Το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ) είναι μια ετερογενής, συχνή διαταραχή που επηρεάζει το παχύ έντερο και χαρακτηρίζεται από κοιλιακό πόνο και δυσφορία, ενώ παρατηρούνται και αλλαγές στην κινητικότητα του εντέρου με δυσκοιλιότητα και αέρια, ή διάρροια.
Η αιτιολογία της διαταραχής δεν είναι πλήρως γνωστή, ενώ ψυχολογικοί παράγοντες, όπως το άγχος φαίνεται να επηρεάζουν αρκετά τη συμπτωματολογία.
Γράφει η Μαρία Μαντζώρου , Διαιτολόγος-Διατροφολόγος , Μυτιλήνη
Ορισμένα τρόφιμα φαίνεται να εντείνουν τα συμπτώματα, ενώ και η μικροχλωρίδα του εντέρου έχει μελετηθεί σε σχέση με τo Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου, όπου φαίνεται πως τα συμπτώματα οφείλονται σε αυξημένους πληθυσμούς συγκεκριμένων βακτηρίων του εντέρου. Καθώς η διατροφή παίζει μεγάλο ρόλο στη συμπτωματολογία, η πρώτη γραμμή αντιμετώπισης αποτελείται από αλλαγές στη διατροφή και τον τρόπο ζωής.
Τι να τρώω και τι να αποφεύγω αν εχω Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου;
Τα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι οι φυτικές ίνες, τα προβιοτικά και οι ζυμώσιμοι υδατάνθρακες FODMAPs (Fermentable Oligosaccharides, Disaccharides, Monosaccharides and Polyols) παίζουν ρόλο στα συμπτώματα του Σύνδρομου Ευερέθιστου Εντέρου. Η χρήση προβιοτικών φαίνεται να βελτιώνει τη συμπτωματολογία, ενώ δεν συστήνεται η χρήση πίτουρο σιταριού (wheat bran) ως συμπλήρωμα, καθώς εντείνει τα συμπτώματα. Η χρήση λιναρόσπορου σε άτομα που πάσχουν από δυσκοιλιότητα, λόγω του συνδρόμου μπορεί να βοηθήσει.
Βοηθάει η δίαιτα αποκλεισμού FODMAP στο ευερέθιστο έντερο;
Οι ζυμώσιμοι υδατάνθρακες, FODMAPs (Fermentable Oligosaccharides, Disaccharides, Monosaccharides and Polyols) απασχολούν τους ειδικούς τα τελευταία έτη. Καθώς δυσαπορροφώνται τους στο λεπτό έντερο, ζυμώνονται από την εντερική μικροχλωρίδα και ενώ υπάρχει και οσμωτική ενδοεντερική επίδραση. Συστήνεται η αποφυγή των FODMAPs, καθώς εντείνουν τα συμπτώματα σε ένα μεγάλο ποσοστό πασχόντων, με την αποφυγή τους να βελτιώνει αρκετά τη συμπτωματολογία στο 70-94% των ατόμων, ειδικά σε άτομα που εμφανίζουν πρήξιμο και μετεωρισμό. Η δίαιτα αποκλεισμού FODMAP έχει γίνει αρκετά γνωστή το τελευταίο διάστημα, με εξαιρετικά αποτελέσματα, αλλά θα πρέπει να ακολουθείται υπό την επίβλεψη διαιτολόγου! Ο αποκλεισμός των FODMAP δεν ακολουθείται για πάντα, αλλα ακολουθείται για μερικές εβδομάδες και εν συνέχεια τα τρόφιμα επανεισάγονται προς εύρεση των τροφίμων τα οποία οδηγούν στα συμπτώματα, καθώς και της ποσότητας που είναι ανεκτή.
Αν εχω δυσανεξία στη λακτόζη;
Η δυσανεξία στη λακτόζη είναι κοινό εύρημα σε πάσχοντες από Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου, επομένως συστήνεται η αποφυγή της, μέσω χρήσης γαλακτοκομικών προϊόντων χωρίς λακτόζη, ενώ το τεστ αναπνοής το οποίο χρησιμοποιείται για την διάγνωση της δυσανεξίας στη λακτόζη (δηλαδή της έλλειψης του ενζύμου λακτάση) συστήνεται για να αποκλειστεί η δυσανεξία, και η πιθανώς άσκοπη αποφυγή της λακτόζης.
Συστήνεται επίσης η αποφυγή ή μείωση κατανάλωσης καφεΐνης, αλκοόλ και αεριούχων ροφημάτων, με επαρκή πρόσληψη άλλων υγρών, με 1,5-3 λίτρα υγρών τη μέρα, ενώ βοηθητική είναι η χρήση τσαγιού μέντας ή/και ελαίου μέντας (peppermint oil). Επιπλέον, καλό είναι να αποφεύγεται η κατανάλωση λιπαρών τροφών (fast food, τηγανητά, κ.α.).
