Είναι πραγματικά κακό να τρώμε μπροστά στην τηλεόραση;

Έχεις ακούσει ποτέ ότι δεν είναι καλό να τρως ενώ βλέπεις τηλεόραση, ή όποια άλλη οθόνη πλέον; Ας δούμε τι λένε οι επιστήμονες και ποια είναι η αλήθεια.

Μπορεί να μην το πιστέψεις, αλλά ο εγκέφαλος μας είναι φτιαγμένος για να λειτουργεί εξαιρετικά όταν κάνουμε ένα πράγμα. Το multitasking προέκυψε ως ανάγκη στη σύγχρονη εποχή, αυτό όμως δεν σημαίνει πως ο οργανισμός μας το απολαμβάνει. Πράγμα που αποδεικνύεται και στον συνδυασμό φαγητού και τηλεόρασης.

Το ιδανικό είναι ή να φάμε, ή να δούμε τηλεόραση. Όταν αυτά τα δύο γίνονται ταυτόχρονα σε καθημερινή βάση, κινδυνεύουμε με μια σειρά προβλημάτων υγείας. Θα σου εξηγήσω.

To φαινόμενο που λέγεται «TV dinner»

Ο όρος «ΤV dinner» αναφερόταν αρχικά σε προσυσκευασμένα, κατεψυγμένα γεύματα που είχαν σχεδιαστεί για να θερμαίνονται και να τρώγονται ενώ παρακολουθούσαν οι άνθρωποι τηλεόραση. Η ιδέα έγινε δημοφιλής στις ΗΠΑ τις δεκαετίες του 1950 και του 1960, όταν οι τηλεοράσεις εξελίχθηκαν σε βασικές οικιακές συσκευές. Το 1950, μόνο το 9% των Αμερικανών είχαν τηλεόραση σπίτι. Το ποσοστό έγινε 64% το 1955, και 87% το 1960.

Ουδόλως συμπτωματικά, όσοι περισσότεροι αποκτούσαν τηλεόραση, τόσο περισσότερο άλλαζαν οι διατροφικές συνήθειες, με προτεραιότητα ό,τι ήταν πιο εύκολο, όχι ό,τι ήταν πιο υγιεινό.

Πολλοί δούλευαν το ’50 επί της παρασκευής κατεψυγμένων γευμάτων, ωστόσο εκείνη που το πέτυχε ήταν η εταιρεία Swanson, με τα προϊόντα της να γίνονται ανάρπαστα το 1953. Η πρόταση που έπιασε περιλάμβανε έναν αλουμινένιο δίσκο με τμήματα για τρόφιμα που καλό ήταν να μην αναμειχθούν όταν ζεσταίνονταν.

Την ιδέα είχε ο Gerry Thomas. Όπως αναφέρει το περιοδικό Smithsonian, μετά την ημέρα των Ευχαριστιών είχαν ξεμείνει στην κατάψυξη της εταιρείας του 260 τόνοι γαλοπούλας. Σκέφτηκε να προσθέσει ό,τι άλλο είχε μείνει από το γιορτινό τραπέζι (γέμιση, γλυκοπατάτες κ.λπ.) και να το σερβίρει σε δίσκο με χωρίσματα, έτοιμο να μπει στον φούρνο για να ζεσταθεί και μετά να καταναλωθεί.

Σε συνεργασία με βακτηριολόγο της εταιρείας, προέκυψε ο τρόπος ψησίματος, οι βαθμοί και η ώρα που θα σκότωναν τα μικρόβια τα οποία μεταδίδονται από τα τρόφιμα.

Η ιδέα απογειώθηκε αφενός γιατί δεν απαιτούσε χρόνο ή κόπο (στο μαγείρεμα, το στρώσιμο του τραπεζιού και το καθάρισμα), αφετέρου γιατί ήταν οικονομικό και φυσικά διευκόλυνε όσους ήθελαν να τρώνε μπροστά στην τηλεόραση.

Στα χρόνια που ακολούθησαν υπήρξε εξέλιξη, με τα TV dinners να περιλαμβάνουν ευρύ φάσμα κατεψυγμένων γευμάτων, για όλα τα γούστα και τις διατροφικές ανάγκες. Βέβαια, τίποτα δεν είναι σαν τις φρέσκες πρώτες ύλες.

