Date:
Τι σηματοδοτεί η δήλωση του τούρκου Προέδρου για την 96η επέτειο από την ίδρυση του τουρκικού κράτους.
Νωπές είναι οι μνήμες από την επίθεση που δέχθηκε ο Προκόπης Παυλόπουλος όταν προσφωνώντας τον Ταγίπ Ερντογάν στο Προεδρικό Μέγαρο έθεσε θέμα μη αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάννης.
Ο τούρκος Πρόεδρος, παρά τη σφοδρή του αντίδραση στην αντιφώνηση, παραδέχθηκε την Τετάρτη τη σημασία της Συνθήκης της Λωζάνης για την ίδια την ύπαρξη της χώρας του, μη θέτοντας κανένα θέμα αναθεώρησής της.
Με μήνυμά του για την 96η επέτειο από την ίδρυση του τουρκικού κράτους ο Ταγίπ Ερντογάν αναφέρει τα εξής:
«Σήμερα, είμαστε υπερήφανοι για τον εορτασμό της 96ης επετείου από την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης, του ιδρυτικού εγγράφου της Δημοκρατίας της Τουρκίας.
Αυτό το έτος αντιπροσωπεύει επίσης την εκατονταετηρίδα της έναρξης του αγώνα μας για ανεξαρτησία. Ο τουρκικός πόλεμος της Ανεξαρτησίας διεξήχθη ενάντια στους ισχυρότερους στρατούς της υφηλίου και επιστεγάστηκε με τη Συνθήκη της Λωζάνης, τη σφραγίδα της ανεξαρτησίας της χώρας μας.
Η Δημοκρατία της Τουρκίας, όπως συνέβαινε πριν από έναν αιώνα, έχει σήμερα τη δύναμη και την αποφασιστικότητα να εξαλείψει κάθε απειλή που αφορά την ανεξαρτησία της, την επιβίωσή της και την ειρήνη και την ασφάλεια των πολιτών της.
Τα πρόσφατα βήματα που έχουμε λάβει στην Ανατολική Μεσόγειο και στη βόρεια Συρία έχουν δείξει την ευαισθησία μας στην προστασία των δικαιωμάτων και των συμφερόντων του έθνους μας και των ‘Τουρκοκυπρίων’. Ουδεμία απειλή κυρώσεων, είτε μυστική είτε φανερή, δύναται να αποτρέψει την Τουρκία από τoν δίκαιο σκοπό της.
Με αυτές τις σκέψεις, κατά την 96η επέτειο της Συνθήκης της Λωζάνης, μνημονεύω εκ νέου τον ιδρυτικό πατέρα της Δημοκρατίας μας, Γαζή Mustafa Kemal, τους ευγενείς μάρτυρές μας και τους βετεράνους μας με σεβασμό και ευγνωμοσύνη».
Υπενθυμίζεται ότι υποδεχόμενος τον Ταγίπ Ερντογάν στο Προεδρικό Μέγαρο ο Προκόπης Παυλόπουλος είχε τονίσει τα εξής:
«Για να μείνω στο Διεθνές Δίκαιο, γυρίζω πίσω – και μιας και μιλάμε για μια ιστορική επίσκεψη – στην εποχή που έγινε μια άλλη ιστορική επίσκεψη. Ήταν η επίσκεψη που οργανώθηκε την εποχή εκείνη από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, τον Κεμάλ Ατατούρκ, τον Ισμέτ Ινονού. Σας θυμίζω, κύριε Πρόεδρε, ότι αυτή η μεγάλη, ιστορική επίσκεψη, έμεινε ιστορική γιατί σεβάσθηκε το θεμέλιο πάνω στο οποίο στηρίζεται η φιλία μας από πλευράς Διεθνούς Δικαίου. Και αυτό δεν είναι άλλο από την Συνθήκη της Λωζάνης.
