Για τεκτονικές μετακινήσεις των «πλακών» του καπιταλισμού και για ένα σύστημα που «αλλάζει δέρμα», έκανε απόψε λόγο, από τη Θεσσαλονίκη, ο υποδιοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος (ΤτΕ), Θεόδωρος Πελαγίδης, κατά την παρουσίαση του βιβλίου του, «Από τον πληθωρισμό στους δασμούς. Η υπονόμευση της φιλελεύθερης διεθνούς οικονομικής τάξης», στις εγκαταστάσεις του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ).
«Τα τέσσερα πράγματα που πρέπει κάποιος να καταλάβει είναι τα εξής: πρώτον, ότι έχουν αλλάξει οι παίκτες, ότι παίζουν ρόλο μεγάλες επιχειρήσεις, χρηματοοικονομικοί οργανισμοί και κυβερνήσεις, που μέσα από τεχνολογικά εργαλεία έχουν τη δυνατότητα να καταλαβαίνουν καλύτερα την “αγορά των ψηφοφόρων”. Το δεύτερο, που το έχει φέρει ο “επιταχυντής” Τραμπ, είναι ότι τα εμπορικά ελλείμματα σημαίνουν απώλεια ευημερίας και ισχύος. Τρίτον, γίνεται και πάλι ξαφνικά επίκαιρη η βιομηχανική στρατηγική για υποκατάσταση των εισαγωγών και, τέταρτον, υπάρχει σε εξέλιξη ένας αγώνας για τα σπάνια αγαθά και ποιος θα τα ελέγξει» εξήγησε, σημειώνοντας μεταξύ άλλων ότι οι σπάνιες γαίες είναι συγκεντρωμένες σε συγκεκριμένα σημεία του χάρτη και η εξόρυξή τους είναι χρονοβόρα και ακριβή.
Ο Τραμπ μετατρέπει τον θυμό σε πολιτικό προϊόν
Πρόσθεσε ότι η Αμερική έχει πάθει πανικό, ότι η Κίνα «θα τους φάει το φαγητό», ενώ ο Τραμπ είναι «προϊόν της εποχής του», καθώς «κόβει τον κιμά παρουσία του πελάτη» και μετατρέπει τον θυμό σε πολιτικό προϊόν.
Οι επιταχυντές της όλης κατάστασης είναι, πρόσθεσε, η πρόσφατη πανδημία, οι πόλεμοι, η Chinindia (Κίνα και Ινδία), η τρομερή άνοδος της Κίνας, που είναι από τη φύση της επιθετικά εξωστρεφής, ο Τραμπ και το Big Tech, σε συνδυασμό με την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ), όπου τους τελευταίους τρεις- πέντε μήνες έχουν γίνει φοβερές επενδύσεις και συζητιέται πλέον ο κίνδυνος μιας οικονομικής φούσκας.
«Το (παγκόσμιο) εμπόριο βρίσκεται σε ένα πλατό (…) αλλά αλλάζει δρόμους σαν το νερό» σημείωσε και πρόσθεσε ότι η διαθεσιμότητα των ξένων κεφαλαίων πέφτει, καθώς οι χώρες προσπαθούν να κρατήσουν τα κεφάλαιά τους στο εσωτερικό τους. Συμπλήρωσε ότι τα μη δασμολογικά εμπόδια προϋπήρχαν των δασμών του Τραμπ, οι οποίοι στην πραγματικότητα δεν είναι πολύ υψηλοί, αφού είναι χαμηλότεροι εκείνων της περιόδου Κλίντον 1992-2000.
Κατά τον κ.Πελαγίδη, χρειάζεται στρατηγική ώστε η ζωή των βιομηχανικών επιχειρήσεων να γίνει πιο εύκολη. «Στην Ελλάδα δεν υπάρχει μόνο τουρισμός όπως λέγεται, παράγονται πράγματα» τόνισε, ενώ αναφέρθηκε ακόμη στο σημαντικό μερίδιο που έχουν οι ΗΠΑ στις ευρωπαϊκές εξαγωγές (γεγονός που έκανε την Ευρώπη πιο υποχωρητική στην αποδοχή του 15% των δασμών), στο υψηλό έλλειμμα του προϋπολογισμού των ΗΠΑ, στο ότι η ενέργεια έχει φτάσει πλέον στο 14% παγκόσμιου ΑΕΠ, αλλά και στο γεγονός ότι μεταξύ των μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών του πλανήτη η μόνη ευρωπαϊκή είναι η Mistral.
