Μέσα σε κλίμα συγκίνησης, παρουσία του υφυπουργού Εθνικής Άμυνας Νίκου Χαρδαλιά, του επίτιμου αρχηγού ΓΕΣ Αλκιβιάδη Στεφανή, των τοπικών αρχών του Κάτω Νευροκοπίου και της Περιφερειακής Ενότητας Δράμας, τιμήθηκε η 82η επέτειος της Μάχης των Οχυρών στο εντυπωσιακό οχυρό Λίσσε.
Ογδόντα δυο χρόνια μετά, το οχυρό Λύσσε, παραμένει ένα σημαντικό κέντρο ιστορικής μνήμης και αλήθειας με καθηλωτική θέα σε όλο το οροπέδιο του Κάτω Νευροκοπίου. Στην πραγματικότητα, εκείνο που χαρακτηρίζει σήμερα το χώρο αυτό, το πιο δυνατό του σημείο, είναι το ιδιαίτερο «πάντρεμα» που έχει επιτευχθεί ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, με τη χρήση της σύγχρονης ψηφιακής τεχνολογίας.
Ο Νίκος Χαρδαλιάς στη διάρκεια της χθεσινής, σεμνής τελετής εγκαινίασε το νέο θεματικό χώρο εικονικής πραγματικότητας (virtual reality) που λειτουργεί στο πετρόχτιστο κτήριο της πρώην κοινότητας Οχυρού, μέσα από το οποίο για πρώτη φόρα παρουσιάζεται με εντυπωσιακό τρόπο η Μάχη των Οχυρών.
Ήταν τέτοιες μέρες, πριν από ογδόντα δυο χρόνια, Απρίλιος του 1941, που τα ελληνικά στρατεύματα στην ελληνοβουλγαρική μεθόριο σφυροκοπούνταν κυριολεκτικά για τρεις συνεχόμενες μέρες από τα ναζιστικά στρατεύματα, που υπερτερούσαν αριθμητικά και εξοπλιστικά.
Μπορεί αυτή η άνιση μάχη να έληξε με νίκη της Γερμανίας, ωστόσο έχει καταγραφεί ως μια από τις σπουδαιότερες πολεμικές αναμετρήσεις του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Κι αυτό γιατί μια χούφτα Έλληνες υπερασπίστηκαν με ηρωισμό και αυτοθυσία τις «Μακεδονικές Θερμοπύλες», στο Λίσσε, το Ρούπελ, το Ιστίμπεη, τον Εχίνο και τα υπόλοιπα οχυρά της λεγόμενης «Γραμμής Μεταξά», απέναντι στις σιδερόφρακτες ναζιστικές ορδές.
Ν. Χαρδαλιάς: «Δεν χρειάζεται να μας βραβεύετε για τα αυτονόητα»
Στην ιδιαίτερα σύντομη ομιλία του, κατά τη βράβευσή του από τον δήμαρχο Κάτω Νευροκοπίου, ο κ. Χαρδαλιάς υπογράμμισε -μεταξύ άλλων- πως «η πατρίδα ενώνει όλους τους Έλληνες και η θυσία των παλικαριών, σε αυτόν εδώ τον τόπο, αποτελεί την απόλυτη παρακαταθήκη για να συνεχίσουμε να έχουμε μια χώρα ισχυρή και οι Έλληνες να νιώθουν ασφαλείς».
Τόσο ο υφυπουργός όσο και ο επίτιμος αρχηγός ΓΕΣ Αλκιβιάδης Στεφανής βραβεύθηκαν από τον δήμαρχο για την εμπιστοσύνη που έδειξε το ΥΕΘΑ και ο Στρατός στον ακριτικό δήμο ώστε να παραχωρηθεί το οχυρό και να προχωρήσουν οι διαδικασίες ανάδειξης και προβολής του.
