Γιώργος Καφταντζής- ο πατριάρχης των Σερραϊκών γραμμάτων

Ο Γιώργος Καφταντζής γεννήθηκε στην Ηράκλεια Σερρών στις 22 Μαρτίου 1920 και δικηγόρησε στις Σέρρες. Πήρε μέρος στη μάχη της Κρήτης, όπου αναφέρεται το μυθιστόρημά του «ΔΩΔΕΚΑ ΜΕΡΕΣ» (1955 ) και στην Εθνική Αντίσταση ως κορυφαίο στέλεχος της ΕΠΟΝ (Μαλέας).

Αδιαμφισβήτητη ηγετική φυσιογνωμία της αγωνιζόμενης νεολαίας της Μακεδονίας, ιδιαίτερα της Θεσσαλονίκης, στην περίοδο του εθνικοαπελευθερωτικού μας αγώνα, περίοδο που σφράγισε το έργο του και τον καθιέρωσε ως ένα από τους αξιολογότερους έλληνες μεταπολεμικούς ποιητές. Στις 30 Απριλίου 1944 εκλέχτηκε εθνοσύμβουλος Θεσσαλονίκης (γενικές εκλογές στην πόλη σύμφωνα με την αριθ. 3 πράξη της ΠΕΕΑ).

Ποιήματά του περιλαμβάνονται σε πολλές ελληνικές και ξενόγλωσσες ανθολογίες (Γαλλική, Ιταλική, Αγγλική, Ρωσική, Πολωνική, Ουγγρική).

Είχε μεγάλη κοινωνική και πολιτιστική δραστηριότητα. Διετέλεσε Πρόεδρος του «Συλλόγου Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών», του Μουσικογυμναστικού Ομίλου «ΟΡΦΕΑΣ», της «Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Σερρών», του «Λαογραφικού Ομίλου», της Νομαρχιακής Επιτροπής Πνευματικής Δραστηριότητας, μέλος του Δ.Σ. του Εκκλησιαστικού μουσείου Ιεράς Μητρόπολης Σερρών και Νιγρίτης και πολλών άλλων πολιτιστικών επιτροπών και συλλόγων. Έγιναν ειδικές εκδηλώσεις για το έργο του και πήρε πολλές τιμητικές διακρίσεις και χρυσά μετάλλια. Ήταν τακτικό μέλος της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης. Συμμετείχε σε εκδόσεις περιοδικών, είχε την ευθύνη της έκδοσης του περιοδικού «ΟΡΦΕΑΣ» και συνεργάστηκε με περιοδικά και εφημερίδες Σερρών, Θεσσαλονίκης, Αθηνών και άλλων πόλεων.

Με σπάνια σεμνότητα στη ζωή και στο έργο του, δεν αναζήτησε τα φώτα της μεγάλης πόλης, την εύκολη καταξίωση. Παρέμεινε στις Σέρρες, την αγαπημένη του πόλη, που κι αυτή τον αγαπούσε.

Δεν υπάρχει ίσως άλλη πόλη στην Ελλάδα που έχει να επιδείξει παρόμοιο πολυσχιδές έργο ενός πνευματικού ανθρώπου, όπως ποιητικές συλλογές, διηγήματα, θεατρικά έργα, ένα κολοσσιαίο ιστορικό έργο, πνευματικό θησαυρό για την πόλη του, με κορυφαίο την τρίτομη «ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΩΝ ΣΕΡΡΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΤΗΣ».

Ο μεγαλύτερος πνευματικός άνθρωπος που έζησε σ΄ αυτή την πόλη, ο πατριάρχης των Σερραϊκών γραμμάτων, ο ποιητής, λογοτέχνης, ιστορικός πέθανε στις 12 Μαρτίου 1998, αφήνοντας πίσω του αθάνατο έργο.

Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σερρών με την ευκαιρία της συμπλήρωσης τριών χρόνων από το θάνατο του ιστορικού – ποιητή Γιώργου Καφταντζή, για να τιμήσει τη μνήμη του, διοργάνωσε εκδήλωση τη Δευτέρα 12 Μαρτίου 2001 στην αίθουσα του Δημοτικού Περιφερειακού Θεάτρου Σερρών. Για το ποιητικό του έργο μίλησε η φιλόλογος – ποιήτρια κ. Αλεξάνδρα – Ευτυχία Λουκίδου ενώ ποιήματα διάβασε ο σκηνοθέτης και καλλιτεχνικός Διευθυντής του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Σερρών κ. Δημήτρης Ιωάννου.

