Κάθε χρόνο, στις 30 Ιανουαρίου, η Χριστιανική Εκκλησία τιμά από κοινού τους τρεις Μεγάλους Πατέρες και Οικουμενικούς Δασκάλους, τον Μέγα Βασίλειο, τον Γρηγόριο τον Θεολόγο και τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο.
Στην Ελλάδα τιμώνται ως προστάτες της εκπαίδευσης και των γραμμάτων.
Σύμφωνα με πληροφορίες από το SanSimera.gr, η γιορτή των Τριών Ιεραρχών εισήχθη στην εκκλησία στα μέσα του 11ο αιώνα από τον λόγιο και μητροπολίτη Ευχαΐτων Ιωάννη Μαυρόποδα, επί αυτοκράτορος Κωνσταντίνου Θ’ του Μονομάχου.
Σκοπός του Μαυρόποδα ήταν να παρουσιάσει τις τρεις εξέχουσες αυτές προσωπικότητες της Χριστιανοσύνης ως τους κατ’ εξοχήν υπερμάχους του τριαδικού δόγματος και να δώσει τέλος στον φατριασμό που σοβούσε στο σώμα της εκκλησίας για το ποιος από τους τρεις ιεράρχες είναι ο σπουδαιότερος.
Είναι χαρακτηριστικό ότι την εποχή εκείνη μεγάλος αριθμός ιερωμένων και πιστών είχαν χωριστεί σε τρεις ομάδες: τους Ιωαννίτες, τους Γρηγορίτες και τους Βασιλείτες.
Η εορτή των Τριών Ιεραρχών, εκτός από τον εκκλησιαστικό χαρακτήρα, έχει και εκπαιδευτικό στα καθ’ ημάς.
Θεωρείται ως η εορτή των ελληνικών γραμμάτων, καθόσον οι Τρεις Ιεράρχες συνετέλεσαν στην ανάπτυξη της χριστιανικής διδασκαλίας, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη των αρχαίων ελληνικών γραμμάτων.
Ο εκπαιδευτικός χαρακτήρας της εορτής των Τριών Ιεραρχών καθιερώθηκε στις 9 Αυγούστου του 1841 από το ακαδημαϊκό συμβούλιο του Οθωνείου Πανεπιστημίου (νυν Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών) και πρωτογιορτάστηκε στις 30 Ιανουαρίου του 1842. Τα επόμενα χρόνια, ο εορτασμός επεκτάθηκε σ’ όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.
Βασίλειος ο Μέγας
Ο Άγιος Βασίλειος ή Βασίλειος Καισαρείας, υπήρξε επίσκοπος Καισαρείας και θεωρείται Πατέρας της Εκκλησίας και ένας εκ των μεγαλύτερων θεολόγων της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Η συμβολή του στην χριστιανική θεολογία θεωρείται κεφαλαιώδης ενώ σ΄αυτόν αποδίδεται και η «θεία λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου».
Ο Μέγας Βασίλειος σπούδασε στην Αθήνα και θεωρούσε πολύ σημαντική τη μελέτη των κλασσικών συγγραφέων και της ελληνικής φιλοσοφίας, φυσικά υπό το χριστιανικό πρίσμα. Η συμβολή του στην ανάπτυξη των γραμμάτων και της φιλανθρωπίας τον κατέστησαν μια από τις μεγαλύτερες μορφές της Χριστιανικής παράδοσης.
Ιωάννης ο Χρυσόστομος
Θεωρείται πως η γλώσσα του «έσταζε μέλι» καθώς υπήρξε ο πιο χαρισματικός ρήτορας της εποχής του. Διετέλεσε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως και αφιέρωσε τη ζωή του στην ανάπτυξη της φιλανθρωπίας. Μάλιστα τα ημερήσια συσσίτια που οργάνωσε έτρεφαν 7.000 ανθρώπους!
Στον τομέα της φιλοσοφίας, μπορεί να απέρριπτε τις θεωρίες των αρχαίων Ελλήνων περί Θεού ωστόσο δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει τις εργαλειακές μεθόδους της φιλοσοφίας τους προκειμένου να αναπτύξει μια συστηματική θεολογία.
Στη ζωή του υπήρξε υπόδειγμα ασκητή ενώ δεν παρέλειπε να καταδικάζει εκείνους τους ιερείς που πλούτιζαν από την ιδιότητά τους. Ήταν τέτοια η σκληρή κριτική που ασκούσε στους Αυτοκράτορες, που τελικά η αυλή τον κυνήγησε και τον εξόρισε. Όμως η φήμη του τον ξεπέρασε αφού θεωρείται Άγιος από όλες σχεδόν τις χριστιανικές ομολογίες.
Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός
Γνωστός και με το προσωνύμιο «θεολόγος», ο Γρηγόριος υπήρξε Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης τον 4ο αιώνα. Η επιρροή του στην Τριαδική θεολογία θεωρείται τόσο σημαντική που έγινε γνωστός ως «Τριαδικός Θεολόγος». Τα περισσότερα από τα έργα του επηρεάζουν τους σύγχρονους θεολόγους, ειδικά όσον αφορά τα τρία Πρόσωπα της Αγίας Τριάδας. Υπήρξε φίλος του Μεγάλου Βασιλείου καθώς και του αδελφού του Αγίου Γρηγορίου Νύσσης.
Ήταν σφοδρός οπαδός των γραμμάτων και επιθυμούσε να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ ελληνόφωνων και λατινόφωνων θεολόγων της εποχής του. Εκτός από εξαιρετικός θεολόγος όμως, υπήρξε και πολύ καλός ποιητής, αφού έγραψε αρκετά ποίηματα με θεολογικά και ηθικά θέματα.
Γεγονότα στις 30 Ιανουαρίου
- 1018 Η Πολωνία και η Γερμανία υπογράφουν τη Συνθήκη του Μπάουτσεν.
- 1607 Περίπου 200 τετραγωνικά μίλια (51.800 εκτάρια) κατά μήκος των ακτών του Καναλιού του Μπρίστολ και των εκβολών του ποταμού Σέβερν στο Βασίλειο της Αγγλίας καταστρέφονται από πλημμύρες, με απολογισμό περίπου 2.000 νεκρούς.
- 1649 Εκτελείται δι’ αποκεφαλισμού ο βασιλιάς Κάρολος Α΄ της Αγγλίας.
- 1661 Το σώμα του Όλιβερ Κρόμγουελ εκταφιάζεται και υποβάλλεται σε μεταθανάτια εκτέλεση, κατά την επέτειο της εκτέλεσης του βασιλιά Κάρολου Α’ της Αγγλίας από τον Κρόμγουελ.
- 1703 Σαράντα επτά Ρόνιν, με επικεφαλής τον Οΐσι Κουρανοσούκε, εκδικούνται το θάνατο του αφέντη τους.
- 1822 Οι Έλληνες, υπό την αρχηγία του Γερμανού φιλέλληνα Κάρολου Νόρμαν, αποκρούουν τις τουρκικές επιθέσεις στο Νεόκαστρο.
- 1823 Ανεύρεση της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας της Τήνου.
- 1826 Ανοίγει η Κρεμαστή Γέφυρα του Μενάι, η οποία θεωρείται η πρώτη σύγχρονη κρεμαστή γέφυρα του κόσμου, που συνδέει το νησί Άνγκλεσι με τη βορειοδυτική ακτή της Ουαλίας.
- 1827 Οι Έλληνες νικούν τις τουρκικές δυνάμεις του Κιουταχή στη Μάχη της Καστέλλας.
- 1835 Στην πρώτη απόπειρα δολοφονίας κατά προέδρου των Η.Π.Α., ο Ρίτσαρντ Λόρενς αποτυγχάνει να δολοφονήσει τον Αμερικανό πρόεδρο Άντριου Τζάκσον.
- 1880 Ο Ιωακείμ Γ΄ Μεγαλοπρεπής θέτει τα θεμέλια του νέου οικοδομήματος της Μεγάλης του Γένους Σχολής στο λόφο του Φαναρίου.
- 1911 Ιδρύεται ως “Αναγνωστήριον” η Ανόρθωση Αμμοχώστου
- 1923 Μετά τη γενοκτονία των Ποντίων και τη μικρασιατική καταστροφή το αποκορύφωμα του απάνθρωπου αυτού μέτρου της «ανταλλαγής πληθυσμών» αποτέλεσε το Σύμφωνο για την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας που υπογράφθηκε στις 30 Ιανουαρίου 1923, το οποίο στη συνέχεια κατέστη μέρος της Συνθήκης της Λωζάνης της 24ης Ιουλίου του ίδιου έτους δυνάμει του άρθρου 142 της τελευταίας.
- 1925 Oι Τούρκοι εκδιώκουν από την Κωνσταντινούπολη τον Πατριάρχη Κωνσταντίνο τον VI.
- 1933 Ο Αδόλφος Χίτλερ διορίζεται καγκελάριος της Γερμανίας.