Για δεκαετίες, τα TV dinners είχαν πολύ αλάτι, πολλά συντηρητικά και ανθυγιεινά λίπη. Μετά μάθαμε πως τα υπερεξεπεργασμένα τρόφιμα μας σκοτώνουν και άρχισαν οι αλλαγές. Μέχρι τώρα που μιλάμε, πάντως, δεν έχει βρεθεί κατεψυγμένο γεύμα που να μην είναι πλούσιο σε θερμίδες. Κάποια δεν έχουν καν φρέσκα συστατικά.

Τι ανακάλυψαν οι μελέτες που γίνονται εδώ και μισό αιώνα

Όπως συμβαίνει συνήθως με ό,τι γίνεται trend, το ζήτημα έχει γίνει αντικείμενο μελέτης από επιστήμονες. Οι έρευνες που θέλησαν να διαπιστώσουν αν μας κάνει κακό να τρώμε ενώ παρακολουθούμε κάτι στην τηλεόραση –ή την όποια άλλη οθόνη πλέον– δείχνουν τα εξής:

• Τείνουμε να τρώμε περισσότερο όταν αποσπάται η προσοχή μας. Άρα, όταν μας απορροφά ένα σίριαλ ή μια ταινία, κινδυνεύουμε με «αμελή κατανάλωση φαγητού»: δίνουμε λιγότερη προσοχή στις ποσότητες και τα σημάδια κορεσμού, κι έτσι γίνεται υπερκατανάλωση.
• Μπροστά στην τηλεόραση συνήθως τρώμε σνακ ή λιγότερο θρεπτικά τρόφιμα, ευρέως γνωστά ως comfort food, που έχουν πολλές θερμίδες και συνήθως χαμηλή περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά. Επίσης, οι διαφημίσεις που προβάλλονται στην οθόνη μπορούν να μας επηρεάσουν και να λαχταρήσουμε ανθυγιεινά τρόφιμα.

• Η προσεκτική διατροφή (όταν κάνουμε focus στο φαγητό) συνδέεται με καλύτερη πέψη, καθώς ο χρόνος που δίνουμε στο να μασήσουμε σωστά βοηθά στην απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών και την πέψη. Όταν η προσοχή μας είναι αλλού, η πέψη είναι κακή και μπορεί να αισθανθούμε δυσφορία.
• Το τακτικό φαγητό ενώ παρακολουθούμε τηλεόραση σχετίζεται με αύξηση βάρους και παχυσαρκία. Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο American Journal of Clinical Nutrition διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που έτρωγαν μπροστά στην τηλεόραση κατανάλωναν περισσότερες θερμίδες και ήταν πιο πιθανό να είναι υπέρβαροι σε σύγκριση με εκείνους που έτρωγαν χωρίς περισπασμούς.
• Σε ό,τι αφορά τα παιδιά, έχει φανεί πως το φαγητό μπροστά στην τηλεόραση μπορεί να δημιουργήσει ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες από νωρίς. Μελέτες υποδεικνύουν ότι τα παιδιά που τρώνε μπροστά σε οθόνες είναι πιο πιθανό να προτιμούν τα ανθυγιεινά σνακ και να μην τους είναι οικεία τα σημάδια της πείνας και της πληρότητας. Γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε παιδική παχυσαρκία.
• Το φαγητό μπροστά στην τηλεόραση έχει και κοινωνικές και συναισθηματικές προεκτάσεις. Μπορεί να μειώσει τον χρόνο οικογενειακού δεσμού και την κοινωνική αλληλεπίδραση κατά τη διάρκεια των γευμάτων. Η κοινή χρήση γευμάτων χωρίς περισπασμούς φαίνεται να ενθαρρύνει πιο υγιεινές διατροφικές συνήθειες και να ενισχύει τις συναισθηματικές συνδέσεις.

Τελικά, μας κάνει κακό να τρώμε μπροστά στην τηλεόραση;

Ενδεχομένως να έχετε κουραστεί να το ακούτε, ωστόσο η απάντηση και σε αυτήν την ερώτηση είναι η εξής: Μέτρον άριστον. Όταν τρώμε περιστασιακά μπροστά στην τηλεόραση, το πιθανότερο είναι πως δεν θα προκληθεί κάποια σημαντική βλάβη. Αν γίνει συνήθεια, μπορεί να συμβάλει σε διάφορα προβλήματα υγείας.

πηγή ow.gr

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη