Έλενα Ράπτη: Στρατηγικής σημασίας η τουριστική εκπαίδευση για ένα βιώσιμο τουριστικό μοντέλο

«H σημασία της τουριστικής εκπαίδευσης για την ανάπτυξη ενός σύγχρονου, βιώσιμου και ποιοτικού μοντέλου τουρισμού στην Ελλάδα είναι στρατηγική», υπογράμμισε η υφυπουργός Τουρισμού Έλενα Ράπτη σε συνέντευξή της στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και στάθηκε στο γεγονός ότι οι σπουδαστές των ΑΣΤΕ και των ΙΕΚ του υπουργείου Τουρισμού απορροφώνται από την αγορά εργασίας σε ποσοστό 80%.

Παραμένοντας στο σκέλος της τουριστικής εκπαίδευσης επεσήμανε ότι το υπουργείο Τουρισμού ξεκινά το μεγαλύτερο επιδοτούμενο πρόγραμμα κατάρτισης για εργαζόμενους και πρόσκαιρα ανέργους τουριστικών κλάδων, για τουλάχιστον 18.000 συμμετέχοντες, που θα λάβουν 1.250 ευρώ αποζημίωση συμμετοχής. Αναφερόμενη εξάλλου στο μεγάλο πρόβλημα της στέγασης των εργαζομένων στις τουριστικές περιοχές τόνισε ότι αναζητούνται λύσεις όπως η αξιοποίηση ακίνητης περιουσίας, ενώ μελετάται και το ενδεχόμενο μετατροπής παλαιών ξενοδοχείων σε κατοικίες.

Την ίδια στιγμή η κυρία Ράπτη κάνει ειδική αναφορά και για την ανάπτυξη των εναλλακτικών μορφών τουρισμού, σημειώνοντας ότι το υπουργείο Τουρισμού, εργάζεται προς την κατεύθυνση της αναβάθμισης των υφιστάμενων και την προώθηση νέων έργων υποδομών που αφορούν σε εναλλακτικές μορφές τουρισμού, ανάμεσα στις οποίες βρίσκεται ο καταδυτικός, ο θαλάσσιος και υποβρύχιος τουρισμός, ο ποδηλατικός τουρισμός, ο αγροτουρισμός και ο γαστρονομικός.

Για το 2024 η ‘Ελενα Ράπτη εκφράζει την αισιοδοξία της, αναφέροντας ότι ήδη τα μηνύματα που λαμβάνονται είναι πολύ ενθαρρυντικά, καθώς καταγράφεται σημαντική αύξηση των πτήσεων, αλλά και των προγραμμάτων για ελληνικούς προορισμούς.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης της υφυπουργού Τουρισμού Έλενας Ράπτη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και στον Κώστα Χαλκιαδάκη

ΕΡ: Πως εξελίσσεται η στρατηγική του υπουργείου στο μέτωπο της τουριστικής εκπαίδευσης;

H αναβάθμιση της τουριστικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, αποτελεί έναν από τους 4 βασικούς στόχους του yπουργείου Τουρισμού, ώστε οι παρεχόμενες υπηρεσίες να ακολουθήσουν τη συνολική ποιοτική αναβάθμιση του τουριστικού μας προϊόντος αλλά και τη φήμη της Ελλάδας ως κορυφαίου παγκόσμιου προορισμού.

Ως υφυπουργός Τουρισμού αρμόδια για την Τουριστική Εκπαίδευση εργάζομαι με στοχοπροσήλωση ώστε οι νέες και οι νέοι που μας εμπιστεύονται το μέλλον τους, να λάβουν μια άρτια και σύγχρονη επαγγελματική κατάρτιση, που θα αποτελεί βασικό εφόδιο για τους ίδιους και θα τους καθιστά περιζήτητους στην αγορά εργασίας.

Για το λόγο αυτό, παρακολουθούμε συστηματικά τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, καθώς και των σπουδαστών μας, ώστε να εξασφαλίσουμε ότι οι σπουδές στις 2 Ανώτερες Σχολές Τουριστικής Εκπαίδευσης, τα 8 IEK Τουρισμού και τις 5 Σχολές Ξεναγών που βρίσκονται υπό την αρμοδιότητα του Υπουργείου Τουρισμού, είναι επικαιροποιημένες και προσφέρουν τις απαραίτητες δεξιότητες και γνώσεις.