- 1938 Στην Ισπανία η προεδρία της Junta Técnica περνά στα χέρια του Φρανθίσκο Φράνκο, που γίνεται πια Αρχηγός του Κράτους και της Κυβέρνησης.
- 1945 Ώρα 21.10 το γερμανικό κρουαζιερόπλοιο Βίλχελμ Γκούστλοφ που επιχειρούσε μεταφορές αμάχων στη Βαλτική Θάλασσα δέχτηκε τρεις τορπίλες παρασύροντας στο βυθό χιλιάδες επιβατών. Σώθηκαν 1239 άνθρωποι από τους 5
- 1945 Ανασυγκροτείται το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων
- 1948 Δολοφονείται στο Νέο Δελχί ο Μαχάτμα Γκάντι
- 1962 Πλήρη αποζημίωση όλων των Ελλήνων της Αιγύπτου των οποίων οι περιουσίες δημεύονται, υπόσχεται η αιγυπτιακή κυβέρνηση.
- 1972 Bloody Sunday, στο Λοντοντέρρυ (Derry) της Βόρειας Ιρλανδίας.
- 2004 Δημιουργείται η Ουκρανική Βικιπαίδεια.
Γεννήσεις στις 30 Ιανουαρίου
- 58 π.Χ. Λιβία, Ρωμαία αυτοκράτειρα
- 1544 Τζιόρτζιο Μπάστα, Ιταλός στρατηγός
- 1697 Γιόχαν Γιόακιμ Κβαντς, Γερμανός φλαουτίστας και συνθέτης
- 1882 Φραγκλίνος Ρούζβελτ, 32ος πρόεδρος των Η.Π.Α.
- 1895 Βίλχελμ Γκούστλοφ, Γερμανός ναζιστής
- 1899 Μαξ Τάιλερ, Νοτιοαφρικανός βακτηριολόγος
- 1911 Ρόυ Έλντριτζ, Αμερικανός μουσικός
- 1920 Μάικλ Άντερσον, Άγγλος σκηνοθέτης
- 1927 Ούλωφ Πάλμε, Σουηδός πολιτικός
- 1930 Τζιν Χάκμαν, Αμερικανός ηθοποιός
- 1935 Τούμπι Χέις, Άγγλος μουσικός
- 1937 Βανέσα Ρεντγκρέιβ, Αγγλίδα ηθοποιός
- 1937 Μπορίς Σπάσκι, Ρώσος σκακιστής
- 1938 Ισλάμ Καρίμοφ, πρόεδρος του Ουζμπεκιστάν
- 1941 Ντικ Τσένεϊ, Αμερικανός πολιτικός
- 1962 Αμπντάλα Β΄, βασιλιάς της Ιορδανίας
- 1974 Κρίστιαν Μπέιλ, Άγγλος ηθοποιός
- 1980 Γιώργος Βακουφτσής, Έλληνας ποδοσφαιριστής
Θάνατοι στις 30 Ιανουαρίου
- 1314 Νικόλαος Γ΄ Σαιντ Ομέρ, άρχοντας της Θήβας
- 1629 Κάρλο Μαντέρνο, Ελβετός αρχιτέκτονας
- 1649 Κάρολος Α’, βασιλιάς της Αγγλίας
- 1730 Πέτρος Β’, τσάρος της Ρωσίας
- 1889 Ροδόλφος πρίγκηπας της Αυστρίας
- 1920 Κωνσταντίνος Έσσλιν, Έλληνας πολιτικός
- 1948 Μαχάτμα Γκάντι, Ινδός αγωνιστής και ειρηνιστής
- 1948 Όρβιλ Ράιτ, Αμερικανός αεροπόρος
- 1951 Φέρντιναντ Πόρσε, Αυστριακός μηχανικός αυτοκινήτων
- 1963 Φρανσίς Πουλένκ, Γάλλος συνθέτης
- 1982 Λάιτνινγκ Χόπκινς, Αμερικανός μουσικός
- 1991 Τζον Μπαρντίν, Αμερικανός φυσικός
- 1993 Αλεξάνδρα της Ελλάδας (βασίλισσα της Γιουγκοσλαβίας)
- 1995 Τζέραλντ Ντάρελ, Βρετανός φυσιοδίφης και τηλεοπτικός παρουσιαστής
- 2007 Νίκος Κούρκουλος, Έλληνας ηθοποιός
- 2007 Σίντνεϋ Σέλντον, Αμερικανός συγγραφέας
[Πηγή για τα γεγονότα: wikipedia]
