Η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή της Παναγίας Εικοσιφοίνισσας, φωλιασμένη στις κατάφυτες πλαγιές του Παγγαίου όρους, αποτελεί ένα από τα αρχαιότερα και σημαντικότερα μοναστηριακά κέντρα της Ελλάδας.
Με μια ιστορία που αγγίζει τους δεκαέξι αιώνες, η μονή υπήρξε φάρος της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού, διαδραματίζοντας καθοριστικό ρόλο στην πνευματική και πολιτιστική ζωή της ευρύτερης περιοχής της Μακεδονίας και της Θράκης. Σήμερα, συνεχίζει να αποτελεί πόλο έλξης για χιλιάδες προσκυνητές που συρρέουν για να προσκυνήσουν την θαυματουργή και «αχειροποίητο» εικόνα της Θεοτόκου.
Η μονή βρίσκεται σε υψόμετρο 753 μέτρων, στα όρια των νομών Σερρών και Καβάλας, υπαγόμενη εκκλησιαστικά στην Ιερά Μητρόπολη Δράμας.
Η ίδρυση της μονής χάνεται στα βάθη των αιώνων. Σύμφωνα με την παράδοση, ο πρώτος μοναστικός οικισμός ιδρύθηκε γύρω στο 450 μ.Χ. από τον Επίσκοπο Φιλίππων Σώζοντα. Ωστόσο, ως πρώτος κτήτορας της σημερινής μονής θεωρείται ο Άγιος Γερμανός, ο οποίος, κατόπιν οράματος της Θεοτόκου, ήρθε από την Παλαιστίνη τον 6ο αιώνα και έκτισε το μοναστήρι.
Η ονομασία «Εικοσιφοίνισσα» έχει τρεις πιθανές ερμηνείες. Η επικρατέστερη συνδέεται με το θαύμα της αχειροποίητης εικόνας της Παναγίας, η οποία λέγεται ότι εμφανίστηκε εκπέμποντας ένα «φοινικούν», δηλαδή κόκκινο, φως. Μια άλλη εκδοχή αναφέρεται σε μια τοποθεσία με είκοσι φοίνικες όπου ο Άγιος Γερμανός είδε το όραμα, ενώ μια τρίτη συνδέεται με την ανακάλυψη της εικόνας σε μια φωλιά κοτσυφιού.
Η μονή γνώρισε περιόδους μεγάλης ακμής, ιδιαίτερα μετά τον 15ο αιώνα, όταν σε αυτήν εγκαταβίωσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Άγιος Διονύσιος Α΄, ο οποίος θεωρείται ο δεύτερος κτήτοράς της. Ωστόσο, η ιστορία της είναι συνυφασμένη και με μεγάλες δοκιμασίες. Το 1507, κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, 172 μοναχοί σφαγιάσθηκαν από τους Τούρκους, ενώ το 1917, λεηλατήθηκε από τους Βούλγαρους, οι οποίοι αφαίρεσαν πολύτιμα κειμήλια και χειρόγραφα. Το 1943, πυρπολύθηκε από τις βουλγαρικές δυνάμεις κατοχής, με αποτέλεσμα την καταστροφή μεγάλου μέρους των κτιριακών της εγκαταστάσεων.
Η ανασύσταση της μονής ξεκίνησε το 1965, οπότε και μετατράπηκε σε γυναικεία. Σημαντική υπήρξε η συμβολή του αοίδιμου Μητροπολίτη Δράμας Διονυσίου Κυράτσου, ο οποίος θεωρείται ο τρίτος κτήτορας.
Το μοναστηριακό συγκρότημα περιβάλλεται από υψηλό τείχος. Στο κέντρο δεσπόζει το Καθολικό, ο κεντρικός ναός που είναι αφιερωμένος στα Εισόδια της Θεοτόκου. Αν και το σημερινό κτίσμα χρονολογείται κυρίως στον 19ο αιώνα, το Ιερό Βήμα σώζεται από τον 11ο αιώνα. Ιδιαίτερης καλλιτεχνικής αξίας είναι το ξυλόγλυπτο, επιχρυσωμένο τέμπλο, έργο Χιωτών τεχνητών του 18ου αιώνα, όπου φυλάσσεται η αχειροποίητος εικόνα της Παναγίας.
Εντός της μονής, οι επισκέπτες μπορούν να δουν το παρεκκλήσι της Αγίας Βαρβάρας με το αγίασμα, το μουσείο με πολύτιμα εκκλησιαστικά κειμήλια, τη βιβλιοθήκη, καθώς και εργαστήρια αγιογραφίας. Ένα θαυμαστό φαινόμενο που προκαλεί δέος είναι τα δύο κυπαρίσσια που φύονται θαυματουργικά στη στέγη του Καθολικού.
Σήμερα, η Ιερά Μονή Παναγίας Εικοσιφοινίσσης είναι μια ακμάζουσα γυναικεία κοινότητα που αριθμεί περίπου 25 μοναχές. Πανηγυρίζει στις 15 Αυγούστου (Κοίμηση της Θεοτόκου), στις 14 Σεπτεμβρίου (Ύψωση του Τιμίου Σταυρού) και στις 21 Νοεμβρίου (Εισόδια της Θεοτόκου), οπότε και τιμάται η μνήμη του κτήτορά της, Αγίου Γερμανού, την επόμενη ημέρα.
Η Ιερά Μονή Παναγίας Εικοσιφοινίσσης δεν αποτελεί απλώς ένα ιστορικό μνημείο, αλλά μια ζωντανή πνευματική κυψέλη που προσφέρει στους επισκέπτες γαλήνη, πνευματική ανάταση και την ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά ένα σημαντικό κομμάτι της ορθόδοξης ιστορίας.
Παραγωγή: “©SkylandGreece.gr”
Σχολιάστε