Δεν είναι τυχαίο πως οι σπουδαστές των ΑΣΤΕ και των ΙΕΚ του Υπουργείου Τουρισμού απορροφώνται από την αγορά εργασίας σε ποσοστό 80%, εντός του πρώτου εξαμήνου μετά την αποφοίτησή τους, καθώς η αγορά αναζητά πάντα το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό.

Συνδυάζοντας τη διαρκή προσαρμογή του περιεχομένου των σπουδών με την αξιολόγηση εντός του 2024 των εκπαιδευτικών δομών του Υπουργείου Τουρισμού στοχεύουμε στον ολιστικό μετασχηματισμό της παρεχόμενης τουριστικής εκπαίδευσης. Επιπλέον, μετά από δεκαετίες, προωθούμε μόνιμες προσλήψεις εκπαιδευτικών και διοικητικών υπαλλήλων, για την ενίσχυση σε ανθρώπινο δυναμικό των τουριστικών σχολών του Υπουργείου.

Παράλληλα, υλοποιούμε ταχύρρυθμα προγράμματα κατάρτισης στο επάγγελμα του ξεναγού, σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Κέρκυρα και Κρήτη δίνοντας το δικαίωμα σε απόφοιτους των τμημάτων Ιστορίας – Αρχαιολογίας να λάβουν άδεια άσκησης του επαγγέλματος.

Ταυτόχρονα η αφύπνιση για τις έννοιες της φιλοξενίας, της διαφορετικότητας, και της επιχειρηματικότητας στον τουρισμό ξεκινά για τους μαθητές στο Δημοτικό μέσα υαπό το εκπαιδευτικό εργαλείο “Φιλοξενία μου” του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος σε συνεργασία με το Υπουργείο Τουρισμού.

Επενδύοντας στον ανθρώπινο παράγοντα θέτουμε τις βάσεις για την ανάπτυξη ενός σύγχρονου, βιώσιμου και ποιοτικού τουρισμού στην Ελλάδα.

ΕΡ: Τι μηνύματα στέλνετε στην τουριστική βιομηχανία και τους φορείς της, που αναζητούν εξειδικευμένο προσωπικό;

Στο παγκόσμιο διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον οφείλουμε να παραμένουμε ανταγωνιστικοί, παρέχοντας στους επισκέπτες μας ξεχωριστές εμπειρίες και παράλληλα υψηλού επιπέδου τουριστικές υπηρεσίες.

Πώς όμως μπορούμε να διασφαλίσουμε την ποιότητα στις υπηρεσίες; Καθώς ο ανθρώπινος παράγοντας αποτελεί τον πυρήνα κάθε τουριστικής δραστηριότητας, η σημασία της τουριστικής εκπαίδευσης για την ανάπτυξη ενός σύγχρονου, βιώσιμου και ποιοτικού μοντέλου τουρισμού στην Ελλάδα είναι στρατηγική.

Γι’ αυτό και ξεκινάμε το μεγαλύτερο επιδοτούμενο πρόγραμμα κατάρτισης του υπουργείου, για εργαζόμενους και πρόσκαιρα ανέργους τουριστικών κλάδων, για τουλάχιστον 18.000 συμμετέχοντες, που θα λάβουν 1.250 ευρώ αποζημίωση συμμετοχής. Για τον σκοπό αυτό αξιοποιούμε πόρους ύψους 46 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με σκοπό να προσφέρουμε προγράμματα κατάρτισης σε 7 ειδικότητες με εξ αποστάσεως ασύγχρονη εκπαίδευση και με πιστοποίηση που θα οδηγήσει τελικά σε μισθολογική αναβάθμιση των εργαζομένων.

Το ζήτημα της έλλειψης καταρτισμένου προσωπικού απασχολεί το σύνολο της παγκόσμιας τουριστικής κοινότητας και εμφανίστηκε εντονότερα κυρίως μετά την πανδημία που έπληξε ιδιαιτέρως τον τουριστικό κλάδο. Στην Ελλάδα παρ’ όλο που ο τουρισμός έχει κλαδικές συμβάσεις με υψηλότερο μισθολογικό επίπεδο έχουμε ακόμη να αντιμετωπίσουμε θέματα που σχετίζονται με την εποχικότητα του επαγγέλματος και τη στέγαση των εργαζομένων.

