Η Κερκινίτιδα και ο Μυστικός Κόσμος του Λόφου Καστά
Σε μια αρχαία γη, όπου οι θρύλοι και η Ιστορία συγχωνεύονται, η Κερκινίτιδα λίμνη κάποτε αγκάλιαζε το μεγαλείο της Μακεδονικής Αυτοκρατορίας. Ένας ναύσταθμος, γεμάτος με τον ήχο από σφυριά που χτυπούσαν το ξύλο και το μέταλλο, εξυπηρετούσε τον στόλο που επέκτεινε την ισχύ της Αμφίπολης στον κόσμο. Και πάνω από αυτήν τη λίμνη, δεσπόζει ο λόφος Καστά, μνημείο μυστηρίου και μεγαλείου.
……………………………..
Κι όμως, σήμερα, τα όρια της λίμνης παραμένουν άγνωστα. Πού σταματούσε ο κυματισμός του νερού; Πόσο κοντά έφτανε ο φλοίσβος της στις πλαγιές του λόφου Καστά; Η απουσία μιας τομής που να δείχνει πού συναντιούνταν αυτά τα δύο στοιχεία της φύσης και της Ιστορίας, γεννά ερωτήματα. Γιατί δεν έχουμε ακόμη έναν χάρτη που να μας οδηγεί από τη λίμνη στον τύμβο, έναν χάρτη που να αποκαλύπτει τις συνδέσεις τους;
…………………………………
Κάθε ναύσταθμος της αρχαιότητας είχε τα νεώριά του: τις εγκαταστάσεις που φιλοξενούσαν και επισκεύαζαν τα πλοία που κουβαλούσαν τη δόξα και τη δύναμη των Μακεδόνων. Αν υπήρχαν στην Κερκινίτιδα, πού είναι τα ίχνη τους; Έχουν θαφτεί κάτω από τα στρώματα του χρόνου, ανεκμετάλλευτα, αδιάφορα προς το πέρασμα της ιστορικής ανασκαφής;
………………………..
Ίσως δεν αναζητήθηκαν ποτέ με ζήλο. Ίσως οι σκαπανείς της Αρχαιολογίας δεν κοίταξαν προς τη λίμνη, όπως θα έπρεπε. Αλλά αν υπήρχαν νεώρια εκεί, ποιοι τα χρησιμοποίησαν; Πώς μετακινούνταν τα πλοία από τη λίμνη στον λόφο Καστά, στην καρδιά της Αμφίπολης;
………………………….
Φανταστείτε έναν δρόμο που ξεκινούσε από την Κερκινίτιδα και ανέβαινε στον λόφο, με καραβάνια ανθρώπων να μεταφέρουν μάρμαρα, τρόφιμα και προμήθειες για την κατασκευή ενός μνημείου, αντάξιου μιας μεγάλης δυναστείας. Κι όμως, ο δρόμος αυτός δεν έχει ακόμη βρεθεί. Είναι πιθανό να έχει καταστραφεί, να έχει σβηστεί από τη διάβρωση και τη λήθη.
………………………….
Πώς θα μπορούσε να μην υπάρχει; Ένας δρόμος δεν είναι απλώς ένα πέρασμα. Είναι απόδειξη ζωής, δραστηριότητας, μιας κοινότητας που ζούσε και δούλευε υπό τη σκιά του λόφου.
………………….
Στην καρδιά του λόφου, η είσοδος που βρέθηκε προσφέρει μια μαγευτική ματιά στο εσωτερικό του τύμβου. Αλλά τι γίνεται με μια δεύτερη είσοδο; Αν υπήρχε, γιατί δεν έχει βρεθεί; Οι ανασκαφές φαίνεται πως δεν προχώρησαν αρκετά βαθιά ή περιμετρικά για να αποκαλύψουν ένα τέτοιο πέρασμα. Μήπως η δεύτερη είσοδος εξυπηρετούσε μυστικούς σκοπούς, μια κρυφή διαφυγή ή πρόσβαση για τους λίγους εκλεκτούς;
……………………………
Στα βάθη του τύμβου, οι Σφίγγες στέκουν μισοτελείς, σαν να προσπαθούν να ψιθυρίσουν τις ιστορίες τους. Το κεφάλι της μιας λείπει. Τα φτερά έχουν χαθεί. Ήταν λεηλασία; Ή μήπως κάποιος τα πήρε ως λάφυρο μιας μακρινής εποχής; Και το θύρωμα, που κάποτε έκλεινε ή άνοιγε για να υποδεχτεί βασιλείς και ήρωες, δεν έχει πια ίχνη των σιδερένιων μηχανισμών του. Τα σημάδια της ζωής και της χρήσης έχουν σβηστεί.
…………………………….
Γιατί δεν έχουμε ακόμη μια σαφή εικόνα της σχέσης του τύμβου με τη λίμνη; Γιατί δεν έχουν βρεθεί τα νεώρια, ο δρόμος, η δεύτερη είσοδος; Η Αμφίπολη, το κέντρο της στρατηγικής και πολιτιστικής ισχύος της Μακεδονίας, μοιάζει να κρύβει ακόμη μυστικά, να αρνείται να παραδώσει τα κλειδιά της. Οι απαντήσεις βρίσκονται εκεί, κρυμμένες κάτω από το χώμα και τη σιωπή των αιώνων.
…………………………….
Η Ιστορία περιμένει. Και μαζί της, κι εμείς, με την αγωνία για το αν θα καταφέρουμε να αποκαλύψουμε όλα τα κομμάτια ενός παζλ που απειλεί να χαθεί για πάντα.
Γράφει η αρχαιολόγος Popi Haritonidou-Garoufa Grf
φωτο facebook