Ένα από τα πιο γνωστά τραγούδια του Γιάννη Μαρκόπουλου είναι το «Ζαβαρακατρανέμια», ένα ιδιαίτερο κομμάτι, με ακόμα πιο ιδιαίτερο τίτλο και στίχο το οποίο για πρώτη φορά τραγούδησε ο Νίκος ... Περισσότερα

Γιάννης Μαρκόπουλος: Ο μυστικός κώδικας πίσω από το «Ζαβαρακατρανέμια» - Τι σημαίνει

Epiloges Press

Epiloges Press

Ένα από τα πιο γνωστά τραγούδια του Γιάννη Μαρκόπουλου είναι το «Ζαβαρακατρανέμια», ένα ιδιαίτερο κομμάτι, με ακόμα πιο ιδιαίτερο τίτλο και στίχο το οποίο για πρώτη φορά τραγούδησε ο Νίκος Ξυλούρης.

Advertisement
 

Το τραγούδι μάς πρωτοσυστήθηκε μέσα από την ταινία «Επιχείρησις Απόλλων» με πρωταγωνιστές τους Έλενα Ναθαναήλ και Τόμας Φριτς.

Οι… ακαταλαβίστικοι στίχοι του κομματιού ήταν στην ουσία συνθηματικοί, καθώς την εποχή της δικτατορίας όταν και γράφτηκε, ο Μαρκόπουλος όπως και όλοι οι τραγουδοποιοί (και όχι μόνο) δεν μπορούσαν να εκφράζονται ελεύθερα.

Το τι σημαίνουν το είχε εξηγήσει, για πρώτη φορά τότε, ο ίδιος ο σπουδαίος συνθέτης το 2007 στην εκπομπή «Συναντήσεις» της ΕΡΤ1. Στην συζήτηση που είχε με τον Λευτέρη Παπαδόπουλο, αποκάλυψε χαρακτηριστικά:

«Όταν έγραψα το Ζαβαρακατρανέμια μέσα στη δεκαετία του ’60, γύρω στο ’66, είναι ένα από τα μέρη μίας μουσικής τελετής που λέγεται “Ιδού ο Νυμφίος έρχεται”, το οποίο διατηρώ ακόμη ανέκδοτο. Κι έμεινε αυτό το τραγούδι όπου περιέχει πάρα πολλές σημαντικές λέξεις που είναι καθαρά ελληνικές. Ας το εξηγήσω, για πρώτη φορά, γίνεται σε αυτήν την εκπομπή, δεν το ‘χω ξαναπεί.

Το αλληλούια δεν είναι εβραϊκή λέξη, είναι η αλληλουχία κι έφυγε το Χ. Αλληλουχία, τόσο απλό. Το Ίλεως είναι το ίλεως, Ζάβαρα είναι -όπως καμιά φορά λέμε στην Κρήτη ‘’Μα το Ζα’’, το Δία. Είναι μία εικόνα, όχι ακριβώς του Δία, αλλά μία εικόνα μέσα από τη ζωή του. Το Ζήτα παίζει τεράστιο ρόλο και είναι μία λέξη πάρα πολύ και βαθιά και αρχαία που έχουν χρησιμοποιήσει πολλές φορές σε θέματα εμπόλεμης κατάστασης. Λάμα είναι η κόψη του μαχαιριού, το νάμα είναι βάπτισμα, νέμια η ησυχία, αλλά όλες αυτές οι λέξεις μαζί ήταν μία έντονη διαμαρτυρία. Και αυτό το θέμα είναι πάλι ποίηση, αλλά έχει μία έντονη διαμαρτυρία», εξήγησε.

Με πιο απλά λόγια τα «ζάβαρα» είναι τα λάβαρα, το «κάτρα» είναι τα μαύρα και το «νέμια» είναι το ανέμισαν. Μαύρα λάβαρα ανέμισαν, δηλαδή! Επιπλέον, το «λάμα» είναι το μαχαίρι και το ίλεως είναι το έλεος! Αναλυτικότερα:

«Αλληλούια» = αλληλουχία

«Ζάβαρα» = λάβαρα

«Κάτρα» = μαύρα

«Νάμα» = βάπτισμα

«Λάμα» = το μαχαίρι

«Νέμια» = Ανέμισαν

«Ίλεος» = Έλεος

Advertisement

Άρα έχουμε:

Ζάβαρα κάτρα νέμια = Λάβαρα Μαύρα Ανέμισαν!

