρδιά της πόλης.

Μαζί με το ορυχείο η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως ενός των τειχών της αρχαίας Αμφίπολης και μία ακόμη υπόγεια κατασκευή, που ήταν στοά υδρομάστευσης, η οποία χρησιμοποιείτο για την άντληση νερού που κάλυπτε τις ανάγκες ύδρευση της πόλης.

Παρουσιάζοντας τη μεταλλευτική και τη μεταλλουργία της αρχαίας Αμφίπολης, στη διάρκεια των εργασιών της 35ης Επιστημονικής Συνάντησης για το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη, που ολοκληρώθηκε χθες στη Θεσσαλονίκη, ο διδάκτορας Γεωλογίας, Μάρκος Βαξεβανόπουλος, είπε ότι στο ορυχείο βρέθηκε εκτός από υπολείμματα μετάλλων και μία μικρή κατασκευή για μεταλλευτικούς σκοπούς.

Σύμφωνα με τον κ. Βαξεβανόπουλο, το ορυχείο μετάλλων βρίσκεται στο βόρειο τείχος της Αμφίπολης, έχει μήκος 36 μέτρα και φέρει ίχνη από δύο φάσεις εκμετάλλευσης. Εκτός από τη στοά βρέθηκαν επίσης μεταλλευτικά εργαλεία, όπως ίχνη από σφυρί και καλέμι, αλλά και μεταλλευτικό σφυρί, καθώς και ένας κεραμικός κλίβανος. Η πηγή της μεταλλευτικής διαδικασίας, όπως τεκμαίρεται από την ανάλυση των δεδομένων, είναι πιθανότατα το όρος Παγγαίο και δευτερευόντως η Παλαιά Καβάλα ή το όρος Άγγιστρο. Από εκεί προέρχονταν οι μεγαλύτερες ποσότητες της πρώτης ύλης, καθώς το συγκεκριμένο ορυχείο είχε μικρή δυναμική.

Όσον αφορά τη δεύτερη υπόγεια κατασκευή, αυτή βρέθηκε στο ανατολικό τμήμα της πόλης, είναι μήκους 16 μέτρων, με έντονα καθοδική φορά που καταλήγει σε συγκέντρωση νερού. Σύμφωνα με τους ειδικούς, ήταν μια κατασκευή για τη συγκέντρωση νερού, που χρησιμοποιείτο για την ύδρευση της αρχαίας πόλης.

Οι δύο υπόγειες κατασκευές ερευνήθηκαν, χαρτογραφήθηκαν και δείγματα από το εσωτερικό τους ελήφθησαν για τη διερεύνηση των χημικών χαρακτηριστικών πιθανής μεταλλοφορίας.

Όπως ανέφερε ο κ. Βαξεβανόπουλος, τα πλησιέστερα στην αρχαία πόλη μεταλλεία έχουν εντοπιστεί από προηγούμενες έρευνες στο Οφρύνιο και στη Νέα Φυλή της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών σε απόσταση 5 και 7 χλμ αντίστοιχα στο όρος Παγγαίο.

Η Αμφίπολη στο πέρασμα των αιώνων

Η αρχαία Αμφίπολη ιδρύθηκε το 438/7 π.Χ., η περιοχή όμως είχε κατοικηθεί ήδη από την προϊστορική εποχή, όπως δείχνουν αρχαιολογικά ευρήματα από τις εκβολές του ποταμού Στρυμόνα που χρονολογούνται στη Νεολιθική Εποχή.

Από τα μέσα του 7ου π.Χ. αιώνα, με την ίδρυση των ελληνικών πόλεων στην περιοχή του ποταμού, αρχίζει η προοδευτική διείσδυση του ελληνικού πολιτισμού στην ενδοχώρα και αργότερα η Αμφίπολη αναδεικνύεται σε ισχυρή πόλη του μακεδονικού βασιλείου με σημαντική οικονομική και πολιτιστική άνθιση, ενώ μετά την κατάκτηση της Μακεδονίας από τους Ρωμαίους (168 π.Χ.) ορίζεται πρωτεύουσα της Πρώτης Μερίδος της Μακεδονίας.