Η διεύρυνση της τουριστικής περιόδου, για την οποία εργαζόμαστε, με την ενίσχυση του χειμερινού τουρισμού και την ανάπτυξη των ειδικών μορφών, μπορεί να εξασφαλίσει περισσότερη εργασία και λιγότερη παραμονή στο ταμείο ανεργίας.

Αναφορικά με το ζήτημα της στέγασης των απασχολούμενων στις τουριστικές περιοχές χρειάζεται να αναζητήσουμε λύσεις όπως η αξιοποίηση ακίνητης περιουσίας που έχουμε, ή και να εξετάσουμε το ενδεχόμενο μετατροπής παλαιών ξενοδοχείων σε κατοικίες. Σε κάθε περίπτωση οφείλουμε να συνεργαστούμε όλοι μαζί Κεντρική Διοίκηση, τοπική αυτοδιοίκηση και ιδιωτική πρωτοβουλία, για να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα και να έχουμε τελικά ικανοποιημένους εργαζόμενους, που θα αποτελέσουν το παράδειγμα για τις νεότερες γενιές να ακολουθήσουν μια καριέρα διαχρονική με προοπτική στον τουρισμό.

Επειδή βεβαίως οι ανάγκες σε ανθρώπινους πόρους στον τουρισμό είναι μεγάλες, όπως ανέφερε πρόσφατα και ο Πρωθυπουργός, θα χρειαστούμε και δυναμικό από το εξωτερικό.

Εκεί πάλι χρειάζεται να συνεργαστούμε με τον ιδιωτικό τομέα. Εμείς θα κάνουμε τις προβλεπόμενες διαδικασίες. Αλλά οι επιχειρήσεις θα πρέπει να επιλέξουν τι εργαζόμενους χρειάζονται σε χώρες με τις οποίες μπορούμε να προχωρήσουμε σε διακρατικές συμφωνίες και στη συνέχεια η μετάκληση αυτή να γίνεται με όρους οι οποίοι να είναι πολύ πιο εύκολοι.

Ο τουρισμός και η φιλοξενία ήταν, είναι και θα είναι ένας κλάδος βασισμένος στον άνθρωπο. Οφείλουμε, λοιπόν να ακούσουμε τους ανθρώπους του τουρισμού, τους εργαζόμενους, τους επιχειρηματίες αλλά και τους επισκέπτες μας, να ακούσουμε τι είναι πολύτιμο για αυτούς και πάνω εκεί ενώνοντας δυνάμεις να αναζητήσουμε τις λύσεις.

ΕΡ: Τι περιθώρια υπάρχουν για την ανάπτυξη των εναλλακτικών μορφών τουρισμού στην Ελλάδα; Το υπουργείο Τουρισμού πώς σκοπεύει να κινηθεί για περαιτέρω ανάπτυξη τους;

Η παγκόσμια τουριστική αγορά μεταβάλλεται διαρκώς στην προσπάθεια της να ανταπεξέλθει στις νέες τάσεις που στηρίζονται στις καινούριες τουριστικές συνήθειες. Γνωρίζουμε πως τα τελευταία χρόνια οι επισκέπτες αναζητούν προορισμούς που προσφέρουν αυθεντικές εμπειρίες και δραστηριότητες που ανταποκρίνονται στα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα τους.

Οι Ειδικές Μορφές Τουρισμού, που ανήκουν στο χαρτοφυλάκιο των αρμοδιοτήτων μου, είναι σημαντικό μέρος της ανταπόκρισης στις νέες απαιτήσεις, παρέχοντας δυνατότητες για δημιουργία τουριστικής δραστηριότητας σε όλη την Ελλάδα και όλο τον χρόνο. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται η διαφοροποίηση και η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού τουριστικού προϊόντος που αποτελεί και βασικό στόχο του σχεδίου δράσης του Υπουργείου Τουρισμού.

