Δ. Θέρμης: Γιορτή κάστανου στην Κοινότητα Λειβαδίου

Με άφθονα κάστανα, εδέσματα, κρασί, πολύ χορό και γλέντι, πραγματοποιείται κάθε χρόνο στο Λιβάδι του Δήμου Θέρμης, η γιορτή του κάστανου, μια θαυμάσια πρωτοβουλία την οποία διοργανώνει ο Εκπολιτιστικός Σύλλογος Λειβαδιωτών «Ο Άγιος Αθανάσιος» με την συνεργασία του Δήμου Θέρμης της Δ.Ε.Π.Π.Α.Θ και την Τοπική Κοινότητα Λειβαδίου.

Εδώ και χρόνια με το τέλος της συγκομιδής αυτού του πραγματικά υπέροχου και πολύ νόστιμου προϊόντος, του κάστανου, οι κάτοικοι έχουν καθιερώσει την γιορτή αυτή.

Η γιορτή χαρακτηρίζεται από τους διοργανωτές της, ως το εφαλτήριο για να μπορέσει η περιοχή να αναπτυχθεί σε συνδυασμό, τόσο με τη γιορτή, όσο και με άλλες δράσεις.

Στην κεντρική πλατεία του χωριού την Κυριακή 20 Οκτωβρίου στις 11.00 θα παρουσιαστούν χορευτικά συγκροτήματα με παραδοσιακή ορχήστρα, κάστανα και κρασί.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ

09:00-12:00. Ορεινή πεζοπορία στο «Καλογερικό» (Αηλιάς, 987μ. ύψος). Διαδρομή: Λειβάδι-Περιαστικό δάσος-«Ράχη»-«Αγκορτσούδες» «Καλογερικό». Επιστροφή: «Κερασώνας»-«Μονοπάτι Αγάπης» – «Ράχη» – Περιαστικό δάσος – Λειβάδι.

Οδηγός: Κλεάνθης Μπουλιώνης.

10:30-11:30. Συντονισμός ορχήστρας και χορευτικών τμημάτων

11:30. Προσέλευση και υποδοχή επισήμων.

11:50. Είσοδος χορευτικών τμημάτων.

12:00- 12:30. Χαιρετισμός του προέδρου του Συλλόγου,

Χαιρετισμοί εκπροσώπων των δημόσιων Αρχών και των κοινωνικών φορέων.

12:30 -16:00: Παραδοσιακοί χοροί και τραγούδια –

Παραδοσιακή ορχήστρα – Κλαρίνο Θάνος Κωνσταντινίδης – Τραγούδι Βασίλειος Τζιαρός.

12:30-14:00. Προγράμματα Χορευτικών τμημάτων |Συμμετέχουν:

– Πολιτιστικός Σύλλογος Ζαγκλιβερίου

-Πολιτιστικός Σύλλογος Τριλόφου

-Καλλιτεχνικός Σύλλογος Ποντίων Θεσσαλονίκης

-Παγχαλκιδικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης «Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ»

-Πολιτιστικός Σύλλογος Λακκιάς

-Εκπολιτιστικός Σύλλογος Λειβαδιωτών.

ΕΚΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Ιδρύθηκε το έτος 1925 στη Θεσσαλονίκη με την ονομασία: «Αλληλοβοηθητικός Σύλλογος

Λειβαδιωτών Θεσσαλονίκης. Ο Άγιος Αθανάσιος, 1925» με σκοπό να υποστηρίζει τους

e-mail: [email protected]
Λειβαδιώτες που άρχισαν να εγκαθίστανται στη Θεσσαλονίκη μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο καθώς και εκείνους που έμεναν στο χωριό διοργανώνοντας κοινωνικές, πολιτισμικές και μορφωτικές δραστηριότητες. Το 1980 μετονομάστηκε σε «Εκπολιτιστικό Σύλλογο Λειβαδιωτών Θεσσαλονίκης. Ο Άγιος Αθανάσιος, 1925». Ο Σύλλογος στη μακρά πορεία του έχει αναπτύξει σημαντικό έργο στη Θεσσαλονίκη και στο Λειβάδι. Διοργανώνει κάθε έτος εκδηλώσεις πολιτιστικού, μορφωτικού και κοινωνικού χαρακτήρα με την ευκαιρία τοπικών εορτών, όπως η γιορτή του Αγίου Ιωάννη του Κλήδονα (24 Ιουνίου), το πανηγύρι της Παναγίας στις 15 Αυγούστου, η γιορτή του καστάνου τον Οκτώβριο, καθώς και χοροεσπερίδες, διαλέξεις, αθλητικοί αγώνες, καλλιτεχνικοί διαγωνισμοί, εκδρομές κ.ά., ενώ υποστηρίζει με κάθε μέσο τους κατοίκους του χωριού που εντάσσονται στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Ο Σύλλογος διατηρεί δυο τμήματα παραδοσιακών χορών, ένα τμήμα ενηλίκων και ένα παιδιών και εφήβων, τα οποία έχουν λάβει μέρος σε πολλές εκδηλώσεις άλλων συλλόγων και οργανώσεων.

