Έξυπνος κάδος με αισθητήρες «αναγνωρίζει» τα φάρμακα που καταλήγουν σε αυτόν

Λύση στο πρόβλημα των μεγάλων ποσοτήτων φαρμάκων που λήγουν και δεν χρησιμοποιούνται αλλά απορρίπτονται κάθε χρόνο από φαρμακεία, φαρμακαποθήκες, νοσοκομεία και μονάδες υγείας, προκαλώντας μεγάλη επιβάρυνση στο περιβάλλον και στην οικονομία, δίνει ένας έξυπνος κάδος που κατασκεύασαν τρεις τελειόφοιτοι φοιτητές από την Αθήνα.

Ο κάδος λειτουργεί με τεχνολογία Arduino, ενώ ένας μικρός έξυπνος υπολογιστής συντονίζει τους αισθητήρες που αναλαμβάνουν δράση. Την ώρα που το χάρτινο κουτί που περιέχει κοντόληκτα και μη χρησιμοποιούμενα φάρμακα απορρίπτεται στον κάδο, ο πρώτος αισθητήρας «διαβάζει» το barcode.

Με τον τρόπο αυτό αναγνωρίζει το είδος του φαρμάκου, τη δοσολογία του, το βάρος του αλλά και την ημερομηνία λήξης του. Στη συνέχεια ο αισθητήρας βάρους υπολογίζει πόσα χάπια έχει η συσκευασία, δεδομένου ότι στον κάδο καταλήγουν συσκευασίες φαρμάκων που δεν έχουν καταναλωθεί στο σύνολο τους. Τη λειτουργία του hardware, των εξαρτημάτων που έχουν ενσωματωθεί στον κάδο, συμπληρώνουν αισθητήρες απόστασης, υγρασίας και θερμοκρασίας ενώ όλα τα δεδομένα που καταγράφονται αποστέλλονται, μέσω ειδικού λογισμικού (software) σε μια βάση δεδομένων.

Εκεί, ένας ειδικός business analyst προχωρά στην ανάλυση των δεδομένων αυτών ώστε να βγάλει χρήσιμα συμπεράσματα για τα φάρμακα που έχουν απορριφθεί. Η αναφορά που προκύπτει αποστέλλεται σε φαρμακεία, νοσοκομεία και οργανισμούς που απορρίπτουν φάρμακα μαζικά, προκειμένου να γνωρίζουν τι ποσότητες έχουν πεταχτεί και σε ποια είδη φαρμάκων. Η πληροφορία διαχέεται και στις εταιρείες παρασκευής φαρμάκων ώστε να ρυθμίζουν την παραγωγή ανάλογα με τη ζήτηση και να ανακατευθύνουν φάρμακα που δεν καταναλώνονται σε περιοχές του πλανήτη, όπου οι άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε αυτά.

Κάθε χρόνο πετιούνται αχρησιμοποίητα φάρμακα αξίας πέντε δισ. Δολαρίων

«Έρευνα που διενεργήσαμε δείχνει ότι φάρμακα που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί, αξίας πέντε δισεκατομμυρίων δολαρίων, πετιούνται κάθε χρόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτά καταλήγουν στο περιβάλλον ενώ σε ποσοστό 15% είναι τοξικά και επιβλαβή. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού δεν έχει πρόσβαση σε φάρμακα», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Νικόλαος Σπυρέλλης, τεταρτοετής φοιτητής του Τμήματος Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθύνων σύμβουλος του συστήματος Drug and Drop, για τη διαχείριση κοντόληκτων και μη χρησιμοποιούμενων φαρμάκων, που απέσπασε την πρώτη θέση στον φοιτητικό διαγωνισμό καινοτομίας και επιχειρηματικότητας «JA Start Up 2022».

Σύμφωνα με τον ίδιο, τα ζητήματα που προκύπτουν από το παγκόσμιο αυτό πρόβλημα περιλαμβάνουν τη σπατάλη ενέργειας, εργατοωρών και πρώτων υλών για την παραγωγή φαρμάκων που τελικά δεν χρησιμοποιούνται, την τροφοδοσία της εφοδιαστικής αλυσίδας και τις μεταφορές τους στα σημεία διάθεσης, τις δαπάνες που προκύπτουν από την αγορά τους από δομές υγείας και φροντίδας, την επιβάρυνση του περιβάλλοντος και το κόστος που προκύπτει από την μέχρι τώρα διαδικασίας απόσυρσης και καταστροφής τους.

