Δημοσιονομική αξιοπιστία εν μέσω πανδημίας- του Κωνσταντίνου Μουτσιάνα

του Κωνσταντίνου Μουτσιάνα
Διδάκτωρ Οικονομικών Επιστημών Α.Π.Θ.
Λέκτορας Χρηματοοικονομικών City College, University of York Europe Campus

Η μεγάλη σημασία και αξία της δημοσιονομικής αξιοπιστίας έγινε κατανοητή στη χώρα μας με άσχημο τρόπο κατά τη περίοδο της οικονομικής κρίσης όταν η οικονομία μας αποκλείστηκε από τις αγορές. Η δημοσιονομική αξιοπιστία, μια συνθήκη με πολλαπλές παραμέτρους, θα πρέπει να αποτελεί έναν διαρκή κυβερνητικό στόχο και η διασφάλιση της αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για τη σταθεροποίηση της οικονομίας στη μετά-covid εποχή. Εκτός από τις ποσοτικές παραμέτρους που προσδιορίζουν το επίπεδο της αξιοπιστίας στα δημοσιονομικά της χώρας, σημαντικό ρόλο παίζουν και ποιοτικές παράμετροι όπως η σταθερότητα του πολιτικού συστήματος και, προφανώς, οι κυβερνητικές πολιτικές που εφαρμόζονται στο πεδίο της οικονομίας. Είναι, πλέον, αντιληπτό ότι η δημοσιονομική αξιοπιστία αποτελεί το «εισιτήριο» για την είσοδο της χώρας στις αγορές και την άντληση κεφαλαίων. Με απλά λόγια, για να μπορέσουμε ως κράτος να δανειστούμε θα πρέπει να είμαστε αξιόπιστοι, να έχουμε τα δημοσιονομικά μας «νοικοκυρεμένα» και ανάλογα με το βαθμό αξιοπιστίας να αντλούμε κεφάλαια με χαμηλό κόστος.

Η ελληνική κυβέρνηση περιόρισε τις συνέπειες της υγειονομικής κρίσης αναπτύσσοντας μια δέσμη μέτρων που στήριξε την πραγματική οικονομία και τους εργαζόμενους. Προφανώς, κανένα μέτρο δεν είναι αρκετό να υποκαταστήσει την ομαλή λειτουργία και τον κύκλο εργασιών μιας επιχείρησης υπό κανονικές συνθήκες. Αλλά η οικονομική στήριξη ήταν καθοριστική, έγκαιρη και στοχευμένη έτσι ώστε να αποφευχθεί ένα κύμα μαζικών λουκέτων στην αγορά και να αποτραπεί η είσοδος της οικονομίας σε ένα νέο σπιράλ κρίσης. Δεν πρέπει, επίσης, να αγνοείται η διάρκεια της πανδημίας, τα πρωτόγνωρα χαρακτηριστικά της και το γεγονός ότι η Ελλάδα προήλθε από μια πρόσφατη υπερδεκαετή οικονομική κρίση που είχε αφήσει ισχυρό αποτύπωμα στο σύνολο της οικονομίας.

Η πανδημία μας αφήνει μια βαριά δημοσιονομική κληρονομιά με αύξηση του δημοσίου χρέους και ελλείμματος, κάτι που ισχύει για το σύνολο των χωρών της Ευρώπης. Ως εκ τούτου, στόχος του οικονομικού επιτελείου θα πρέπει να είναι η διαχείριση της πανδημίας που βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, χωρίς να οδηγηθούμε σε δημοσιονομικό εκτροχιασμό. Δεν υπάρχουν περιθώρια για δημοσιονομικές υπερβολές γιατί τότε η δημοσιονομική αξιοπιστία της χώρας θα τεθεί ξανά υπό αμφισβήτηση και θα χρειαστεί πάλι αρκετό χρονικό διάστημα για να την ανακτήσουμε. Όπως, επίσης, δεν υπάρχουν περιθώρια για «λαϊκίστικες» οικονομικές πολιτικές και επιπόλαιο «μοίρασμα» των χρημάτων του ταμείου του κράτους προς ικανοποίηση συγκεκριμένων κλάδων της οικονομίας. Και το τελευταίο θέλει ιδιαίτερη προσοχή όταν θα πλησιάζουμε στην ολοκλήρωση της τετραετίας της κυβέρνησης και ενόψει της προεκλογικής περιόδου που τότε θα ξεκινήσει.

Παρά τις συνθήκες, η πρώτη έξοδος της Ελλάδας στις αγορές για το 2022 με την έκδοση 10ετούς ομολόγου πραγματοποιήθηκε με επιτυχία, αντλώντας 3 δις ευρώ και ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο τον τρόπο τα ταμειακά διαθέσιμα που πλησιάζουν τα 40,7 δις ευρώ. Ωστόσο, το επιτόκιο του 1,83% που διαμορφώθηκε στέλνει ένα μήνυμα: η περίοδος της πρόσβασης σε φθηνό χρήμα αποτελεί παρελθόν. Η αβεβαιότητα που προκαλεί η πανδημία σε συνδυασμό με τον υψηλό πληθωρισμό οδηγεί σε αύξηση των αποδόσεων σε όλα τα κρατικά ομόλογα διεθνώς. Ως εκ τούτου, η δημοσιονομική «μετριοπάθεια» θεωρείται επιβεβλημένη για να μην υπονομεύσουμε την πορεία προς την οικονομική σταθερότητα και ανάπτυξη.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Μακεδονία της Κυριακής” στις 23.01.2022