Πρόεδρος του Συλλόγου: Δημήτρης Β. Γουδήρας.

ΟΙ ΚΑΣΤΑΝΙΕΣ ΤΟΥ ΛΕΙΒΑΔΙΟΥ

Η καστανιά (Castanea) είναι αιωνόβιο δέντρο γνωστό στην Ελλάδα από τους προϊστορικούς χρόνους. Ανήκει στην οικογένεια των φηγοειδών (Fagaceae).

Ευδοκιμεί σε εύκρατο κλίμα σε υψόμετρο πάνω από 250 μέτρα και σε εύφορα εδάφη που δεν περιέχουν ασβεστώδη πετρώματα. Το ύψος της καστανιάς μπορεί νε φθάσει μέχρι και τα 35 μέτρα. Απαντάται ως αυτοφυές δένδρο, αλλά και σε καλλιέργειες.

Τα κάστανα βρίσκονται μέσα σε μια κάψα, τον αχινό, ο οποίος εξωτερικά φέρει πολλά και πυκνά αγκάθια. Μέσα σε αυτόν υπάρχουν δυο έως τρία κάστανα, τα οποία πέφτουν στο έδαφος, όταν ο αχινός ωριμάζει και ανοίγει. Τα κάστανα είναι τροφή πλούσια σε υδατάνθρακες και φυτικά έλαια. Το ξύλο της καστανιάς είναι πολύ σκληρό και ανθεκτικό στην υγρασία, για αυτό χρησιμοποιείται στις οικοδομές, στα ναυπηγεία και στην επιπλοποιία. Την εποχή του Μεσαίωνα τα κάστανα ήταν οι τροφή των φτωχών.

Σήμερα, η καλλιέργεια της καστανιάς είναι αποδοτική και συμφέρουσα για την εκμετάλλευση των καρπών και της ξυλείας της.

Οι καστανιές του Λειβαδίου ευδοκιμούν στη ΒΑ και τη ΒΔ περιοχή της γεωργικής και δασικής έκτασης της Κοινότητας. Άλλες είναι αυτοφυείς και καλύπτουν μεγάλες δασώδεις εκτάσεις και άλλες είναι ιδιόκτητες. Οι ποικιλίες που διασώθηκαν δίνουν γλυκά και νόστιμα κάστανα. Στο παρελθόν οι καστανιές φυλάγονταν τον Οκτώβριο μήνα από τα αιγοπρόβατα και τα άλλα ζώα.

Όταν ωρίμαζαν τα κάστανα σε κάποια τοποθεσία, ο κλητήρας της Κοινότητας ανέβαινε το απόγευμα της Κυριακής στο μικρό μπαλκόνι του κοινοτικού καφενείου και φώναζε με όλη τη δύναμη της φωνής του – μικρόφωνα δεν χρησιμοποιούσαν τότε: «Ακούτε η Χώρα. Αύριο θα απολύκουμε τα κάστανα …..π.χ. στη Φτέρη».

Με το πρώτο φως της άλλης ημέρας οι κάτοικοι πήγαιναν κατά οικογένειες ή παρέες για να μαζέψουν κάστανα μόνο στη συγκεκριμένη τοποθεσία και σε καμιά άλλη.

Στις άλλες περιοχές απαγορευόταν αυστηρά η συλλογή των καστάνων.

Όσοι είχαν ιδιόκτητες καστανιές στην τοποθεσία αυτή μάζευαν τα δικά τους κάστανα.

Όσοι δεν είχαν εκεί ιδιοκτησίες, μάζευαν τα κάστανα των αυτοφυών καστανιών.

