Η εαρινή ισημερία, σήμερα 20 Μαρτίου 2024, σηματοδοτεί το ξεκίνημα της φετινής άνοιξης στην Ελλάδα και γενικότερα στο βόρειο ημισφαίριο. Ωστόσο, ο αστρονομικός όρος «ισημερία» οδηγεί συχνά στην παρανόηση ότι ... Περισσότερα

Αστρονομία: Σήμερα η εαρινή ισημερία, αλλά όχι η ίση διάρκεια ημέρας και νύχτας

Συντάκτης: Epiloges Press

Συντάκτης: Epiloges Press

Η εαρινή ισημερία, σήμερα 20 Μαρτίου 2024, σηματοδοτεί το ξεκίνημα της φετινής άνοιξης στην Ελλάδα και γενικότερα στο βόρειο ημισφαίριο. Ωστόσο, ο αστρονομικός όρος «ισημερία» οδηγεί συχνά στην παρανόηση ότι η ημέρα αυτή σηματοδοτεί την ίση διάρκεια ημέρας και νύχτας. Ωστόσο, στην Ελλάδα σήμερα η ημέρα είναι μεγαλύτερη από τη νύχτα. Η ίση διάρκεια συνέβη λίγες ημέρες νωρίτερα, στις 17 Μαρτίου.

Advertisement
 

Όπως επισημαίνει ο ομότιμος καθηγητής του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ, Χαράλαμπος Βάρβογλης, αν αναζητήσουμε τις ώρες ανατολής και δύσης της ημέρας αυτής θα δούμε με έκπληξη ότι, για παράδειγμα, η ανατολή στο Ελληνικό της Αττικής είναι στις 6:28 και η δύση στις 18:37. «Τι σόι ισημερία είναι αυτή, που η μέρα είναι 18 λεπτά μεγαλύτερη από τη νύχτα; Η απάντηση είναι απλή: κατά την ισημερία θα είχαμε πράγματι ίσες διάρκειες ημέρας και νύχτας, αν ο Ήλιος ήταν σημείο (γεωμετρία) και αν η Γη δεν είχε ατμόσφαιρα (διάθλαση)», εξηγεί.

Συγκεκριμένα, καθώς ο Ήλιος είναι δίσκος και όχι ένα φωτεινό σημείο, η ανατολή και η δύση δεν συμβαίνουν στιγμιαία. Ο κ. Βάρβογλης διευκρινίζει ότι ο χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ ανατολής του χείλους του Ήλιου και ανατολής του κέντρου του είναι πολύ εύκολο να βρεθεί για τόπους που βρίσκονται στον ισημερινό, όπου ο Ήλιος ανατέλλει και δύει κάθετα στον ορίζοντα, και αντιστοιχεί σε ένα πρώτο λεπτό. Όμως, στα μεσαία γεωγραφικά πλάτη, όπως η Ελλάδα (έχει γεωγραφικό πλάτος περίπου 40 μοίρες) ο χρόνος αυτός είναι μεγαλύτερος και ισούται με περίπου 1,5 λεπτό. Καθώς άλλη τόση είναι και η διαφορά στη δύση, μόνο εξαιτίας αυτού του φαινομένου κατά την ισημερία η μέρα στην Ελλάδα θα διαρκούσε 12 ώρες και 3 λεπτά και η νύχτα 11 ώρες και 57 λεπτά, οπότε η διαφορά θα ήταν 6 λεπτά.

Σχετικά με το φαινόμενο της διάθλασης του ηλιακού φωτός στην ατμόσφαιρα της Γης, ο κ. Βάρβογλης παρατηρεί ότι η ατμόσφαιρα της Γης διαθλά τις ακτίνες του Ήλιου, έτσι ώστε κατά την ανατολή φαίνεται ότι βρίσκεται ψηλότερα από εκεί που πραγματικά είναι. Άρα λόγω διάθλασης κατά την ισημερία, η μέρα θα ήταν κατά 12 λεπτά μεγαλύτερη της νύχτας. Καθώς τα δύο φαινόμενα της γεωμετρίας και της διάθλασης προστίθενται, καταλήγει ο κ. Βάρβογλης, προκύπτει η διαφορά των 18 λεπτών.

Advertisement

Η δρ. Τίνα Νάντσου, επιστημονική συνεργάτιδα του Τμήματος Φυσικής του ΕΚΠΑ, προτείνει κατά την εαρινή ισημερία, «να πραγματοποιήσουμε το ιστορικό πείραμα του μαθηματικού της αρχαιότητας Ερατοσθένη και με έναν χάρακα ή μια ράβδο και το μυαλό μας να υπολογίσουμε την περιφέρεια της Γης». Πρόκειται για ένα πείραμα του 3ου αιώνα π.Χ. με το οποίο κατόρθωσε ο Ερατοσθένης να υπολογίσει την περιφέρεια της Γης με γεωμετρικό τρόπο. Η μέθοδος εφαρμόζεται έως και σήμερα για εκπαιδευτικούς λόγους και οι ισημερίες και τα ηλιοστάσια αποτελούν ιδανικές ημερομηνίες για την πραγματοποίησή του.