Iδιαίτερη μνεία έκανε ο κ.Πελαγίδης στον γεγονός ότι ο τρόπος που γίνεται σήμερα η ανάπτυξη δεν χρησιμοποιεί την εργασία. Κλείνοντας, διερωτήθηκε αν η έλλειψη δικαιωμάτων και ελευθεριών, που παρατηρείται στα απολυταρχικά καθεστώτα είναι ένα πλεονέκτημα για τις χώρες αυτές (σε όρους ανάπτυξης). Διερωτήθηκε ακόμη πού πηγαίνει η Ευρώπη, στο πεδίο της ασφάλειας, της ενέργειας, των σπάνιων γαιών και της βαθύτερης ενοποίησης, αλλά και πώς θα μπορούσε να γίνει η δυτική δημοκρατία πιο αποδοτική οικονομικά. «Μπορεί να υπάρξει δημοκρατία χωρίς αποδοτική οικονομία και ευημερία; Δεν νομίζω. Χρειάζεται να βρούμε έναν τρόπο να είναι η δημοκρατία πιο αποδοτική» είπε.
Το ισχυρότερο αντίδοτο και ο μακρύς δρόμος
Την αύξηση της παραγωγικότητας ανέφερε ως το ισχυρότερο αντίδοτο στον σημερινό κόσμο των επίμονων πληθωριστικών πιέσεων, των δασμών και του υψηλότερου κόστους κεφαλαίων, ο επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, Γιάννης Τσουκαλάς, ενώ πρόσθεσε ότι η παραγωγικότητα αποτελεί διαχρονικά την κινητήριο δύναμη της ελληνικής οικονομίας.
«Η παραγωγικότητα είναι το κλειδί για να έχουμε μακροχρόνια ανάπτυξη (…) Ποιο είναι το μέσο για να φτάσεις στην παραγωγικότητα; Υπάρχει καθαρά θετική σχέση επενδύσεων παγίου κεφαλαίου και παραγωγικότητας. Μετά την κατάρρευση των επενδύσεων κατά την περίοδο της κρίσης στην Ελλάδα όμως, μόλις το 2023 οι επενδύσεις υπερκέρασαν τις αποσβέσεις. Έχουμε λοιπόν ακόμα αρκετό δρόμο μπροστά μας, για να φτάσουμε σε τέτοια επίπεδα επενδύσεων, ώστε να πετύχουμε εμβάθυνση κεφαλαίου και να αυξηθεί η παραγωγικότητα της εργασίας. Οι δε μισθοί μπορούν να αυξάνονται σταθερά μόνο αν αυξάνεται η παραγωγικότητα, αλλιώς η αύξηση του κόστους περνά στις τιμές ή στην απασχόληση» τόνισε, ενώ πρόσθεσε ότι το μεγάλο ερώτημα για την Ελλάδα σήμερα είναι «πώς προστατεύουμε την αγοραστική δύναμη και την ανταγωνιστικότητα χωρίς να υπονομεύουμε τη δημοσιονομική σταθερότητα, γιατί την τελευταία πρέπει να τη διαφυλάξουμε σαν κόρη οφθαλμού».
Ο κ.Τσουκαλάς συμπλήρωσε ότι σε έναν κόσμο με εμπορικές τριβές και ακριβότερο κεφάλαιο, η ανταγωνιστικότητα δεν κερδίζεται με τη συμπίεση μισθών (άλλωστε η ελληνική οικονομία δεν πάσχει από έλλειψη ανταγωνιστικότητας στους μισθούς, αφού το μισθολογικό κόστος είναι αρκετά χαμηλότερο σε σχέση με οικονομίες της ευρωζώνης), αλλά με τεχνολογία, κεφάλαιο, δεξιότητες και οργανωτική καινοτομία. Η ελληνική οικονομία δεν πάσχει από έλλειψη ανταγωνισμού στους μισθούς, το μισθολογικό κόστος αρκετά χαμηλό σε σχέση με άλλες οικονομίες της ευρωζώνης.