Μάλιστα, ο κ. Χαρδαλιάς είπε στον δήμαρχο πως «δεν χρειάζεται να μας βραβεύετε για τα αυτονόητα», ενώ ο κ. Στεφανής, στην ομιλία του, δήλωσε με νόημα ότι μπορεί οι Έλληνες να διαφωνούν για πολλά, «για τις ομάδες, για τα εμβόλια, για το φράχτη στον Έβρο. Σε ένα όμως συμφωνούν και αυτό είναι η αγάπη τους για την πατρίδα».
Νωρίτερα, ο Νίκος Χαρδαλιάς, παρακολούθησε την επιμνημόσυνη δέηση που τέλεσε ο μητροπολίτης Ζιχνών και Νευροκοπίου κ. Ιερόθεος στο οχυρό Λίσσε και κατέθεσε στεφάνι το μαρμάρινο μνημείο πεσόντων. Σε μια ένδειξη σεβασμού και τιμής στη μνήμη των νεκρών της μάχης, ο υφυπουργός γονάτισε ενώπιον του μαρμάρινου μνημείου, ενώ αμέσως μετά έγινε το προσκλητήριο νεκρών υπό τους ήχους ριπών πυροβόλου όπλου.
Στη συνέχεια, ο υφυπουργός επισκέφθηκε στο μουσείο Λίσσε που λειτουργεί πλέον πλήρως ανακαινισμένο στη βάση του οχυρού. Φιλόδοξος στόχος της δημοτικής αρχής είναι το οχυρό Λίσσε να μετατραπεί σ’ ένα μοναδικό στην Ελλάδα θεματικό πάρκο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όπου μέσα του μπορεί κάποιος να βιώσει πρωτόγνωρες εμπειρίες, είτε ως απλός επισκέπτης, είτε συμμετέχοντας σ΄ ένα παιχνίδι προσομοίωσης.
Στην ομιλία της από του βήματος του οχυρού, η διδάκτωρ ιστορίας Δήμητρα Πατρωνίδου αναφέρθηκε στη σπουδαιότητα των οχυρών ως ένα από τα σημαντικότερα αμυντικά έργα στην ελληνοβουλγαρική μεθόριο, ενώ έκανε εκτενή αναφορά στην ιστορία μάχη στο υψίπεδο του Κάτω Νευροκοπίου.
Ένας Γερμανός ερευνητής στο Λίσσε
Από τις πιο συγκινητικές στιγμές της εκδήλωσης στην τελετή εγκαινίων του νέου θεματικού χώρου εικονικής πραγματικότητας ήταν η ομιλία του Γερμανού ερευνητή και διδάκτορα Βαλεντίν Σνάιντερ, ο οποίος εργάζεται στο Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών.
«Ως Γερμανός πολίτης, ως απόγονος από δυο παππούδες που ήταν Γερμανοί στρατιώτες», είπε στην ομιλία του, «η παρουσία μου σήμερα εδώ είναι ιδιαίτερα σημαντική για μένα. Η 72η γερμανική μεραρχία πεζικού που πολέμησε στο Κάτω Νευροκόπι προερχόταν από την περιοχή του παππού μου, ο οποίος από καθαρή τύχη δεν ήρθε να πολεμήσει εδώ».
Ο κ. Σνάιντερ παρέδωσε στον δήμαρχο Κάτω Νευροκοπίου ενδιαφέροντα στοιχεία από ένα μέρος της έρευνας που υλοποιείται στο πλαίσιο ενός προγράμματος, όπου συμμετέχει ο ίδιος, και αφορά στη δημιουργία μιας βάσης δεδομένων των γερμανικών στρατιωτικών και παραστρατιωτικών μονάδων στην Ελλάδα από το 1941 έως το 1945.
«Ο θεματικός αυτός χώρος», συμπλήρωσε ο Γερμανός ερευνητής, «δίνει την ευκαιρία στους νέους ανθρώπους να μάθουν την ιστορία και τι πραγματικά έγινε στο οχυρό Λίσσε. Είναι ανάγκη να πάρουμε από το χέρι τους νέους ανθρώπους και μέσα από τις σύγχρονες τεχνολογίες να τους δείξουμε τα επιτεύγματα των προγόνων τους», κατέληξε ο Βαλεντίν Σνάιντερ.