Η τοποθεσία εκείνη τη Δευτέρα και τις άλλες ημέρες της εβδομάδας αποκτούσε ιδιαίτερη ζωή και κίνηση. Όλη την ημέρα αντηχούσαν ο φωνές και τα τραγούδια των ανθρώπων που μάζευαν τα κάστανα. Η περιοχή έσφυζε από ζωή. Το απόγευμα οι κάτοικοι ανηφόριζαν φορτωμένοι με τα κάστανα και αποκαμωμένοι προς το χωριό κατά οικογένειες ή παρέες. Όταν οι παρέες συναντιόνταν στα σταυροδρόμια και στις γειτονιές του χωριού «παραβγάζονταν» μεταξύ τους για τις ποσότητες που είχαν μαζέψει στη διάρκεια της ημέρας συγκρίνοντας το ύψος των τσουβαλιών.

Κατόπιν «διάλεγαν» τα καλά κάστανα και τα αποθήκευαν στο ύπαιθρο, όπου τα σκέπαζαν με φτέρες για να διατηρούνται νωπά.

Τα κάστανα αποτελούσαν σημαντικό έσοδο για τις οικογένειες του χωριού.

e-mail: [email protected]
Συνήθως τα αντάλλασαν με άλλα προϊόντα που έφερναν οι μικροπωλητές στο χωριό.

Στο μεταπρατικό αυτό εμπόριο πρωτοστατούσαν οι γυναίκες που αντάλλασσαν τα κάστανα με υφάσματα, νήματα και άλλα υλικά που χρειάζονταν για την ετοιμασία της «προίκας» των κοριτσιών. Οι άντρες διέθεταν τα κάστανα στη λαχαναγορά και στις γειτονιές της Θεσσαλονίκης, όπου τα μετέφεραν με τα ζώα, αλλά και στα γειτονικά χωριά του κάμπου, το Ζαγκλιβέρι και τα Βασιλικά. Άλλοι πουλούσαν τα κάστανα στα χωριά του κάμπου της Καλαμαριάς (εκτείνεται από τη Μίκρα μέχρι τα Ν. Μουδανιά), ακόμη και στα χωριά της Κασσάνδρας, όπου τα αντάλλασσαν με ελιές, λάδι και κρασί.

Στην περίοδο της γερμανικής Κατοχής (1941-44), οι καστανιές έσωσαν από την πείνα τους κατοίκους και πολλούς ξένους που φιλοξενούνταν στο χωριό, ενώ στα χρόνια της Αντίστασης προστάτευσαν τους κατοίκους του χωριού από τις επιδρομές των Γερμανών, των Ιταλών και των Βουλγάρων.

Τότε, στις ονομαζόμενες «φευγάλες», οι καστανώνες αποτέλεσαν το κρησφύγετο των κυνηγημένων κατοίκων, οι οποίοι αναγκάζονταν να εγκαταλείψουν το χωριό και να αφήσουν τα σπίτια τους έρμαια στη λεηλασία των κατακτητών.

Σήμερα, τα δάση των καστανιών του Λειβαδίου χρειάζονται συστηματική επιστημονική φροντίδα, ώστε να υλοτομηθούν τα γερασμένα δέντρα και να δώσουν νέους βλαστούς.

Η ευδοκίμηση της καστανιάς στο Λειβάδι θα μπορούσε να προσελκύσει νέους αγρότες να αναπτύξουν επιχειρήσεις συστηματικής καλλιέργειας, επεξεργασίας και εμπορίας του ξύλου και των καστάνων, καθόσον οι εδαφολογικές και οι κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής ευνοούν την ανάπτυξή της.

Οδοιπορία στο «Καλογερικό»

Κυριακή 21 Οκτωβρίου 2018 – Έναρξη 09:00. Πέρας 12:00

Οδηγός: Κλεάνθης Μπουλιώνης, ορειβάτης Κιν. 6934 341 256

Ι. Σύντομη περιγραφή της διαδρομής

Στο πλαίσιο της εορταστικής διοργάνωσης του Κάστανου θα πραγματοποιηθεί οδοιπορία στην κορυφή του «Καλογερικού» (ύψος 987 μ.) την Κυριακή 22-10-2018 στις ώρες 09:00- 12:00.

Οι εθελοντές οδοιπόροι θα συγκεντρωθούν, στις 09:00, στην κεντρική πλατεία του Λειβαδίου.

