Date:
Οι ευρωεκλογές ανέδειξαν νικητή το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, το οποίο αύξησε τα ποσοστά του και μαζί τον αριθμό των εδρών του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Στη μεγάλη εικόνα αναδείχθηκαν ως κυρίαρχες οι δυνάμεις της ευρωπαϊκής ευθύνης και της μετριοπάθειας, δηλαδή, εκτός από το ΕΛΚ, οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Φιλελεύθεροι. Σαφώς ενισχύθηκαν τα λαϊκιστικά και ακροδεξιά κινήματα που προτείνουν απλοϊκές λύσεις στα σύνθετα ευρωπαϊκά προβλήματα, όμως δεν κατάφεραν να αλλάξουν την ισορροπία δυνάμεων στη νέα σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Έτσι, οι 3 φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις που τοποθετούνται ένθεν κακείθεν του Κέντρου θα συνεχίσουν να έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν τις σοβαρές αποφάσεις για το μέλλον της Ε.Ε., χωρίς να χρειαστεί να συνδιαλλαγούν με τους ακραίους. Άλλωστε, το άθροισμα των βουλευτών από τις εν λόγω Κοινοβουλευτικές Ομάδες υπερβαίνει την απόλυτη πλειοψηφία. Επομένως, ναι μεν οι δυνατότητες των λαϊκιστών που επιθυμούν την αποδυνάμωση της Ευρώπης θα είναι περιορισμένες, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι ο κίνδυνος ξεπεράστηκε. Είναι βέβαιο ότι οι ακραίοι θα επιχειρήσουν να υπονομεύσουν την Ένωση, εκ των έσω.
Το πρόβλημα με την Ακροδεξιά, βάσει των αποτελεσμάτων της πρόσφατης ευρωπαϊκής αναμέτρησης, αγγίζει κατά κύριο λόγο τη Γερμανία και τη Γαλλία. Την επόμενη ημέρα, ο γαλλογερμανικός άξονας αναμένεται να έχει νέες αρρυθμίες. Ο σοσιαλδημοκράτης Γερμανός καγκελάριος βγαίνει τραυματισμένος και ευάλωτος, ενώ ο φιλελεύθερος Γάλλος πρόεδρος αποφάσισε να προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές, στην προσπάθειά του να ανακόψει την πτωτική πορεία του κόμματός του. Ο Σολτς έχει να αντιμετωπίσει την ακροδεξιά «Εναλλακτική για τη Γερμανία», η οποία προσπαθεί μεθοδικά να αποκρύψει τις ακραίες καταβολές της, ενδυόμενη κατά καιρούς δημοκρατικό μανδύα. Παράλληλα, με δεδομένο ότι ο Μακρόν έχει ξεκάθαρες θέσεις για τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης, πώς θα μπορούσε να τις προωθήσει, αν στη γαλλική Εθνοσυνέλευση η Λεπέν έχει την πλειοψηφία;
Αν και δεν είναι απλό για τις ακραίες δυνάμεις της Ευρώπης να αναλάβουν αντιευρωπαϊκές πρωτοβουλίες, είναι εύκολο να «παίξουν καθυστερήσεις» και να θέσουν εμπόδια στην υλοποίηση των κοινών πολιτικών για τη μετανάστευση, την πράσινη μετάβαση, τη διεύρυνση, την πολιτιστική ταυτότητα, ακόμα και για το κράτος δικαίου. Για την ώρα, τα περισσότερα λαϊκιστικά κόμματα ανά την Ευρώπη συγκλίνουν σε δύο πράγματα: στην καλλιέργεια ευρωσκεπτικισμού και στην «ανάγκη να υπερτερούν τα εθνοκράτη» έναντι του ενωσιακού οικοδομήματος. Στο ζήτημα της ευρωπαϊκής στήριξης προς την αμυνόμενη Ουκρανία, δεν έχουν ενιαία στάση. Για παράδειγμα, η γερμανική AfD και το Κόμμα Ελευθερίας της Αυστρίας υποστηρίζουν το Κρεμλίνο, ενώ το πολωνικό PiS τάσσεται αναφανδόν εναντίον του Πούτιν.
Οι αιτίες για την άνοδο των ακροδεξιών πολιτικών κομμάτων είναι κυρίως τα προβλήματα του κοινωνικού κράτους και το ελλειμματικό του αποτύπωμα στην καθημερινότητα, η πληθωριστική κρίση, το μεταναστευτικό και η πολύπλοκη πράσινη μετάβαση. Ναι, η Ευρώπη έκανε λάθη και αστοχίες. Όμως, παραμένει το καλύτερο παράδειγμα διακρατικής συνεργασίας. Πλέον, η μόνη επιλογή των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων είναι η φυγή προς τα εμπρός, η ουσιαστική συνεργασία για την εφαρμογή πολιτικών που θα βελτιώσουν την καθημερινότητα των πολιτών. Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, η καταπολέμηση της ακρίβειας, ο σχεδιασμός μόνιμου μηχανισμού στήριξης της επιχειρηματικότητας και οι βελτιώσεις στην Κοινή Αγροτική Πολιτική πρέπει να παραμείνουν προτεραιότητες. Για μας στη Νέα Δημοκρατία και το ΕΛΚ αυτά τα ζητήματα βρίσκονται στην κορυφή της ατζέντας. Καθώς η Ευρώπη δεν έχει χρόνο για χάσιμο, θα ήταν ωφέλιμη η συνεργασία όλων των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων.
*Ο Τάσος Χατζηβασιλείου είναι πολιτικός και διεθνολόγος, διδάκτορας Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας και βουλευτής Σερρών με την Νέα Δημοκρατία