Ένα απόσπασμα από την ομιλία της Κας Αλεξάνδρας – Ευτυχίας Λουκίδου

Αντιστεκόμενος ο ίδιος στη φθορά των επάλληλων λογοτεχνικών κύκλων, στέλνει από την επαρχία ποιήματα «επιδέσμους» για την τραυματισμένη αξιοπρέπεια και ανθρωπιά μας, τιμώντας τους νεκρούς ήρωες αλλά και τους εκτελεστές τους, μετουσιώνοντας το χέρι του σε πένα γραφής όλων των καταφρονημένων.
Με αυτόν τον τρόπο συλλέγει με ευλάβεια τρίμματα Ιστορίας και θωπεύει μνήμες του παρελθόντος, υψώνει φωνή διαμαρτυρίας για την απελπισία που μας διαφεύγει και συναιρεί το «εδώ» και το «επέκεινα» στον ουσιαστικό χωροχρόνο των αναστηθέντων.
Το αλάθητο γλωσσικό του ένστικτο, η μυστική συγγένειά του με το δημοτικό τραγούδι, η αγάπη του για τις λέξεις κρατούν σε υψηλό επίπεδο τη συζήτησή του με το θάνατο.
Προφητεύει για τη γενιά του και τις μελλούμενες γενιές σε εξαγγελτικά ποιήματα μανιφέστα κρατώντας για τον εαυτό του λίγες μονάχα λέξεις, όπως: «αγάπη», «θλίψη», «φόβος», «θάνατος» και όχι σπάνια «βοήθεια».
Ο Καφταντζής ήτανε για τις Σέρρες και οι Σέρρες για τον Καφταντζή ότι η Αλεξάνδρεια για τον Καβάφη κι η Σκιάθος για τον Παπαδιαμάντη. Ήτανε η πατρίδα της ψυχής του απ΄ όπου δωρίζει στην ελληνική γραμματεία το υψηλής ποιότητας ποίημά του «ο Σταθμός του Χατζή-Μπεϊλίκ», αλλά και τον πλέον καίριο για την ποίηση ορισμό: «Ποίηση είναι ένα παράθυρο, για να βλέπουμε από ένα υπόγειο που σιωπούμε».
Από τις 12 του Μάρτη του 1998 ο σεμνός γίγαντας των Σερρών κυκλοφορεί σε κάποιον άλλο ουρανό.
Σ΄ εμάς απομένει η ορφάνια και στην ανθρωπότητα οι στίχοι του.

Ευτυχία – Αλεξάνδρα Λουκίδου
Φιλόλογος – Ποιήτρια
 

Τα Έργα του Γιώργου Καφταντζή

Α΄ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ

1. «ΜΟΙΡΟΛΟΓΙΑ» ποιήματα 1940 και 1948.

2. «ΜΑΤΩΜΕΝΗ ΓΗ» νουβέλα 1947.

3. «ΟΥΡΑΝΙΑ ΣΤΑΧΥΑ» ποιήματα 1952.

4. «ΔΩΔΕΚΑ ΜΕΡΕΣ» μυθιστόρημα 1955.

5. «ΤΟ ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ» ποιήματα 1959 .

6. «ΔΥΣΚΟΛΕΣ ΧΡΟΝΙΕΣ» ποιήματα 1959.

7. «Η ΜΠΑΛΛΑΝΤΑ ΤΟΥ ΦΕΓΓΑΡΙΟΥ» ποιήματα 1961.

8. «ΑΝΑΘΗΜΑΤΑ» ποιήματα 1966.

9. «ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ» ποίημα 1977.

10. «ΤΑ ΠΑΡΑΛΕΙΠΟΜΕΝΑ» ποιήματα 1985.

11. «ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ 1940-1987» 1988.

12. «ΤΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ Α΄» 1991.

13. «ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ» ποιήματα 1991.

14. «ΤΟ ΠΟΔΙ ΤΟΥ ΠΑΓΩΝΙΟΥ» ποιήματα 1992.

Β΄ ΙΣΤΟΡΙΚΑ

1. «ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΣΕΡΡΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΤΗΣ» (τόμοι 3, 1967, 1972 1996).