Η Ρωμαϊκή Εποχή είναι για την Αμφίπολη περίοδος ακμής μέσα στο πλαίσιο της κοσμοκρατορίας των Ρωμαίων. Σταθμός της Εγνατίας Οδού και πρωτεύουσα μιας πλούσιας ενδοχώρας, η πόλη αναπτύσσεται οικονομικά και πολιτιστικά. Γνωρίζει βέβαια καταστροφές και λεηλασίες αλλά με την υποστήριξη και των Ρωμαίων αυτοκρατόρων, ιδιαίτερα του Αυγούστου και του Αδριανού, παραμένει ένα από τα σημαντικά αστικά κέντρα της Μακεδονίας ώς την ύστερη αρχαιότητα. Η ακμή της αντικατοπτρίζεται στα μνημειακά κτήρια με τα ψηφιδωτά δάπεδα και τις τοιχογραφίες, αλλά και στα αρχαιολογικά ευρήματα που οι ανασκαφές έχουν φέρει στο φως, όπως το γλυπτό θωρακοφόρου κορμού, που αποκαλύφθηκε το καλοκαίρι του 2021 και αποδίδεται σε Ρωμαίο αξιωματικό ή και αυτοκράτορα. Το εντυπωσιακό γλυπτό είχε βρεθεί εντοιχισμένο σε τοίχο βυζαντινής εποχής, σε μια περιοχή που ήταν καλυμμένη από τα μπάζα παλαιότερων ανασκαφών. Ο θώρακας φέρει ανάγλυφη διακόσμηση, όπου στο κέντρο του μοτίβου υπάρχει ένα τρόπαιο νίκης, δεξιά και πάνω μια φτερωτή νίκη, ένας πισθάγκωνα δεμένος αιχμάλωτος και άλλες μορφές, μεταξύ των οποίων και μια μορφή του μυθικού Ηρακλή.

Χρόνο με τον χρόνο, η ακρόπολη της αρχαίας Αμφίπολης αποκαλύπτει τα «μυστικά» της, δίνοντας την ευκαιρία σε αρχαιολόγους και ιστορικούς να λάβουν σημαντικές πληροφορίες και γνώσεις γι’ αυτή τη φημισμένη αρχαία πόλη, που, όπως δείχνουν τα γεγονότα, έχει πολλά ακόμη να αποκαλύψει, με πιο πρόσφατο τον εντοπισμό των αρχαιοτήτων στον τύμβο Καστά.

Όσο για την τελευταία ανασκαφική περίοδο, αυτή του καλοκαιριού του 2022, έφερε νέα στοιχεία για τη διερεύνηση των προχριστιανικών οικοδομικών φάσεων στην ακρόπολη της Αμφίπολης, από την ίδρυση της πόλης το 437 π.Χ. και εξής, για τις οποίες οι αρχαιολογικές γνώσεις είναι λιγοστές.

Οι ανασκαφές στην ακρόπολη της αρχαίας Αμφίπολης πραγματοποιούνται με τη συνεργασία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Σερρών και του πανεπιστημίου Πατρών, υπό τη διεύθυνση της προϊσταμένης της Εφορείας, Δημητρίας Μαλαμίδου, και του καθηγητή Κλασικής Αρχαιολογίας, Δημήτρη Δαμάσκου. Στην ακρόπολη δεσπόζουν, σήμερα, ο περίβολος και οι πέντε πρωτοβυζαντινές εκκλησίες, του 5ου και 6ου αιώνα μ.Χ., μνημεία που έχουν έρθει στο φως χάρη σε προγενέστερες ανασκαφικές έρευνες υπό την αιγίδα της «Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας».

Μιλώντας την Πέμπτη στην 35η Επιστημονική Συνάντηση του ΑΕΜΘ στη Θεσσαλονίκη, ο καθηγητής, Δ. Δαμάσκος, παρουσίασε τμήμα πρώιμου ελληνιστικού κτηρίου πάνω από τη βασιλική που έχει ήδη αποκαλυφθεί.

ΠΗΓΗ: VORIA.gr