Η έναρξη της διαδρομής θα γίνει την ιστορική πηγή “Τηγανάκι”. Εκεί θα δοθούν οδηγίες για την πορεία και την ασφάλεια των συμμετεχόντων. Από εκεί οι οδοιπόροι ακολουθώντας πορεία προς Νότο μέσα από τα «Τσαϊρια» θα βαδίσουν μέχρι τα «Πεύκα» στη θέση θέας προς τον Θερμαϊκό και τα Πιέρια όρη. Στη συνέχεια ακολουθώντας ανατολική πορεία μέσα από το δάσος των πεύκων θα έρθουν στο σημείο όπου η επαρχιακή οδός Λειβαδίου – Πετροκεράσων συναντά τον χωματόδρομο προς το μοναστήρι της Αγίας Αναστασίας. Σε αυτό το σημείο τερματίζει η πορεία στο περιαστικό δάσος. Εκεί οι πεζοπόροι θα αξιολογήσουν τις δυνατότητές τους. Όσοι δεν θα συνεχίσουν την πεζοπορία, θα επιστρέψουν στο Λειβάδι από την ίδια διαδρομή. Όσοι κρίνουν πως διαθέτουν τις σωματικές δυνάμεις θα συνεχίσουν την πεζοπορία με ατομικής τους ευθύνη ακολουθώντας ανοδική πορεία προς την κορυφή του «Καλογερικού» μέσα από το παλαιό μονοπάτι στη δυτική πλευρά του βουνού. Το τέρμα της διαδρομής είναι στον «Σταυρό», στον καλογερικό Αηλιά. Εκεί θα γίνει η αναμνηστική φωτογράφηση και οι πεζοπόροι θα απολαύσουν τη πανοραμική θέα του Θερμαϊκού, του Ολύμπου, της Όσσας, της χερσονήσου της Χαλκιδικής κ.ά.. Η επιστροφή στο Λειβάδι από τον «Κερασώνα» και το παλαιό μονοπάτι της «Αγάπης» στην ανατολική πλευρά του «Καλογερικού». Άφιξη στο Λειβάδι στις 11:30 για τη συμμετοχή στις εορταστικές εκδηλώσεις.

e-mail: [email protected]
Αναγκαίος εξοπλισμός: Κατάλληλα υποδήματα πεζοπορίας (κατά προτίμηση αδιάβροχα) αδιάβροχο, επίσης, επανωφόρι (μπουφάν), πετσέτες, εφεδρικές φανέλες, σκούφος και γάντια, ένα λίτρο νερό και ελαφρύ πρόγευμα (σάντουιτς – σοκολάτα – καραμέλα ).

Επισημάνσεις:

Η συμμετοχή είναι δωρεάν. Η συμπεριφορά των συμμετασχόντων θα είναι απόλυτα ομαδική.
Οι πεζοπόροι είναι προσωπικά υπεύθυνοι για την συμμετοχή τους και την πορεία που θα επιλέξουν, αξιολογώντας την φυσική τους κατάσταση. Μπορούν να συμμετάσχουν και παιδιά από 8 χρονών συνοδευόμενα από τους γονείς τους.
Στο μέσο της διαδρομής θα υπάρχει «Σταθμός Πρώτων Βοηθειών» με εθελοντή γιατρό της Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Θέρμης.
Το μονοπάτι έχει καλή σήμανση με ειδικές πινακίδες, ενώ οι οδοιπόροι θα συνοδεύονται από κλιμάκιο της Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Θέρμης, τον έμπειρο ορειβάτη-οδηγό Κλεάνθη Μπουλιώνη και εθελοντές συνοδούς μέλη του Συλλόγου που θα φέρουν ειδική διακριτική ενδυμασία.
Ο ορειβάτης Κλεάνθης Μπουλιώνης, μέλος της Ορειβατικής Αναρριχητικής Λέσχης Θεσσαλονίκης και γνώστης των μονοπατιών της περιοχής, θα υποστηρίζει εθελοντικά την πεζοπορική ομάδα στη διάρκεια της πορείας.
Συγκοινωνία: Περιαστική γραμμή 87 Ζ του ΟΑΣΘ. Δρομολόγια από τον σταθμό Ι.Κ.Ε.Α.

08:00. Από Λειβάδι 16:00 και 21:00. Απόσταση από το κέντρο της Θεσσαλονίκης: 40 χιλιομ.

Φορέας της διοργάνωσης: ΕΚΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, σε συνεργασία με τον Δήμο Θέρμης, την Δ.Ε.Π.Π.Α.Θ , την Τοπική Κοινότητα Λειβαδίου και την

Πολιτική Προστασία Θέρμης. Πληροφορίες: Ιωάννης Τερζής 6976 870 079

Δ. Μυσιρλή 18, Τ.Κ. 54648, Χαριλάου Θεσσαλονίκης

Τηλ. 6977824393 / 2310-449065

E-mail: [email protected]