2. «ΦΥΛΕΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΕΡΡΩΝ» 1969.

3. «ΣΕΡΡΑΪΚΗ ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ» 1972.

4. «ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙΑΣ Ν. ΣΕΡΡΩΝ» 1973.

5. «ΤΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ Ν. ΣΕΡΡΩΝ» ανθολογία 1978.

6. «Η ΣΕΡΡΑΪΚΗ ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΠΑΠΑΣΥΝΑΔΙΝΟΥ» 1982 και 1989.

7. «ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΉΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΟΝ ΚΑΙΡΟ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ» 1983.

8. «ΟΙ ΣΕΡΡΕΣ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ» αφιέρωμα 1985.

9. «ΤΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΑΜΦΙΠΟΛΗΣ» 1989.

10. «ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΑ ΒΟΥΝΑ ΤΗΣ Δ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΟΝ ΚΑΙΡΟ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ» 1990.

11. «ΟΡΦΕΑΣ ΣΕΡΡΩΝ 1905-1991» 1991.

Γ΄ ΘΕΑΤΡΙΚΑ

1. «ΟΤΙ ΘΕΛΕΙ Ο ΛΑΟΣ» επιθεώρηση. Παίχτηκε απ΄ τον «Καλλιτεχνικό Όμιλο του Μακεδονικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ» στα ορεινά χωριά της Δ. Μακεδονίας (Ελεύθερη Ελλάδα) το 1944. Το έργο ανέβηκε το Δεκέμβριο 1944 και στα Σέρρας. Επίσης τον Ιανουάριο του 1945 στη Δράμα και Θεσσαλονίκη.

2. «ΕΑΜΙΚΗ ΠΑΡΕΛΑΣΗ» επιθεώρηση, 1945 (θίασος ΕΠΟΝ).

3. «Η ΕΛΛΗΝΙΔΑ ΨΗΦΙΖΕΙ» επιθεώρηση, 1953 (θίασος Κουκούλη-Παλαιολόγου-Λεβισιανού).

4. «ΣΕΡΡΑΪΚΕΣ ΤΡΕΛΕΣ» επιθεώρηση, 1950 (θίασος Γιάννη Αγγελίδη).

5. «Η ΠΡΟΙΚΑ» μονόπρακτο (Παγκόσμια Εβδομάδα Θεάτρου) 21.11.1960.

6. «ΤΟ ΠΗΓΑΔΙ» μονόπρακτο (Πειραματικό Θέατρο Ορφέα) 27.6.1978 και 5.7.1978.

7. «Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΚΟΥΛΗΚΙ» μονόπρακτο (Πειραματικό Θέατρο Ορφέα) 27.6.1978. Επίσης παίχτηκε με «ΤΟ ΦΟΝΙΚΟ» στο «ΑΧΙΛΛΕΙΟΝ» Θεσσαλονίκης στη Β΄ Συνάντηση Ερασιτεχνικών Θιάσων Β. Ελλάδας (ΠΑΠΟΚ) 10.4.1979.

8. «ΤΟ ΦΟΝΙΚΟ» μονόπρακτο (Πειραματικό Θέατρο Ορφέα) 28.3.1979, 8.12.1990 και 14.12.1990. Παίχτηκε επίσης στο 5ο Θεατρικό Φεστιβάλ Ιθάκης 23.8.1979.

9. «Η ΠΥΛΗ» μονόπρακτο (Πειραματικό Θέατρο Ορφέα) 8.6.1990.

10. «Ο ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΣ» δίπρακτο (Πειραματικό Θέατρο Ορφέα) 15.2.1992. Το ίδιο έργο παίχτηκε και στην Καρδίτσα κατά το 9ο Πανελλήνιο Φεστιβάλ Ερασιτεχνικών Θιάσων 24.3.1993.

Δ΄ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

1. ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ : Αίθουσα «ΟΡΦΕΑ» 12 ως 22/1/1958, 24/4/1977 ως 4/5/1977 και 11 ως 21/12/1982.

2. ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ: Αίθουσα «ΟΡΦΕΑ» από 11 ως 22/10/1978.

Ε΄ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ

1. «ΜΑΘΗΤΙΚΕΣ ΠΝΟΕΣ» Σέρρας, μηνιαίο, 1934 (μαζί με τους Λευτέρη Παπαντωνίου, Γιώργο Ζαχαρόπουλο, Χρήστο Κολοκοτρώνη).

