Σχεδόν το 80% των φτωχότερων πολιτών σε παγκόσμια κλίμακα, ή αριθμητικά 900 εκατομμύρια άνθρωποι, είναι ολοένα πιο άμεσα εκτεθειμένοι σε κλιματικούς κινδύνους, τους οποίους επιτείνει η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, «διπλό άχθος» εναντίον του οποίου προειδοποιεί ο ΟΗΕ σήμερα.
Καύσωνες, ξηρασίες, πλημμύρες… «Κανένας δεν μένει αλώβητος από τις ολοένα σοβαρότερες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής», όμως «πιο φτωχοί ανάμεσά μας πλήττονται πιο σκληρά», σχολίασε ο Χαολιάνγκ Σου, ο μεταβατικός επικεφαλής του προγράμματος ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (PNUD στα γαλλικά, UNDP στα αγγλικά).
Στην COP30 στη Βραζιλία τον επόμενο μήνα επομένως «πρέπει να αξιοποιηθεί η ευκαιρία από τους ηγέτες του κόσμου να εξετάσουν την δράση για το κλίμα ως δράση κατά της φτώχειας», συνέχισε, σε γραπτή δήλωσή του στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Το PNUD και το κέντρο έρευνας Πρωτοβουλία της Οξφόρδης για τη Φτώχεια και την Ανθρώπινη Ανάπτυξη (OPHI) δημοσιεύουν κάθε χρόνο τον παγκόσμιο δείκτη πολυδιάστατης φτώχειας (ΔΠΦ), που συμπεριλαμβάνει πλέον δεδομένα για 109 χώρες όπου ζουν 6,3 δισεκατομμύρια άνθρωποι.
Ο δείκτης λαμβάνει υπόψη δεδομένα για τον υποσιτισμό, την παιδική θνησιμότητα, για την έλλειψη ικανοποιητικής στέγης, αποχέτευσης, ηλεκτροδότησης, πρόσβασης στο σύστημα παιδείας…
Σύμφωνα με τα φετινά ευρήματα, 1,1 δισεκατομμύριο άνθρωποι ζούσαν το 2024 σε κατάσταση «οξείας» πολυδιάστατης φτώχειας. Οι μισοί από αυτούς είναι ανήλικοι.
Οι αριθμοί αυτοί, παρόμοιοι με εκείνους της περασμένης χρονιάς, μαρτυρούν επίσης τάση παγίωσης του επιπέδου της πολυδιάστατης φτώχειας, ως δείγμα της οποίας παρουσιάζεται στο κείμενο η οικογένεια του Ρικάρδο.
Μέλος της κοινότητας αυτοχθόνων Γκουαρανί, ζει στη Σάντα Κρους δε λα Σιέρα, στη Βολιβία, με τη γυναίκα του, τα τρία παιδιά τους, τους γονείς του, τη χωρισμένη αδελφή του και τα παιδιά της. Συνολικά 19 άνθρωποι σε μικρό σπίτι, με ένα μπάνιο, λιγοστά έσοδα, μια κουζίνα που λειτουργεί με καύση ξύλων ή κάρβουνων. Κανένα από τα παιδιά δεν πάει σχολείο.
4 σε μόλις μια χρονιά
Δυο περιοχές πλήττονται ιδιαίτερα από τη φτώχεια: η υποσαχάρια Αφρική (565 εκατομμύρια φτωχοί) και η νότια Ασία (390 εκατ.), που είναι ταυτόχρονα πολύ ευάλωτες στην κλιματική αλλαγή.
Με αυτό το φόντο, μερικές εβδομάδες πριν από την COP30, το PNUD και η OPHI θέλουν να αναδείξουν την «αλληλεπικάλυψη» της φτώχειας και της έκθεσης σε τέσσερις περιβαλλοντικούς κινδύνους: την ακραία ζέστη (τουλάχιστον 30 ημέρες με θερμοκρασίες πάνω από τους 35 ° Κελσίου), την ξηρασία, τις πλημμύρες και την ατμοσφαιρική μόλυνση (συγκέντρωση μικροσωματιδίων).
Αποτέλεσμα: το 78,8% των φτωχών (887 εκατ. άνθρωποι) εκτίθενται άμεσα σε τουλάχιστον μια από τις απειλές αυτές, με την ακραία ζέστη να θέτει σε κίνδυνο τους περισσότερους (608 εκατ.), ακολουθούμενη από τη μόλυνση (577), τις πλημμύρες (465) και την ξηρασία (207).
Κάπου 650 εκατομμύρια άνθρωποι είναι εκτεθειμένοι σε τουλάχιστον δύο από τις απειλές αυτές, 309 εκατ. σε τρεις και 11 εκατ. αντιμετώπισαν ήδη και τις τέσσερις σε μόλις μια χρονιά.
«Η αλληλεπικάλυψη της φτώχειας και των κλιματικών κινδύνων είναι ξεκάθαρα παγκόσμιο πρόβλημα», επιμένει το κείμενο.
Το γεγονός ότι τα ακραία κλιματικά συμβάντα πολλαπλασιάζονται απειλεί την πρόοδο της ανάπτυξης. Η νότια Ασία σημείωσε «επιτυχία» στον αγώνα κατά της φτώχειας μεν, αλλά, με το 99,1% του φτωχού πληθυσμού εκτεθειμένο σε τουλάχιστον έναν κλιματικό κίνδυνο, η περιοχή «πρέπει να χαράξει νέο δρόμο, εξισορροπώντας την αποφασιστική μείωση της φτώχειας και την πρωτοποριακή δράση για το κλίμα».
Καθώς η θερμοκρασία του πλανήτη έχει ήδη αυξηθεί κατά περίπου 1,4 ° Κελσίου σε σχέση με τον 19ο αιώνα, η κατάσταση υπάρχει κίνδυνος να χειροτερέψει περαιτέρω και οι προβλέψεις αναφέρουν, για παράδειγμα, ότι οι φτωχότεροι θα είναι εκείνοι που θα υποστούν τις χειρότερες συνέπειες από την αύξηση των θερμοκρασιών.
«Μπροστά σε αυτές τις πιέσεις που αλληλεπικαλύπτονται, πρέπει να δοθεί προτεραιότητα τόσο στους πληθυσμούς όσο και στον πλανήτη, και πάνω απ’ όλα να περάσουμε από την περιγραφή στην ταχεία δράση», αναφέρει το κείμενο.
«Η ευθυγράμμιση της μείωσης της φτώχειας, της περικοπής των εκπομπών (σ.σ. αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου), της προσαρμογής στον αντίκτυπο και της αποκατάστασης οικοσυστημάτων θα επέτρεπε (…) να ακμάσουν ανθεκτικές κοινότητες, ιδιαίτερα αυτές στις πρώτες γραμμές του κόσμου που υπερθερμαίνεται», αναφέρει.
πηγή ΑΠΕ ΜΠΕ