Συστήνεται η κατανάλωση μικρών συχνών γευμάτων, τα οποία μασώνται καλά και αργά, σε ήρεμο περιβάλλον. Η διατήρηση ενός ημερολογίου καταγραφής τροφίμων, συναισθημάτων (πχ. άγχος) και συμπτωμάτων θα βοηθήσει πολύ στην αναγνώριση κάποιων τροφίμων ή και καταστάσεων που ενδέχεται να δημιουργούν τα συμπτώματα.
Υπάρχουν λίστες με τρόφιμα με υψηλή & χαμηλή περιεκτικότητα σε FODMAPs. Μερικά τρόφιμα παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα.
Το κρέας, το ψάρι, το κοτόπουλο, το κρέας, τα σκληρά τυριά, το αυγό, τα έλαια, το βούτυρο και το τοφου είναι ελεύθερα από FODMAPs.
Με πειράζει η γλουτένη;
Αν και μερικοί μπορεί να θεωρούν ότι η γλουτένη δημιουργεί τα συμπτώματα, δεν είναι υδατάνθρακας, αλλά πρωτεΐνη και επηρεάζει μόνο τα άτομα με κοιλιοκάκη. Βέβαια, αρκετά έτοιμα τρόφιμα χωρίς γλουτένη είναι χαμηλά σε FODMAP.
Συνοψίζοντας, το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου είναι μια κοινή διαταραχή του εντέρου, η οποία επηρεάζεται από τη διατροφή και την ψυχολογική κατάσταση του ατόμου. Αναφορικά με τη διατροφή, τροποποιήσεις στη διατροφή μπoρεί να βοηθήσουν. Συστήνεται η ολοκλήρωση του πρωτοκόλλου της δίαιτας αποκλεισμού FODMAP υπό διαιτολογική επίβλεψη για την αντιμετώπιση του συνδρόμου.
Τρόφιμα Low FODMAP
Καρότα, ντομάτες, μαρούλι, πράσινα φασολάκια πράσινα , κολοκύθια, αγγούρι, πιπεριές, λάχανο, καλαμπόκι, πατάτα, μελιτζάνα, πιπεριά, ντομάτα
Ζυμαρικά από όσπρια
Κρέας, ψαριά, κοτόπουλο, αυγο, τοφου
Άγουρη μπανάνα, μανταρίνι, πορτοκάλι, φράουλες, σταφύλια, ανανάς, ακτινίδιο
Macademia, φυστικια, φουντούκια, κολοκυθόσπορος, κουκουνάρι
Ρύζι, βρώμη, κεχρί, σόργο, κινοα, πολεντα, ορισμένα προϊόντα χωρίς γλουτένη
Μουστάρδα, ελαιόλαδο, σάλτσα σόγιας, ξύδι ρυζιού ή βαλσάμικο, μαγιονέζα
Καφές (μεχρι 1 φλιτζ.), τσάι (μεχρι 1 φλιτζ.), 1/2 φλ. χυμο με φρούτα που επιτρέπονται
Βούτυρο, φέτα, τυρί cottage, φυτικό ροφημα πχ. ρυζιου, προιοντα χωρίς λακτόζη
Μαύρη σοκολάτα, σιρόπι ρυζιού ή σφενδαμουΤρόφιμα High FODMAP
Αγκινάρα, κουνουπίδι, σπαράγγια, σκόρδο, πράσο, κρεμμύδι, αρακάς, ρεβίθια, μανιτάρια φαλαφελ, φασόλια
Καρπούζι, μήλο, βερίκοκα, δαμάσκηνα, μούρα, μάνγκο, αχλάδι, ροδάκινα, νεκταρίνια, κεράσια, ρόδι, συκο, καρπούζι, αποξηραμένα φρούτα
Κάσιους, φυστικια Αιγινης Σιτάρι, σίκαλη, κριθάρι, σιμιγδάλι, κους κους, ψωμί
Ketchup Μπύρα, χυμοί φρούτων ρούμι, ενεργειακά ροφήματα, προϊόντα με σιρόπι φρουκτόζης/καλαμποκιού
Όλα τα γαλακτομικά με λακτοζη σε περίπτωση δυσανεξιας στη λακτόζη
Σιροπι αγάβης, μελι
Πολυόλες (Σορβιτόλη, μανιτόλη, ξυλιτολη) απο τροφιμα με στεβια & τσίχλες χωρίς ζάχαρη
Πηγή fmh.gr