Από την άλλη πλευρά, εκτιμά ότι μέσω της λειτουργίας του συστήματος Drug and Drop, είναι εφικτή η βελτιστοποίηση λειτουργίας της αλυσίδας των φαρμάκων προκειμένου στο μέλλον να εναρμονιστεί η παγκόσμια προσφορά με την παγκόσμια ζήτηση, ο φαρμακοποιός και οι δομές παροχής φροντίδας υγείας να παραγγέλνουν όσα χρειάζονται και να μην υπάρχει απώλεια πόρων για την παραγωγή, μεταφορά, διάθεση και καταστροφή των φαρμάκων. Παράλληλα θα ανακατευθύνονται φάρμακα σε περιοχές του πλανήτη όπου σημειώνονται ελλείψεις.

Πώς ξεκίνησε η ιδέα

Ο κ. Σπυρέλλης εξηγεί, άλλωστε, ότι η ιδέα για τη δημιουργία του συστήματος προέκυψε όταν ο αδελφός του, Ιωάννης Σπυρέλλης, φοιτητής του Τμήματος Φαρμακευτικής του ΕΚΠΑ, μέσω της συμμετοχής του σε συνέδρια και διαγωνισμούς φαρμακευτικής εντόπισε το συγκεκριμένο πρόβλημα. Διαπιστώθηκε, επίσης, ότι και στην Ελλάδα το ίδιο ζήτημα αντιμετωπίζουν και μονάδες φιλοξενίας ηλικιωμένων που πετούν φάρμακα που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί. Το επόμενο βήμα ήταν η συνεργασία του Νικόλαου Σπυρέλλη με τη συμφοιτήτριά του στο Τμήμα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Αλεξάνδρα Βασιλάκη ώστε να σχεδιαστεί μια λύση.

Το Drug and Drop θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στον ευρωπαϊκό διαγωνισμό Gen-E

«Βρήκαμε τη λύση στο πλαίσιο ενός μαθήματος για το οποίο έπρεπε να κατασκευάσουμε ένα έξυπνο προϊόν που να λύνει ένα παγκόσμιο πρόβλημα. Έτσι καταλήξαμε στην ιδέα του έξυπνου κάδου που αναλύει τις πληροφορίες που δέχεται. Η ιδέα εξελίχθηκε μάλιστα αρκετά, με τη βοήθεια των καθηγητών μας και άλλων ανθρώπων που λειτούργησαν ως μέντορες και σύμβουλοι. Πλέον, μετά τη νίκη μας στο «JA Start Up 2022» προετοιμαζόμαστε να εκπροσωπήσουμε την Ελλάδα στον ευρωπαϊκό διαγωνισμό Gen-E (Generation Europe), o τελικός του οποίου θα γίνει στο Ταλίν της Εσθονίας από τις 12 ως τις 14 Ιουλίου» σχολιάζει ο κ. Σπυρέλλης. Αναφέρει ακόμη ότι πρόκειται για το μεγαλύτερο πανευρωπαϊκό φεστιβάλ επιχειρηματικότητας, στο οποίο μετέχουν 41 χώρες.

Επαφές με φαρμακεία και εταιρείες

Στο μεταξύ, οι δημιουργοί του συστήματος βρίσκονται σε συνεργασία με φαρμακεία στην Ελλάδα καθώς το Drug and Drop μπορεί να τους εφοδιάζει με μηνιαίες ή ετήσιες αναφορές για τα φάρμακα που πουλήθηκαν και τα φάρμακα που απορρίφθηκαν στο διάστημα αυτό. Τα στοιχεία αυτά βοηθούν τους φαρμακοποιούς να γνωρίζουν τι απορρίπτουν ώστε να προσαρμόζουν κατάλληλα τις παραγγελίες τους, με οικονομικά οφέλη για τους ιδίους και πρόσθετα οφέλη για τη λειτουργία της φαρμακευτικής αλυσίδας.

Επιπλέον, οι μαζικές συγκεντρωτικές αναφορές του συστήματος που βασίζονται σε έναν μεγάλο όγκο δεδομένων, άμεσων και έγκυρων για τα φάρμακα που καταναλώνονται και τα φάρμακα που απορρίπτονται, προσφέρονται προς χρήση από φαρμακευτικές και κατασκευαστικές εταιρείες σε επίπεδο χώρας αλλά και σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.

«Έχουμε φτιάξει ένα εμπεριστατωμένο επιχειρηματικό πλάνο που περιλαμβάνει όλα τα στάδια της αλυσίδας αξίας του φαρμάκου. Το πρωτότυπο της εφαρμογής (software) θα γίνει σε λίγο λειτουργικό, όπως και το πρωτότυπο του hardware. Διαθέτουμε την τεχνολογία, σχεδόν λειτουργική, και είμαστε έτοιμοι για τα επόμενα βήματα», δηλώνει με νόημα ο διευθύνων σύμβουλος του συστήματος Drug and Drop.

*Επισυνάπτονται φωτογραφίες που παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Σπυρέλλης