Αυτή ήταν ακριβώς η βάση που θεμελίωσε την φιλία μας και αυτή είναι η βάση η οποία μπορεί και πρέπει να στηρίξει την φιλία μας και την σχέση μας στο μέλλον. Η Συνθήκη της Λωζάνης, η οποία για μας, τους Έλληνες, αφού όπως ξέρετε καθορίζει μεταξύ άλλων βεβαίως και τα Σύνορα και το Έδαφος και την Κυριαρχία της Ελλάδας, αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αυτή η Συνθήκη για μας είναι αδιαπραγμάτευτη. Η Συνθήκη αυτή δεν παρουσιάζει κενά, δεν χρειάζεται ούτε αναθεώρηση ούτε επικαιροποίηση. Η Συνθήκη αυτή ισχύει ως έχει, καλύπτει απολύτως τα ζητήματα τα οποία είχε να καλύψει και τονίζω ότι, ανάμεσα στα άλλα, η Συνθήκη αυτή δεν αφήνει περιθώρια ούτε για γκρίζες ζώνες, ρυθμίζει και τα θέματα τα οποία σχετίζονται με τις αντίστοιχες μειονότητες, καθορίζοντας ότι στην Ελλάδα υπάρχει θρησκευτική μουσουλμανική μειονότητα, της οποίας τα δικαιώματα γίνονται απολύτως σεβαστά».
Στην ιστορική πλέον αντιπαράθεση στο Προεδρικό Μέγαρο ο Ταγίπ Ερντογάν είχε απαντήσει στον Προκόπη Παυλόπουλο:
«Για τη Συνθήκη της Λωζάνης υπάρχουν εκκρεμότητες που δεν κατανοούνται σωστά. Αυτή είναι μία συμφωνία που υπογράφτηκε πριν από 94 χρόνια και δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, υπήρξαν 11 χώρες που εμπλέκονται. Στη Συνθήκη υπάρχει ακόμα και η Ιαπωνία! Μιλάμε για μια συμφωνία με όλες αυτές τις χώρες. Μέσα στο διάστημα των 94 ετών ξαναοικοδομείται ο πλανήτης. Άλλαξαν πολλά και εμφανίστηκαν νέα θέματα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στο διάστημα αυτό. Π.χ. στη Συνθήκη χαρακτηρίζεται μουσουλμανική η μειονότητα στην Ελλάδα. Είναι σωστό, αλλά στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο υπάρχει αναφορά στη λέξη τουρκική μειονότητα.
Μπορούμε να απαντήσουμε στο ερώτημα αν οι μουσουλμάνοι στη Δ. Θράκη μπορούν να ζήσουν τη θρησκεία τους βάσει της Συνθήκης της Λωζάνης; Υπάρχουν προσπάθειες για να διορίζεται ο αρχιμουφτής από άτομα που διορίζει το κράτος. Στην Τουρκία ο Πατριάρχης δεν είναι διορισμένος. Ο Πατριάρχης εκλέγεται από την Αγία Σύνοδο. Σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λωζάνης, τα μέλη πρέπει να έχουν τουρκική ιθαγένεια. Τα 17 άτομα που εκλέγουν τον Πατριάρχη, στη Δ. Θράκη όμως εξακολουθούν να μην μπορούν οι ιμάμηδες να εκλέγουν τον αρχιμουφτή τους. Πώς λοιπόν είναι σε ισχύ η Συνθήκη της Λωζάνης; Άρα, δεν εφαρμόζετε τη Συνθήκη της Λωζάνης. Στην Τουρκία δεν υπάρχουν διακρίσεις στους χώρους προσευχής, αλλά στη Δυτική Θράκη δεν μπορούν ούτε να πουν τη λέξη τουρκική. Δεν μπορούν να γράψουν λέξη τουρκική στην πινακίδα ενός σχολείου. Πρέπει να ξεπεράσουμε αυτά τα θέματα.
