Date:
Ένα μικρό τρίχρωμο λιβάδι με κόκκινες, κίτρινες και μωβ τουλίπες από ελληνικά είδη άνθισε στη Θέρμη της Θεσσαλονίκης, σε μια έκταση περίπου πενήντα τετραγωνικών μέτρων, όπου καλλιεργήθηκαν οργανωμένα, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, χιλιάδες βολβοί από αυτοφυή και ενδημικά είδη τουλίπας της χώρας.
Η προσπάθεια ξεκίνησε πριν από τέσσερα χρόνια, το 2019, στο πλαίσιο ερευνητικού έργου, προκειμένου να διερευνηθούν οι συνθήκες υπό τις οποίες μπορούν να καλλιεργηθούν οι ελληνικές τουλίπες, ώστε να είναι εφικτή αργότερα η συστηματική τους καλλιέργεια από φυτώρια και ανθοπαραγωγούς.
«Διαπιστώσαμε ότι υπάρχουν 15 είδη ελληνικής τουλίπας στη χώρα μας και κάνουμε προσπάθειες για τη διάσωσή τους», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο ερευνητής του ΕΛΓΟ Δήμητρα στον τομέα της ανθοκομίας και επιστημονικά υπεύθυνος του έργου «Αλυσίδα Αξίας για τις ελληνικές τουλίπες», tulips.gr, Γιώργος Τσοκτουρίδης. «Τώρα κάνουμε ένα πείραμα στο Ινστιτούτο Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων του ΕΛΓΟ Δήμητρα στη Θέρμη, με ελληνικά είδη και προσπαθούμε να μάθουμε ποιο είναι το μέγεθος και το βάρος που πρέπει να έχει ένας βολβός τουλίπας ώστε να ανθίσει το λουλούδι της» λέει χαρακτηριστικά. Προσθέτει δε, ότι η διαδικασία για την τουλίπα είναι εξαιρετικά αργή καθώς για να ανθίσει ένα φυτό, από τη στιγμή που το χώμα θα υποδεχτεί το σποράκι, απαιτούνται τέσσερα με επτά χρόνια. Ωστόσο αναφέρει ότι «η τουλίπα είναι το τρίτο πιο δυνατό λουλούδι που υπάρχει παγκοσμίως και έχει δημιουργηθεί στη βιομηχανία της ανθοκομίας ως φυτό κήπου και ως φυτό για την παραγωγή κομμένων λουλουδιών στο βάζο, γεγονός που έχει μεγάλο ενδιαφέρον».
Πόσο κρατάει το λουλούδι της τουλίπας στο βάζο
Στο έργο, που υλοποιείται με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο πλαίσιο της δράσης εθνικής εμβέλειας «Ερευνώ -Δημιουργώ -Καινοτομώ», συμμετέχουν ακόμα το Τμήμα Γεωπονίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το Τμήμα Γεωπονίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ενώ εκπροσωπούνται εταιρείες ανθοπαραγωγής, θερμοκηπίων και παραγωγής λιπασμάτων. Διενεργούνται, παράλληλα, πειράματα ώστε να διαπιστωθεί για πόσο χρονικό διάστημα μπορεί να διατηρηθεί στο βάζο το άνθος της τουλίπας. «Ο χρόνος διατήρησης του λουλουδιού της τουλίπας στο βάζο εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως το είδος της τουλίπας, η θερμοκρασία, η χρήση συντηρητικών κ.ά. και μπορεί να κυμαίνεται από πέντε ως δέκα μέρες» προσθέτει.
Σε επτά χρόνια αναμένεται να είναι εφικτή μια τέτοια καλλιέργεια
Σε ό,τι αφορά τον χρονικό ορίζοντα μέσα στον οποίο θα είναι εφικτή μια συστηματική καλλιέργεια τουλίπας στην Ελλάδα από φυτώρια και ανθοπαραγωγούς, ο κ. Τσοκτουρίδης εκτιμά ότι χάρη στην προεργασία που έχει γίνει τα προηγούμενα χρόνια, μέσα σε μια επταετία από σήμερα θα μπορούν να παραχθούν οι πρώτοι βολβοί. Ο ίδιος διευκρινίζει ότι σε κάθε περίπτωση η όλη διαδικασία δεν είναι εύκολη καθώς απαιτεί κεφάλαια και μεγάλη υπομονή.
Σε ερευνητικό, πάντως, επίπεδο, αυτή τη στιγμή, όπως λέει, έχει γίνει η πρώτη μελέτη για τις τουλίπες από Έλληνες ερευνητές, έχει γίνει σωστική συλλογή τους σε επίπεδο βολβού και σπερμάτων από την ελληνική φύση, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται συνεργασία του ΕΛΓΟ Δήμητρα με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. «Προστατεύουμε ως Ινστιτούτο το είδος ώστε να μην χαθεί. Επιπλέον, καθώς ένα είδος τουλίπας μπορεί να βρίσκεται σε πέντε ή σε δέκα διαφορετικά σημεία στην Ελλάδα, πηγαίνουμε σε κάθε ένα από τα σημεία αυτά και παίρνουμε γενετικό υλικό. Το υλικό διατηρείται στο Ινστιτούτο επειδή ο γονότυπος που αναπτύσσεται σε κάθε περιοχή μπορεί να διαφοροποιήσει το είδος» επισημαίνει χαρακτηριστικά.
Πώς ξεκίνησε η καλλιέργεια της τουλίπας
Ο κ. Τσοκτουρίδης αναφέρει ότι πριν από τετρακόσια χρόνια οι Ολλανδοί πήραν βολβούς τουλίπας από την Ελλάδα, την Τουρκία, το Ουζμπεκιστάν και αλλού και τους μετέφεραν στη χώρα τους όπου ξεκίνησαν τις καλλιέργειες και τις έρευνες για τη διασταύρωση των ειδών.
Το είδος, μάλιστα, φαίνεται να απέκτησε μεγάλη αξία καθώς υπήρξαν πολλοί που πλήρωναν μεγάλα χρηματικά ποσά για βολβούς λουλουδιών με σπάνια χρώματα και σχήματα. Από τότε στην Ολλανδία αναπτύχθηκε ιδιαίτερα η σχετική τεχνογνωσία αλλά και μια επιτυχής πολιτική μάρκετινγκ για την προώθηση του προϊόντος παγκοσμίως. Σήμερα πια, από τους δέκα βολβούς που πωλούνται στην παγκόσμια αγορά οι εννέα είναι ολλανδικοί.
Από την άλλη πλευρά, η νομοθεσία στην Ελλάδα απαγορεύει τη συλλογή φυτών, σπόρων ή βολβών από την ελληνική φύση για λόγους ανανέωσης της χλωρίδας του τόπου. «Από τη φύση δεν μπορούμε να πάρουμε ούτε το σποράκι, γιατί πέφτει κάτω και ξαναφυτρώνει και έτσι γίνεται η ανανέωση του υλικού. Μόνο σε ερευνητικό επίπεδο παρέχεται ειδική άδεια από το αρμόδιο υπουργείο σε ερευνητικούς φορείς για τη συλλογή συγκεκριμένων μόνο δειγμάτων» συμπληρώνει ο ερευνητής του ΕΛΓΟ Δήμητρα.
*Πηγή φωτ.: Ινστιτούτο Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων του ΕΛΓΟ Δήμητρα