Οι λεπτομέρειες του πειράματος βρίσκονται αναρτημένες στην ιστοσελίδα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών


ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
«Ξενιτεύτηκαν» για επισκευή οι «Ομπρέλες» του Ζογγολόπουλου

24/10/25 2:29 μμ

«Ξενιτεύτηκαν» για επισκευή οι «Ομπρέλες» του Ζογγολόπουλου

Υπ. Μεταφορών προς οδηγούς ενόψει της 28ης Οκτωβρίου: «Αν αγαπάς την οικογένειά σου, προσοχή στον δρόμο»

24/10/25 2:25 μμ

Υπ. Μεταφορών προς οδηγούς ενόψει της 28ης Οκτωβρίου: «Αν αγαπάς την οικογένειά σου, προσοχή στον δρόμο»

Στην φυλακή ο 24χρονος που μαχαίρωσε 37χρονο έξω από νυχτερινό μαγαζί στο Περιστέρι

24/10/25 2:17 μμ

Στην φυλακή ο 24χρονος που μαχαίρωσε 37χρονο έξω από νυχτερινό μαγαζί στο Περιστέρι

Ντέιμον Άλμπαρν: Οι Oasis έκαναν τη Britpop να μοιάζει με το μεγαλύτερο πράγμα στη Γη

24/10/25 2:13 μμ

Ντέιμον Άλμπαρν: Οι Oasis έκαναν τη Britpop να μοιάζει με το μεγαλύτερο πράγμα στη Γη

ΟΠΕΚΕΠΕ: Ξεκίνησαν στην Ευρωπαία ανακρίτρια οι απολογίες των πρώτων κατηγορουμένων στην δικογραφία για εγκληματική οργάνωση

24/10/25 2:07 μμ

ΟΠΕΚΕΠΕ: Ξεκίνησαν στην Ευρωπαία ανακρίτρια οι απολογίες των πρώτων κατηγορουμένων στην δικογραφία για εγκληματική οργάνωση

H εθνική υδατοσφαίρισης γυναικών και 10 αθλητές/τριες στο πρόγραμμα υποτροφιών της ΔΟΕ για το Λος Αντζελες

24/10/25 2:03 μμ

H εθνική υδατοσφαίρισης γυναικών και 10 αθλητές/τριες στο πρόγραμμα υποτροφιών της ΔΟΕ για το Λος Αντζελες

Δόμνα Μιχαηλίδου: Ανεβάζουμε, όπως είχαμε δεσμευτεί, τα εισοδηματικά όρια στα vouchers των βρεφονηπιακών σταθμών

24/10/25 1:59 μμ

Δόμνα Μιχαηλίδου: Ανεβάζουμε, όπως είχαμε δεσμευτεί, τα εισοδηματικά όρια στα vouchers των βρεφονηπιακών σταθμών

Καρκίνος Παχέος Εντέρου: Oι Θεραπευτικές Προσεγγίσεις και ο ρόλος της Φυσικής Άσκησης στην Ανάρρωση και την Πρόληψη

24/10/25 1:55 μμ

Καρκίνος Παχέος Εντέρου: Oι Θεραπευτικές Προσεγγίσεις και ο ρόλος της Φυσικής Άσκησης στην Ανάρρωση και την Πρόληψη

Νέα Αριστερά: «Ο χρόνος της κυβέρνησης τελειώνει»

24/10/25 1:46 μμ

Νέα Αριστερά: «Ο χρόνος της κυβέρνησης τελειώνει»

Ξάνθη: Με φως και ένα μοναδικό έργο σκιάς τιμήθηκε η μνήμη του Μάνου Χατζιδάκι

24/10/25 1:42 μμ

Ξάνθη: Με φως και ένα μοναδικό έργο σκιάς τιμήθηκε η μνήμη του Μάνου Χατζιδάκι

ΥΠΕΞ: Η Ελλάδα στηρίζει διαχρονικά τους σκοπούς και τις αρχές του ΟΗΕ

24/10/25 1:34 μμ

ΥΠΕΞ: Η Ελλάδα στηρίζει διαχρονικά τους σκοπούς και τις αρχές του ΟΗΕ

Οι εργαζόμενες μητέρες στη Γερμανία κερδίζουν 30.000 ευρώ λιγότερα από τις εργαζόμενες χωρίς παιδιά, σύμφωνα με μελέτη

24/10/25 1:29 μμ

Οι εργαζόμενες μητέρες στη Γερμανία κερδίζουν 30.000 ευρώ λιγότερα από τις εργαζόμενες χωρίς παιδιά, σύμφωνα με μελέτη