2. «ΦΩΤΟΒΟΛΙΔΑ» Θεσσαλονίκη, 15θήμερο, 1947 (μαζί με τους Κώστα Στολίγκα και Γιώργο Κατσαμπή).

3. «ΛΟΓΟΣ ΣΙΡΙΝΩΝ» Σέρρας, μηνιαίο. Μέλος της συντακτικής επιτροπής (και πρόεδρος του εκδότη Συλλόγου Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών). Από Μάιο 1959 ως Ιανουάριο 1960.

4. «ΟΡΦΕΑΣ» Σέρρας, μηνιαίο. Επιμελητής (και πρόεδρος του εκδότη Ομίλου Ορφέα). Νοέμ. και Δεκέμ. 1964.

5. «ΟΡΦΕΑΣ» Σέρρας, δίμηνο. Υπεύθυνος (και πρόεδρος του εκδότη Ομίλου Ορφέα). Από Νοέμ. 1981 ως Ιούλ. 1983.

ΣΤ΄ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

1. Ήταν τακτικό μέλος της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης.

2. Δικηγόρησε από το 1952 μέχρι το 1985 στα Σέρρας.

3. Διετέλεσε πρόεδρος του «Συλλόγου Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών» 1959-1963.

4. Διετέλεσε πρόεδρος του Μουσικογυμναστικού Ομίλου «ΟΡΦΕΑΣ» 1966-1967, 1977-1984 και 1989-1993.

5. Διετέλεσε πρόεδρος της Δημόσιας Βιβλιοθήκης 1964-1967 (Απόφαση Νομάρχη αριθ. 42651/25.9.1964).

6. Διετέλεσε πρόεδρος του «Λαογραφικού Ομίλου» 1977-1986.

7. Διετέλεσε μέλος της Εφορείας Δημόσιας βιβλιοθήκης Σερρών 1961 – 1964 (απόφαση Νομάρχη αριθμ. 44097/20.12.1961).

8. Διετέλεσε μέλος της Νομαρχιακής Επιτροπής Πνευματικής Δραστηριότητας (απόφαση Νομάρχη αριθμ. 38224/14.8.1965).

9. Διετέλεσε μέλος της Νομαρχιακής Επιτροπής Λαϊκής Επιμόρφωσης 1965 – 1966 (απόφαση Νομάρχη αριθμ. 31/1.10.1965).

10. Διετέλεσε μέλος της Νομαρχιακής Επιτροπής Κοινοτικής Ανάπτυξης 1966 – 1967 (απόφαση Νομάρχη αριθμ. 15883/6.7.1966).

11. Διετέλεσε μέλος της Επιτροπής Οργάνωσης και Λειτουργίας του Λαϊκού Πανεπιστημίου, της Σερραϊκής Πολιτιστικής Εταιρείας 1963.

12. Διετέλεσε μέλος της Γνωμοδοτικής Επιτροπής Πολιτιστικών Υποθέσεων της Νομαρχίας Σερρών (απόφαση Β/61178/10894/3.10.1979 υπουργών Εσωτερικών και Πολιτισμού και Νομάρχη αριθ. ΕΣ/3907/4.3.1980).

13. Διετέλεσε μέλος του Νομαρχιακού Συμβουλίου Κοινοτικής Ανάπτυξης (απόφαση Νομάρχη αριθ. ΕΣ/16843/17.9.1981).

14. Διετέλεσε μέλος Δ.Σ. του Εκκλησιαστικού Μουσείου της Ι. Μητρόπολης Σερρών, από 23.1.1989 ως 3.12.1994 (αποφάσεις 66/1989 και 1019/1991 του Μητροπολίτη Σερρών – Νιγρίτης).

15. Διετέλεσε μέλος της Κριτικής Επιτροπής του 30ου Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (απόφαση Υπουργού Πολιτισμού, ΤΜ. ΚΙΝ/ΦΟΥ/35639/16.8.1989).

16. Διετέλεσε μέλος της Διοικητικής και Διαχειριστικής Επιτροπής του Βυζαντινού και αλειτούργητου ναού Αγίων Θεοδώρων Σερρών, από 20.4.1990 μέχρι 31.12.1993 (απόφαση 399/1990 και 111/1991 του Μητροπολίτη Σερρών).

πηγή Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σερρών