Υπό ποιες προϋποθέσεις μπορεί να κερδίσει η Ελλάδα και τι σημαίνει τυχόν παράταση δασμών
Κατά τον κ.Τσουκαλά, η Ελλάδα μπορεί να κερδίσει, αν μετακινηθεί σε αλυσίδα υψηλότερης προστιθέμενης αξίας και το στοίχημα είναι η μετάβαση από την οικονομία έντασης εργασίας στην ένταση γνώσης και κεφαλαίου και σε κλάδους όπως η μεταποίηση, τα logistics, τα δεδομένα και οι τεχνολογίες, οι υπηρεσίες, η βιομηχανία, οι πράσινες τεχνολογίες και η αγροδιατροφή με πιστοποιήσεις και branding.
Διατύπωσε ακόμη την εκτίμηση ότι οι δασμοί δεν θα είναι παρένθεση και ότι πιθανώς θα διαρκέσουν πάνω από δεκαετία. «Ίσως κινούμαστε προς έναν κόσμο όπου επικρατούν οι περιφερειακές οικονομικές σχέσεις, αντί για τις παγκόσμιες και αυτό για μια μικρή οικονομία κατά κανόνα δεν είναι καλό.
Δημιουργούνται όμως ευκαιρίες για χώρες που μπορούν να προσφέρουν σταθερότητα, υποδομές και ταχύτητα στην αδειοδότηση επενδύσεων» είπε και πρόσθεσε: «Η βιομηχανική πολιτική σήμερα δεν είναι “διαλέγω νικητές” και τους στηρίζω, είναι “φτιάχνω το πεδίο”: ενέργεια, δίκτυο, αδειοδοτήσεις, χρηματοδότηση, ανθρώπινο κεφάλαιο, ταχύτητα και αποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα».
Συνοψίζοντας είπε πως η μεταποίηση δείχνει ότι όταν υπάρχουν επενδύσεις, εξαγωγικός προσανατολισμός και ποιότητα, η Ελλάδα μπορεί να σταθεί διεθνώς. Η μεταποίηση, εξήγησε, που είναι ο τρίτος πυλώνας της ελληνικής οικονομίας μετά τον τουρισμό και τις μεταφορές, έχει τους μεγαλύτερους πολλαπλασιαστές παραγωγικότητας και καλύτερη διάχυση της τεχνολογίας στην οικονομία. Πρόσθεσε ότι το μερίδιο της μεταποίησης, που σήμερα είναι γύρω στο 10% του ΑΕΠ, πρέπει να τεθεί στόχος να φτάσει στο 15%.
Συμπλήρωσε ότι για να αποκτήσουν κρίσιμη μάζα οι «καλές ιστορίες» της ελληνικής οικονομίας, χρειάζεται να συντρέχουν τρεις προϋποθέσεις: φθηνότερη και σταθερότερη ενέργεια, διαθέσιμες δεξιότητες και πρόσβαση σε χρηματοδότηση με βάθος (όχι μόνο μέσω των συστημικών τραπεζών, αλλά και άλλων σχημάτων).
«Η αλλαγή παραγωγικού μοντέλου δεν είναι μόνο θέμα τεχνολογίας, αλλά και κλίμακας, εξωστρέφειας και θεσμικού πλαισίου (…) Κρίσιμος παράγοντας είναι η επίτευξη μεγαλύτερης κλίμακας των επιχειρήσεων, πχ, μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων» είπε και πρόσθεσε ότι σε μια εποχή που οι επενδύσεις αλλάζουν μορφή και μετακινούνται από το φυσικό στο άυλο κεφάλαιο, ίσως χρειάζεται και μετάβαση από debt σε equity financing.