Αυτό εννοώ με την επικαιροποίηση της Συνθήκης της Λωζάνης. Υπάρχουν ορισμένα προβλήματα και σε στρατιωτικά θέματα. Όταν αποχωρήσατε από το ΝΑΤΟ, εμείς σας υποστηρίξαμε και ξαναγίνατε μέλος. Αν δεν σας είχαμε υποστηρίξει, δεν θα γινόσασταν. Εμείς σας είδαμε σαν γείτονες – το ίδιο κάνουμε και σήμερα.
Το ίδιο ισχύει και για το Κυπριακό. Όπως η Ελλάδα είναι εγγυήτρια δύναμη, έτσι είναι και η Τουρκία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν τήρησε τις υποσχέσεις της. Εμείς τηρούμε τη δέσμευσή μας σε όλα αυτά τα θέματα. Στόχος μας να βρεθεί μια βιώσιμη λύση στην Κύπρο, το ίδιο και στο Αιγαίο. Υπάρχουν διάφορα θέματα που υπάρχουν στη Συνθήκη της Λωζάνης, έχουν αλλάξει πάρα πολλά πράγματα τόσα χρόνια που έχουν περάσει. Αν εξετάσουμε όλα αυτά τα θέματα, θα δούμε ότι πρέπει να αλλάξουν κάποια πράγματα. Και το θέμα της προστασίας των δικαιωμάτων των δικών μας ανθρώπων στη Θράκη είναι ένα πρώτης προτεραιότητας θέμα».
Στον τούρκο Πρόεδρο είχε ανταπαντήσει ο Προκόπης Παυλόπουλος:
«Η απάντηση θα δοθεί από την κυβέρνηση, τη σχέση μας να τη στηρίξουμε στη φιλία. Μία μόνο παρατήρηση: Ως καθηγητής, επειδή μιλάτε για επικαιροποίηση, οι Συνθήκες δεν χρειάζονται αναθεώρηση και επικαιροποίηση. Αυτό λέγεται ερμηνεία, οι μέθοδοι ερμηνείας υπάρχουν, αν κάποιοι όροι δεν ταιριάζουν, κάποιες παρεξηγήσεις θα είχαν λήξει ήδη».
Ο Ταγίπ Ερντογάν ανταπάντησε τότε με τη σειρά του:
«Ωραία τα είπατε, αλλά θα ήτα ασέβεια προς τον ίδιο μου τον εαυτό αν δεν απαντούσα. Δεν είμαι καθηγητής Νομικής αλλά ξέρω πολύ καλά το πολιτικό δίκαιο. Στο δίκαιο της πολιτικής υπάρχει ένας όρος που κάνει λόγο για επικαιροποίηση και εμείς το κάνουμε αυτό, αρκεί να υπάρχει συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών», ενώ συνέχισε:
«Εγώ αναφέρθηκα στα θέματα αυτά γιατί αναφερθήκατε εσείς σήμερα. Αν δεν τα λέγατε εσείς, θα συζητούσα τα θέματα αυτά στη συνάντηση με τον κ. Τσίπρα. Όπως και να συμβαίνει όμως, συζητήσαμε τα θέματα αυτά, εσείς εκ μέρους της Ελλάδας και εγώ εκ μέρους της Τουρκίας. Θέλω να σας ευχαριστήσω κι εγώ για τον χρόνο σας. Στην Τουρκία υπήρχαν διάφορα προβλήματα, γι’ αυτό θα προχωρήσουμε σε αλλαγή του συστήματος διακυβέρνησης στις επόμενες εκλογές, το 2019».
Η δήλωση, ωστόσο, του Ταγίπ Ερντογάν την Τετάρτη, αποδεικνύει την αποδοχή της Συνθήκης της Λωζάνης και από την τουρκική Δημοκρατία, δικαιώνοντας τον Προκόπη Παυλόπουλο που έθεσε το θέμα στον Ταγίπ Ερντογάν.
