Γιατί το ανθρώπινο στήθος είναι μεγάλο και… μόνιμο

Είναι γεγονός πως τα στήθη βγαίνουν σε όλων των λογιών τα μεγέθη και τα σχήματα, έχουν όμως όλα τους ένα κοινό: είναι μοναδικά στον άνθρωπο.

Την ώρα που περισσότερα από 5.000 είδη θηλαστικών ζουν στον πλανήτη Γη, μόνο ο Homo Sapiens διαθέτει μόνιμα στήθη. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Είναι απλή εξελικτική ανωμαλία ή μήπως κάτι άλλο συμβαίνει;

Ξέρουμε πως όλα τα άλλα θηλαστικά αναπτύσσουν προσωρινά στήθη κατά τη διάρκεια της ωορρηξίας και του θηλασμού, μιας και ο σκοπός τους είναι να θρέψουν το μικρό. Μόλις το γάλα σωθεί, το στήθος των θηλαστικών εξαφανίζεται.

Εκτός κι αν μιλάμε για τα θηλυκά του ανθρώπου, τα στήθη των οποίων σχηματοποιούνται κατά την εφηβεία και όχι κατά την εγκυμοσύνη. Τι άλλαξε όμως στο εξελικτικό διάβα του ανθρώπου και συνέβη αυτό; Ο άνθρωπος αναζητεί εδώ πειστική απάντηση από πολύ παλιά και το 1987 ο βιολόγος Tim Caro μελέτησε και τις εφτά επικρατούσες θεωρίες πάνω στο θέμα.

Η δημοφιλέστερη ιδέα παραμένει αυτή του Κάρολου Δαρβίνου, όπως διαμορφώθηκε τουλάχιστον από τη ματιά του ζωολόγου Ντέσμοντ Μόρις στο βιβλίο του «Ο γυμνός πίθηκος» (1967). Ο δαρβινιστής Μόρις ισχυρίζεται πως το ανθρώπινο στήθος εξελίχθηκε στη μόνιμη κατάστασή του ως σεξουαλικό σύμβολο, αντικαθιστώντας τα «πρησμένα οπίσθια» των άλλων θηλυκών πρωτευόντων κατά την ωορρηξία.

Όταν οι πρόγονοί μας στάθηκαν σε όρθια στάση, τα γεννητικά τους όργανα δεν ήταν πια τόσο ορατά όσο πρωτύτερα. Τα αρσενικά δεν είχαν λοιπόν πια εξόφθαλμο τρόπο για να βλέπουν τη σεξουαλική ωριμότητα του θηλυκού, κι έτσι αναπτύχθηκαν τα μόνιμα στήθη. Η θεωρία εξηγεί μερικώς τον λόγο που το στήθος φουσκώνει κατά την εφηβική ηλικία, δεν μας λέει όμως γιατί επιμένει ακόμα και μετά την εμμηνόπαυση.

Την ίδια ώρα, το ανθρώπινο στήθος περιέχει πολύ περισσότερο λίπος από όλα τα άλλα θηλαστικά, δίνοντάς του το χαρακτηριστικό του σχήμα. Μόνο που τελικά τα στήθη των γυναικών μπορούν να μεγαλώσουν σε τέτοιο βαθμό που να προκαλέσουν παρενέργειες, όπως πόνο σε πλάτη και στέρνο.

Εξίσου μυστηριώδης είναι για τους επιστήμονες και ο καρκίνος του μαστού. Την ώρα δηλαδή που επηρεάζει κάπου 1,5 εκατ. γυναίκες κάθε χρόνο και σκοτώνει τις 570.000 από αυτές, σπανίως συναντάται στα άλλα πρωτεύοντα. Κάτι που ίσως έχει να κάνει με τη μονιμότητά του στον άνθρωπο.

Μέχρι να κατασταλάξουμε πάντως στον εξελικτικό λόγο της ύπαρξης του γυναικείου στήθους στον άνθρωπο, αυτό θα συνεχίσει να αποτελεί σύμβολο σεξουαλικότητας…