Παρά το γεγονός ότι ο θρησκευτικός και προσκυνηματικός τουρισμός αναπτύσσεται και παρουσιάζει σταθερή πορεία στη χώρας μας, έχει παρατηρηθεί σημαντική έλλειψη στελεχών και επαγγελματιών ειδικευμένων στον συγκεκριμένο τομέα, καθώς έως πρόσφατα δεν προσφέρονταν σχετικές σπουδές στα ελληνικά πανεπιστήμια.
Το παραπάνω ανέφερε ο Ευάγγελος Χρήστου, Κοσμήτορας της Σχολής Οικονομίας και Διοίκησης και καθηγητής του Τμήματος Διοίκησης Οργανισμών, Μάρκετινγκ και Τουρισμού του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος (ΔΙ.ΠΑ.Ε) εξηγώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ τους λόγους για τους οποίους δημιουργήθηκε το πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών με τίτλο «Θρησκευτικός και προσκυνηματικός τουρισμός», σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ).
Η παλαιότερη μορφή τουρισμού
Όπως επισημαίνει ο κ.Χρήστου, ο θρησκευτικός και προσκυνηματικός τουρισμός θεωρείται η ιστορικά παλαιότερη μορφή τουρισμού διεθνώς. Από τα αρχαία χρόνια οι άνθρωποι ταξίδευαν και συμμετείχαν σε περιηγήσεις με κεντρικό κίνητρο το προσκύνημα, τη συμμετοχή σε θρησκευτικές τελετές και εκδηλώσεις, ή την εκπλήρωση ενός τάματος. Ο θρησκευτικός τουρισμός αποτελείται από το σύνολο εκείνο των τουριστικών δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τη διενέργεια ταξιδιού μεμονωμένων ατόμων ή οργανωμένων ομάδων σε τόπους, χώρους και μνημεία θρησκευτικής σημασίας για λόγους θρησκευτικού, πολιτιστικού, εκπαιδευτικού και ενημερωτικού ενδιαφέροντος.
Απευθύνεται τόσο στον μαζικό τουρισμό όσο και σε μεμονωμένους ταξιδιώτες
Ο θρησκευτικός και προσκυνηματικός τουρισμός έχει την ιδιαιτερότητα να απευθύνεται τόσο στον μαζικό τουρισμό όσο και σε μεμονωμένους ταξιδιώτες. Αποτελεί την περισσότερο ανεπτυγμένη μορφή τουρισμού ειδικού ενδιαφέροντος στην Ελλάδα, με σχετικά μικρότερη εποχικότητα της ζήτησης σε σύγκριση με άλλες μορφές τουρισμού και μάλιστα αφορά το σύνολο της επικράτειας της χώρας και όχι κάποιες λίγες «τουριστικά ανεπτυγμένες» περιοχές.
Σύμφωνα με τον καθηγητή, η σταθερή ανάπτυξη του θρησκευτικού και προσκυνηματικού τουρισμού οφείλεται στα ίδια τα χαρακτηριστικά και τα κίνητρα των θρησκευτικών τουριστών-προσκυνητών.
Σε πέντε κατηγορίες
Συγκεκριμένα, οι σχετικοί τουρίστες μπορούν να ενταχθούν σε πέντε κατηγορίες: α) τουρίστες υποκινούμενοι αποκλειστικά από θρησκευτικές πεποιθήσεις (προσκυνητές), β) τουρίστες υποκινούμενοι εν μέρει από θρησκευτικές πεποιθήσεις οι οποίοι συνδυάζουν άλλες μορφές τουρισμού με κάποιο προσκύνημα ή επίσκεψη σε περιοχές και χώρους θρησκευτικού ενδιαφέροντος, γ) τουρίστες υποκινούμενοι τόσο από θρησκευτικές πεποιθήσεις όσο και από πολιτιστικό ενδιαφέρον, δ) τουρίστες υποκινούμενοι από την επιθυμία να γνωρίσουν την θρησκευτική παράδοση και ε) τουρίστες υποκινούμενοι από την επιθυμία να έρθουν σε επαφή και να γνωρίσουν την πολιτιστική παράδοση στην οποία εντάσσουν και θρησκευτικές παραδόσεις.
Η Ελλάδα άλλωστε, όπως αναφέρει ο κ.Χρήστου, έχει το προνόμιο να διαθέτει μεγάλο αριθμό θρησκευτικών μνημείων με μοναδική πολιτισμική, θρησκευτική, ιστορική και καλλιτεχνική αξία, που μπορούν να ικανοποιήσουν ποικιλία ενδιαφερόντων των επισκεπτών πέραν του προσκυνήματος. Η αξία του θρησκευτικού τουρισμού είναι ζωτικής σημασίας για την ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας και την οικονομική ενίσχυση των μειονεκτικών και των λιγότερο ανεπτυγμένων περιοχών, αφού οι θρησκευτικές τουριστικές ροές κατευθύνονται στην πλειοψηφία τους από το κέντρο προς την περιφέρεια. Επιπρόσθετα, η εξειδικευμένη αυτή μορφή τουρισμού παρουσιάζει αξιόλογη ανθεκτικότητα σε περιόδους κρίσης, καθώς οι θρησκευτικοί τουρίστες και οι προσκυνητές επιδεικνύουν σχετικά ανελαστική ζήτηση και επαναλαμβανόμενες επισκέψεις, σε αντίθεση με τον παραδοσιακό τουρισμό διακοπών αναψυχής.
Φιλοδοξεί να ανταποκριθεί στο θεολογικό πνευματικό ενδιαφέρον
Σύμφωνα με την Κυριακούλα Παπαδημητρίου, διευθύντρια του μεταπτυχιακού και καθηγήτρια του Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού του Α.Π.Θ. «το μεταπτυχιακό πρόγραμμα εστιάζει στον θρησκευτικό και προσκυνηματικό τουρισμό ως θρησκευτικό και πολιτισμικό αγαθό, και φιλοδοξεί να ανταποκριθεί στο θεολογικό πνευματικό ενδιαφέρον του κοινού σε συνδυασμό με το πολιτισμικό θρησκευτικό ενδιαφέρον του για την επίσκεψη θρησκευτικών τόπων».
Το εν λόγω πρόγραμμα αποτελεί σύμπραξη του τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού του Α.Π.Θ. και του τμήματος Διοίκησης Οργανισμών, Μάρκετινγκ και Τουρισμού του ΔΙ.ΠΑ.Ε.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το δι-ιδρυματικό πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών στον θρησκευτικό και προσκηνυματικό τουρισμό που συνδιοργανώνουν το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα του προγράμματος στη διεύθυνση https://msc-religioustourism.web.auth.gr όπου αναφέρεται ότι αιτήσεις από υποψήφιους φοιτητές γίνονται δεκτές έως την 15η Μαρτίου 2021.
Νικόλ Καζαντζίδου
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ.