Ίλεος Ίλεος = Έλεος, Έλεος

Λάμα Λάμα Νάμα Νάμα Νέμια = Το μαχαίρι, το μαχαίρι μάνα μάνα Ανέμισαν.

Ακούστε το εμβληματικό τραγούδι, σε στίχους και μουσική του Γιάννη Μαρκόπουλου, από τον συγκλονιστικό Νίκο Ξυλούρη.

πηγή protothema.gr


ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Αισθητή στα νησιά του Β. Αιγαίου η ισχυρή σεισμική δόνηση στην περιοχή του Μπαλικεσίρ

27/10/25 11:00 μμ

Αισθητή στα νησιά του Β. Αιγαίου η ισχυρή σεισμική δόνηση στην περιοχή του Μπαλικεσίρ

Φιλιππιάδα: Υπό αστυνομικό αποκλεισμό ο χώρος όπου ενταφιάστηκαν απόβλητα από την καμένη μονάδα της Κέρκυρας

27/10/25 10:55 μμ

Φιλιππιάδα: Υπό αστυνομικό αποκλεισμό ο χώρος όπου ενταφιάστηκαν απόβλητα από την καμένη μονάδα της Κέρκυρας

Νέο σοκ με Καρβαχάλ στη Ρεάλ Μαδρίτης

27/10/25 10:50 μμ

Νέο σοκ με Καρβαχάλ στη Ρεάλ Μαδρίτης

Προς πώληση το θρυλικό «Μαρακανά»

27/10/25 10:45 μμ

Προς πώληση το θρυλικό «Μαρακανά»

ΒΤΑ: Το εθνικό συνέδριο για το Διάστημα αρχίζει στη Σόφια

27/10/25 10:43 μμ

ΒΤΑ: Το εθνικό συνέδριο για το Διάστημα αρχίζει στη Σόφια

«Iατρικό θαύμα»: Είναι το αίμα περιόδου ένας ανεκμετάλλευτος θησαυρός για την υγεία των γυναικών;

27/10/25 10:39 μμ

«Iατρικό θαύμα»: Είναι το αίμα περιόδου ένας ανεκμετάλλευτος θησαυρός για την υγεία των γυναικών;

Τουρκία: Σεισμός 6,1 βαθμών έπληξε τη χώρα

27/10/25 10:26 μμ

Τουρκία: Σεισμός 6,1 βαθμών έπληξε τη χώρα

Ληστεία στο Λούβρο: Έτσι έφθασαν στα ίχνη των δύο συλληφθέντων οι Αρχές – Γιατί δεν έφυγαν από τη Γαλλία νωρίτερα

27/10/25 10:24 μμ

Ληστεία στο Λούβρο: Έτσι έφθασαν στα ίχνη των δύο συλληφθέντων οι Αρχές – Γιατί δεν έφυγαν από τη Γαλλία νωρίτερα

Το Έπος του ’40 μέσα από πίνακες ζωγραφικής του Αλέξανδρου Αλεξανδράκη

27/10/25 10:19 μμ

Το Έπος του ’40 μέσα από πίνακες ζωγραφικής του Αλέξανδρου Αλεξανδράκη

Παίκτης της εβδομάδας στην Ανατολή ο Γιαννης Αντετοκούνμπο

27/10/25 10:15 μμ

Παίκτης της εβδομάδας στην Ανατολή ο Γιαννης Αντετοκούνμπο

Οι αθλητές ζητούν δράση για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή ενόψει της COP30

27/10/25 10:12 μμ

Οι αθλητές ζητούν δράση για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή ενόψει της COP30

Πώς η αλλαγή ώρας επηρεάζει την υγεία μας

27/10/25 10:07 μμ

Πώς η αλλαγή ώρας επηρεάζει την υγεία μας