Στην κατεύθυνση αυτή, εργαζόμαστε για την αναβάθμιση των υφιστάμενων και την προώθηση νέων έργων υποδομών που αφορούν σε εναλλακτικές μορφές τουρισμού, ανάμεσα στις οποίες βρίσκεται ο καταδυτικός, ο θαλάσσιος και υποβρύχιος τουρισμός, ο ποδηλατικός τουρισμός, ο αγροτουρισμός και ο γαστρονομικός τουρισμός, ο οινοτουρισμός, καθώς και ο τουρισμός υγείας και ευεξίας.

Η σημασία που αποδίδουμε στις ειδικές μορφές τουρισμού φαίνεται και από την ένταξη τους στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αξιοποιώντας μία μοναδική ευκαιρία για τον ελληνικό τουρισμό μέσω των πόρων που διατίθενται από το πρόγραμμα.

Στο πλαίσιο αυτό σχεδιάζουμε την ανάπτυξη και θεσμοθέτηση ενός Δικτύου Αγροδιατροφής, Γαστρονομίας και Τουρισμού που θα λειτουργεί ως θεματικός DMO της χώρας για τη γαστρονομία και τον αγροτουρισμό.

Επίσης, σχεδιάζουμε τη χρηματοδότηση-εκπόνηση μελετών για νέα καταδυτικά πάρκα από δυνητικούς φορείς διαχείρισης και λειτουργίας τους καθώς και αναβάθμισης υφιστάμενων υποθαλάσσιων πάρκων όπως επίσης και τη δημιουργία νέων και ανακαίνιση- αναβάθμιση υφιστάμενων εγκαταστάσεων ιαματικού τουρισμού.

ΕΡ: Υπάρχουν ενδείξεις για περιοχές που έχουν γίνει πόλος έλξης για ξένους επισκέπτες τον χειμώνα προκειμένου να γνωρίσουν την Ελλάδα και τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού;

Για την ενίσχυση του χειμερινού μας τουρισμού, αποτελεί επιδίωξη μας να αξιοποιηθούν ακόμα περισσότερο οι ορεινές περιοχές της χώρας μας, συμβάλλοντας, ταυτόχρονα, στην προσπάθεια για επέκταση της τουριστικής περιόδου και ανάδειξη προορισμών της χώρας μας που είναι λιγότερο γνωστοί στο εξωτερικό. Στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έχουν εγγραφεί και ήδη υλοποιούνται σημαντικά έργα, για τον ορεινό τουρισμό. Αφορούν στην αναβάθμιση 4 χιονοδρομικών κέντρων (54 εκατ. ευρώ) και 20 ορειβατικών καταφυγίων (1,25 εκατ. ευρώ) και ήδη στις 25 Οκτωβρίου δημοσιεύτηκαν οι σχετικές προσκλήσεις, με λήξη προθεσμίας υποβολής επενδυτικών σχεδίων την 31η Μαρτίου 2024. Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου έργου προβλέπεται ακόμα Σύμβαση με αντικείμενο την ανάπτυξη ψηφιακής πλατφόρμας για τον ορεινό τουρισμό.

Παράλληλα, προωθούμε τον city break τουρισμό. Με την καμπάνια του ΕΟΤ με κεντρικό μήνυμα «greekend: End your week like a Greek» και επίκεντρο την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη προβάλλεται η όμορφη πλευρά της ζωής των δύο ελληνικών πόλεων και των πλούσιων εμπειριών που μπορούν να απολαύσουν οι επισκέπτες σε ένα greekend*. Επανασυστήνοντας έτσι τις δύο μεγαλύτερες πόλεις της χώρας μας στους ταξιδιώτες του εξωτερικού, υπήρξαν απτά αποτελέσματα στις αφίξεις των επισκεπτών σε μήνες πέραν της καλοκαιρινής τουριστικής αιχμής. Στην πετυχημένη καμπάνια σύντομα θα ενταχθούν κι άλλες πόλεις της Ελλάδας.

Όπως εύστοχα αναφέρει και ο ΕΟΤ στην καμπάνια προώθησης του χειμερινού μας τουρισμού «Η Ελλάδα έχει χειμώνα»! και το γνωρίζουν καλά οι ταξιδιώτες του εσωτερικού. Προορισμοί όπως το Πήλιο, το Μέτσοβο, τα Ζαγοροχώρια ανεβαίνουν σταδιακά και στους επισκέπτες από το εξωτερικό αλλά υπάρχουν και παραδείγματα νησιών όπως η Κάλυμνος που αποτελεί πόλο έλξης παγκοσμίως για αναρριχητικό τουρισμό κυρίως τους μήνες Νοέμβριο με Μάρτιο.

