Γάζωρος Σερρών: Ιστορία και πολιτισμός από drone

Ο Γάζωρος είναι πεδινός οικισμός (υψόμ. 95 μ.) της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών που υπάγεται διοικητικά στο δήμο Νέας Ζίχνης. Έχει πληθυσμό 1660 κατοίκους και βρίσκεται 23 χλμ. νοτιοανατολικά της πόλης των Σερρών. Πήρε τη σημερινή ονομασία του το 1928 από την κοντινή ομώνυμη αρχαία πόλη.
Αρχαία και ρωμαϊκή εποχή

Η αρχαία πόλη Γάζωρος ήταν περίφημη στην αρχαιότητα για τη λατρεία της Άρτεμης της επονομαζόμενης «Γαζωρίας». Από τις αρχαίες πηγές μόνο ο γεωγράφος Κλαύδιος Πτολεμαίος αναφέρει την πόλη (και αργότερα ο Στέφανος Βυζάντιος). Ωστόσο, το όνομά της, όπως και το εθνικό «Γαζώριοι», μαρτυρούνται σε επιγραφές των ελληνιστικών και αυτοκρατορικών χρόνων που βρέθηκαν πριν από μερικές δεκαετίες.

Με βάση τις επιγραφές αυτές, η πόλη ταυτίστηκε οριστικά με τα αρχαία ερείπια που είχαν εντοπιστεί παλιότερα στο λόφο του «Αγίου Αθανασίου», ο οποίος υψώνεται δύο περίπου χιλιόμετρα βορειοανατολικά από το σημερινό χωριό. Ως τον 3ο π.Χ. αιώνα η Γάζωρος ήταν μια από τις «περιοικίδες» πόλεις της Σίριος (σημ. Σέρρες). Ωστόσο, όπως μαρτυρεί τιμητικό ψήφισμα του 3ου-2ου π.Χ. αιώνα, η πόλη ήταν ήδη αυτόνομη από την ελληνιστική εποχή και σε αυτήν υπάγονταν διοικητικά όλες οι γύρω κώμες που βρίσκονταν μέσα στα όρια της αστικής της περιφέρειας («χώρας»). Μια από τις κώμες αυτές που βρισκόταν στην ανατολική όχθη της Κερκινίτιδας λίμνης (Αχινού), κοντά στο σημερινό χωριό Πεθελινός, και διέθετε κάποιο λιμάνι, φαίνεται πως χρησίμευσε ως επίνειό της, καθώς της εξασφάλιζε τη δυνατότητα επικοινωνίας με τη θάλασσα μέσω του υδάτινου δρόμου Κερκινίτιδας-Στρυμόνα.

Κατά την αυτοκρατορική πάλι περίοδο, σύμφωνα με τη μαρτυρία ενός άλλου ψηφίσματος (του 158/9 μ.Χ.), η πόλη ήταν μέλος μιας ομοσπονδίας πέντε πόλεων («Πεντάπολης») που είχε την έδρα της στην αρχαία Σίρρα (σημ. Σέρρες). Οι κάτοικοί της, εκτός από τις αγροτικές καλλιέργειες, ασχολήθηκαν με τη συστηματική εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της περιοχής, όπως δείχνουν πολλά ίχνη μεταλλευτικών εργασιών που εντοπίστηκαν σε διάφορα σημεία κοντά στο σημ. Γάζωρο και τη Νέα Ζίχνη.

Δείτε τον Γάζωρο Σερρών από ψηλά με την καλλιτεχνική ματιά του Giannis Danos