Βιομήχανοι-Οδυσσείς
Tην πεποίθηση ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις διαχρονικά δεν έδωσαν τη δέουσα σημασία στη βιομηχανία εξέφρασε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΑLUMIL, Γιώργος Μυλωνάς και πρόσθεσε ότι η βιομηχανία πρέπει να βρίσκεται στον κεντρικό μακροπρόθεσμο σχεδιασμό της χώρας και να υπάρχει εθνική στρατηγική. Δυστυχώς όμως, ανέφερε, δεν υπάρχει συνέχεια πολιτικής και κάθε επιχειρηματίας είναι ένας Οδυσσέας που παλεύει να φτάσει στην Ιθάκη του, περνώντας από τη Σκύλλα και τη Χάρυβδη.
Πρόσθεσε ότι μέχρι να γίνει το οικονομικό περιβάλλον στην Ελλάδα ευνοϊκό, κάποιοι πρέπει να επιζήσουν, αλλά στη χώρα «πετάμε τα λεφτά που έρχονται, χωρίς στόχευση». Για τη βιομηχανία, συμπλήρωσε, η αβεβαιότητα είναι το χειρότερο από όλα, γιατί δεν είναι δυνατόν μια βιομηχανία να γνωρίζει τι πρέπει να κάνει για τα επόμενα πέντε χρόνια.
«Τρελαίνομαι όταν ακούω να θεωρούν ανάπτυξη για την Ελλάδα το real estate. Στο δε ανθρώπινο δυναμικό πρακτικά δεν γίνεται τίποτα» υποστήριξε, ενώ πρόσθεσε ότι στο πλαίσιο των επενδύσεων που υλοποιεί η ΑLUMIL στο εξωτερικό, έχει εντυπωσιαστεί από την ταχύτητα με την οποία λειτουργούν τα πράγματα εκτός των συνόρων.
«Ειδικά στη Θεσσαλονίκη, τι χωριό είμαστε!» είπε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε ότι δεν δέχεται ότι στην Ελλάδα έχει δημιουργηθεί νέο παραγωγικό μοντέλο. «Χώρα χωρίς βιομηχανία, αν εξαιρέσουμε Λουξεμβούργο και το Μονακό, δεν γίνεται» τόνισε, ενώ αναφερόμενος στους αγρότες υποστήριξε ότι όλα αυτά τα χρόνια δεν έχουν κάνει τίποτα για να οργανωθούν.
Κατέληξε λέγοντας ότι η βιομηχανία χρειάζεται ένα οικοσύστημα, που δεν το δημιουργήσαμε ακόμη στην Ελλάδα, οπότε ο ξένος επενδυτής δεν θα βάλει τα κεφάλαιά του στη χώρα μας, αλλά θα επιλέξει να πάει στην Τουρκία ή και στην Ισπανία, όπου το κόστος της ενέργειας για τη βιομηχανία είναι τέσσερις φορές κάτω.
«Περισσότερο από όσο το απασχολεί, πρέπει να απασχολήσει το ελληνικό κράτος» η βιομηχανία, η οποία αποτελεί πυλώνα για την εθνική οικονομία και κοινωνία, όπως επισήμανε κατά τον χαιρετισμό της η πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ) και οικοδέσποινα της εκδήλωσης, Λουκία Σαράντη, προσθέτοντας ότι η ελληνική βιομηχανία άντεξε σε αλλεπάλληλες κρίσεις, ενεργειακές οικονομικές και γεωπολιτικές.
Την πεποίθηση ότι η Θεσσαλονίκη μπορεί να αποτελέσει το κέντρο μιας πολύ μεγαλύτερης περιοχής, με την καθιέρωσή της ως διεθνούς εμπορευματικού κόμβου, εξέφρασε ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Στέλιος Αγγελούδης, ενώ χαιρετισμό απηύθυνε και ο μητροπολίτης Νεαπολέως και Σταυρουπόλεως Βαρνάβας._
πηγή ΑΠΕ ΜΠΕ
φωτογραφίες: ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΑΠΕ-ΜΠΕ/Ν. Αρβανιτίδης