Οι δυνατότητες και οι εναλλακτικές που προσφέρει η Ελλάδα είναι αμέτρητες.

ΕΡ: Πώς κινούνται οι εναλλακτικοί προορισμοί τις εορτές;

Τα μηνύματα που λαμβάνουμε από εκπροσώπους της ξενοδοχίας μιλούν για 100% πληρότητα στους κατεξοχήν χειμερινούς προορισμούς κατά την περίοδο των εορτών ενώ η πληρότητα αγγίζει το 85% στο σύνολο της ηπειρωτικής Ελλάδας που παραδοσιακά δέχεται επισκέπτες τη χειμερινή περίοδο. Στόχος μας βεβαίως όπως ανέφερα και προηγουμένως είναι η ενίσχυση του χειμερινού τουρισμού συνολικά και όχι μόνο κατά τις μέρες της εορταστικής περιόδου.

Βεβαίως και επενδύουμε στην αναβάθμιση των χιονοδρομικών κέντρων και των ορεινών καταφυγίων, όμως χειμερινός τουρισμός δε σημαίνει μόνο χιόνια. Σε μια χώρα που ούτως ή άλλως οι χιονοπτώσεις εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής έχουν μειωθεί οφείλουμε να βοηθήσουμε τους προορισμούς να αναπτύξουν τις ειδικές μορφές τουρισμού που στηρίζονται στα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα και στη συνέχεια να τις αναδείξουν ώστε να αποτελέσουν πόλο έλξης για τους ενδιαφερόμενους επισκέπτες.

Ως υπουργείο Τουρισμού παρέχουμε τα εργαλεία όπως τη σύσταση των Οργανισμών Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμών (DMMOs) που έχουν ως στόχο την προβολή κάθε περιοχής, την προσέλκυση επισκεπτών και την ανάπτυξη της βιώσιμης περιφερειακής οικονομίας των τοπικών κοινωνιών. Πρόκειται για ένα σύγχρονο εργαλείο marketing και management στον τουρισμό, η αξιοποίηση του οποίου μπορεί να βοηθήσει τους Δήμους και τις Περιφέρειες να δημιουργήσουν και να προβάλουν τη δίκη τους ιδιαίτερη ταυτότητα εντός της κοινής μας επιδίωξης για βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη.

ΕΡ: Τι εύχεστε για τη νέα τουριστική χρόνια; Τι μήνυμα έχετε για την εξέλιξή της.

Τα ενθαρρυντικά μηνύματα που λαμβάνουμε από τη διεθνή αγορά μας επιτρέπουν να είμαστε αισιόδοξοι για το 2024, καθώς καταγράφεται σημαντική αύξηση των πτήσεων, αλλά και των προγραμμάτων για ελληνικούς προορισμούς.

Όμως δεν επαναπαυόμαστε. Συνεχίζουμε να εργαζόμαστε για την επίτευξη των στόχων μας, για βιώσιμη και ισόρροπη τουριστική ανάπτυξη και για ακόμη υψηλότερες επιδόσεις σε όλα τα μεγέθη το 2024 και κάθε επόμενη χρονιά.

Εντείνουμε τις προσπάθειες μας για να βελτιώσουμε το πλαίσιο μέσα στο οποίο οι τουριστικές επιχειρήσεις μπορούν να αναπτύξουν υγιή και επικερδή δραστηριότητα και παράλληλα οι εργαζόμενοι να παρέχουν τις υπηρεσίες τους σε ένα περιβάλλον με καλύτερες εργασιακές συνθήκες και επαγγελματικές προοπτικές.

Ευχή και στόχος μου ως υφυπουργός Τουρισμού είναι η ελληνική τουριστική εμπειρία να μείνει αξέχαστη στους επισκέπτες μας, ώστε να κρατήσουν την Ελλάδα στην καρδιά τους και να ανυπομονούν να επιστρέψουν ξανά.