Δέσμευση για αποφυγή ενεργειών που προκαλούν ένταση και οποιαδήποτε διαφορά θα επιλύεται με φιλικό τρόπο

Τις συνεχείς εποικοδομητικές και ουσιαστικές διαβουλεύσεις με βάση τον Πολιτικό Διάλογο σε θέματα αμοιβαίου συμφέροντος, τις διερευνητικές/ Διαβουλευτικές συνομιλίες, την Θετική Ατζέντα, στο πλαίσιο του ενισχυμένου Κοινού Σχεδίου Δράσης, τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, για την εξάλειψη αδικαιολόγητων πηγών έντασης, καθώς και των κινδύνων που απορρέουν από αυτές, προβλέπει μεταξύ άλλων η Διακήρυξη των Αθηνών Περί Σχέσεων Φιλίας και Καλής Γειτονίας που υπέγραψαν σήμερα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγιπ Ερντογάν.

Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται και η δέσμευση αμφοτέρων των πλευρών να απέχουν από κάθε δήλωση, πρωτοβουλία, ή ενέργεια που θα μπορούσε να υπονομεύσει ή να απαξιώσει το γράμμα και το πνεύμα αυτής της Διακήρυξης ή να θέσει σε κίνδυνο τη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή τους.

Παράλληλα “τα Μέρη θα προσπαθήσουν να επιλύσουν οποιαδήποτε διαφορά προκύψει μεταξύ τους με φιλικό τρόπο, μέσω απευθείας διαβουλεύσεων μεταξύ τους ή με άλλα μέσα αμοιβαίας επιλογής, όπως προβλέπεται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών”.

Τέλος, σημειώνεται ότι η Διακήρυξη “δεν αποτελεί διεθνή συμφωνία, δεσμευτική για τα Μέρη κατά το διεθνές δίκαιο. Καμία πρόνοια της Διακήρυξης αυτής δεν πρέπει να ερμηνεύεται ότι παράγει νομικά δικαιώματα ή υποχρεώσεις για τα Μέρη”.

Ολόκληρη η Διακήρυξη των Αθηνών Περί Σχέσεων Φιλίας και Καλής Γειτονίας:

Ο Πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας, η Α.E. κ. Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Τουρκίας, η Α.E. κ. Recep Tayyip Erdoğan, εκπροσωπώντας τις αντίστοιχες Κυβερνήσεις τους (που αποκαλούνται από κοινού «τα Μέρη»), έχοντας προεδρεύσει της 5ης συνάντησης του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Δημοκρατίας της Τουρκίας την 7η Δεκεμβρίου 2023, στην Αθήνα, σε πνεύμα καλής θέλησης και συνεργασίας,

PP1. Αναγνωρίζοντας την ανανεωμένη βούληση για συνεργασία μεταξύ των Κυβερνήσεων των δύο χωρών,

PP2. Υπογραμμίζοντας ότι οι δεσμοί μεταξύ των δύο γειτονικών εθνών έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν σημαντικά την ευημερία και τη δυναμική της περιοχής,

PP3 Δίνοντας έμφαση στην ανάγκη να συνεχίσουν να εργάζονται από κοινού προς όφελος και των δύο κοινωνιών σε κλίμα φιλίας και αμοιβαίας εμπιστοσύνης,

PP4. Επιδιώκοντας ενίσχυση των διμερών σχέσεων μέσω των υφιστάμενων θεσμικών μηχανισμών,

PP5. Τονίζοντας ότι, προκειμένου να ενισχυθούν οι σχέσεις καλής γειτονίας, αμφότερα τα Μέρη, χωρίς να θίγονται οι εκατέρωθεν νομικές θέσεις τους, θα καλλιεργούν πνεύμα αλληλεγγύης απέναντι στις τρέχουσες και μελλοντικές προκλήσεις,

PP6. Υπογραμμίζοντας ότι για την προώθηση της εν λόγω θετικής ατμόσφαιρας και ατζέντας, αμφότερα τα Μέρη θα ενθαρρύνουν την ανταλλαγή επισκέψεων σε κάθε επίπεδο με προσέγγιση προσανατολισμένη στην επίτευξη αποτελεσμάτων,

PP7. Υπενθυμίζοντας ότι μεταξύ των θεμελιωδών σκοπών του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και των παγκοσμίως αναγνωρισμένων αρχών του διεθνούς δικαίου είναι η διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και η φιλική συνεργασία μεταξύ των κρατών,

PP8. Έχοντας αποφασίσει να καλλιεργούν φιλικές σχέσεις, αμοιβαίο σεβασμό, ειρηνική συνύπαρξη και κατανόηση και να επιλύουν κάθε διαφορά μεταξύ τους με ειρηνικά μέσα και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο,

PP9. Υπογραμμίζοντας τη σημασία των αποτελεσματικών διαύλων και μηχανισμών επικοινωνίας σε κάθε επίπεδο για την επιτυχή διαχείριση των διμερών τους σχέσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στην αποφυγή συγκρουσιακών καταστάσεων και δυνητικής κλιμάκωσης,

PP10 Τονίζοντας ότι και τα δύο Μέρη θα προσεγγίσουν τις σχέσεις τους με στόχο την ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας και την εμβάθυνση των δεσμών μεταξύ των λαών, συνεισφέροντας με αυτόν τον τρόπο στην ευημερία και την ειρηνική συνύπαρξη των δύο γειτονικών λαών τους, τονίζοντας περαιτέρω ότι προς τούτο, υπό το φως της επιτευχθείσας σημαντικής προόδου σχετικά με την προώθηση της θετικής ατζέντας σε οικονομικά και εμπορικά θέματα μέσω του Κοινού Σχεδίου Δράσης, οι δύο πλευρές θα διερευνήσουν επιπρόσθετα θέματα συνεργασίας,

Συμφώνησαν στα κάτωθι:

OP1. Τα Μέρη συμφωνούν να συμμετέχουν σε συνεχείς εποικοδομητικές και ουσιαστικές διαβουλεύσεις με βάση τους ακόλουθους πυλώνες:

(α) Πολιτικός Διάλογος:

– σε θέματα αμοιβαίου συμφέροντος

– Διερευνητικές/ Διαβουλευτικές συνομιλίες

(β) Θετική Ατζέντα, στο πλαίσιο του ενισχυμένου Κοινού Σχεδίου Δράσης, που περιλαμβάνει μέτρα κοινού ενδιαφέροντος στους τομείς της επιχειρηματικότητας-οικονομίας, τουρισμού, μεταφορών, ενέργειας, καινοτομίας, επιστήμης και τεχνολογίας, γεωργίας, περιβαλλοντικής προστασίας, κοινωνικής ασφάλισης και υγείας, νεολαίας, εκπαίδευσης και αθλητισμού και όποιον άλλο τομέα συμφωνηθεί από κοινού, με στόχο  την επίτευξη σημαντικών και συγκεκριμένων παραδοτέων, εξορθολογίζοντας και επικαιροποιώντας συνεχώς την ατζέντα, με δομημένο τρόπο και νέα θέματα.

(γ) Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, που περιλαμβάνουν μέτρα στον στρατιωτικό τομέα που θα συνέβαλλαν στην εξάλειψη αδικαιολόγητων πηγών έντασης, καθώς και των κινδύνων που απορρέουν από αυτές,

OP2. Τα Μέρη δεσμεύονται να απέχουν από κάθε δήλωση, πρωτοβουλία, ή ενέργεια που θα μπορούσε να υπονομεύσει ή να απαξιώσει το γράμμα και το πνεύμα αυτής της Διακήρυξης ή να θέσει σε κίνδυνο τη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή τους.

OP3. Τα Μέρη θα προσπαθήσουν να επιλύσουν οποιαδήποτε διαφορά προκύψει μεταξύ τους με φιλικό τρόπο, μέσω απευθείας διαβουλεύσεων μεταξύ τους ή με άλλα μέσα αμοιβαίας επιλογής, όπως προβλέπεται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.

Αυτή η Διακήρυξη δεν αποτελεί διεθνή συμφωνία, δεσμευτική για τα Μέρη κατά το διεθνές δίκαιο. Καμία πρόνοια της Διακήρυξης αυτής δεν πρέπει να ερμηνεύεται ότι παράγει νομικά δικαιώματα ή υποχρεώσεις για τα Μέρη.

Έγινε στην Αθήνα, την 7η Δεκεμβρίου 2023, σε δύο αντίγραφα, καθένα στην Ελληνική, Τουρκική και Αγγλική γλώσσα με όλα τα κείμενα να θεωρούνται εξίσου αυθεντικά. Σε περίπτωση διαφοράς ως προς την ερμηνεία, υπερισχύει το αγγλικό κείμενο.

Κυβερνητικές πηγές για τη Διακήρυξη Φιλίας και Καλής Γειτονίας των Αθηνών

Κυβερνητικές πηγές σχετικά με τη Διακήρυξη Φιλίας και Καλής Γειτονίας των Αθηνών αναφέρουν τα εξής:

-Ιδιαίτερα σημαντικό κείμενο, καθώς είναι η πρώτη φορά που Ελλάδα και Τουρκία – με τις υπογραφές του Πρωθυπουργού της Ελλάδας και του Προέδρου της Τουρκίας δεσμεύονται σε σχέσεις φιλίας και καλής γειτονίας και σε «ήρεμα νερά».

-Συγκεκριμένα, στη Διακήρυξη υπογραμμίζεται η σημασία αποτελεσματικών διαύλων επικοινωνίας σε κάθε επίπεδο και δίνεται έμφαση στην αποφυγή συγκρουσιακών καταστάσεων και δυνητικής κλιμάκωσης.

-Επιπλέον, η Διακήρυξη καθορίζει τις αρχές και τα ορόσημα του ελληνοτουρκικού διαλόγου και των επαφών στη βάση των τριών αξόνων που είχαν συμφωνηθεί κατά τη συνάντηση του Πρωθυπουργού με τον Τούρκο Πρόεδρο στο Βίλνιους τον περασμένο Ιούλιο: Πολιτικός διάλογος (για θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, στον οποίο εντάσσονται οι διερευνητικές επαφές), θετική ατζέντα (η οποία διαρκώς θα εμπλουτίζεται), Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (στα οποία συμπεριλαμβάνονται και μέτρα για τη μείωση «αδικαιολόγητων πηγών έντασης καθώς και των κινδύνων που απορρέουν από αυτές»)

-Είναι μια δήλωση προθέσεων στην οποία και η Τουρκία δεσμεύεται για στους στόχους του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου και της φιλικής συνεργασίας μεταξύ των κρατών.

-Υπάρχει σαφής αναφορά στη δέσμευση αποφυγής δηλώσεων και ενεργειών που υπονομεύουν το πνεύμα και το γράμμα της Διακήρυξης ή θέτουν σε κίνδυνο την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή.

-Η γειτονική χώρα δεσμεύεται στην επίλυση όποιας διαφωνίας προκύψει με την Ελλάδα με φιλικό τρόπο είτε με απευθείας διαβουλεύσεις με τη χώρα μας, είτε με άλλα μέσα αμοιβαίας επιλογής, όπως προβλέπεται από τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.

-Η Διακήρυξη των Αθηνών δεν αναιρεί τις νομικές θέσεις των δύο χωρών.