Πόσο βαθιές θα είναι οι συνέπειες της πανδημίας του κορωνοϊού στην παγκόσμια οικονομία; Απαντήσεις επιχειρούν να δώσουν οικονομολόγοι, ειδικοί και αναλυτές. Συνέντευξη με τον επικεφαλής του Ινστιτούτου Ifo Κλέμενς Φουστ.
Για τον επιφανή γερμανό οικονομολόγο και επικεφαλής του ινστιτούτου Ifo του Μονάχου Κλέμενς Φουστ τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Όπως είπε σε αποκλειστική του συνέντευξη στη Deutsche Welle, οδηγούμεθα αναπόφευκτα σε αναβίωση της κρίσης του 2008/ 2009. Και όχι μόνο.
«Φοβάμαι ότι πρόκειται για ένα πιθανό σενάριο. Ενδέχεται όμως τα πράγματα να είναι και πολύ χειρότερα. Γι΄ αυτό και είναι πολύ σημαντικό το πώς διαχειριζόμαστε την κρίση. Για να διαφυλαχτεί η δημόσια υγεία μειώνεται δραστικά η οικονομική δραστηριότητα. Πρέπει όμως την ίδια ώρα να εξετάζουμε και πώς θα την αυξήσουμε και πάλι σταδιακά ή έστω εν μέρει».
Χωρίς προηγούμενο η κρίση
Τι εύρος ενδέχεται να έχει η αναμενόμενη ύφεση; «Εάν εξέλθουμε σύντομα από αυτό το shutdown τότε οι απώλειες θα κυμανθούν στο 5-6% του ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει ότι θα είναι λίγο παραπάνω απ΄ ό,τι στο απόγειο της τελευταίας οικονομικής κρίσης. Εάν όμως το shutdown κρατήσει περισσότερο, για παράδειγμα τρεις μήνες και στη συνέχεια απαιτηθούν και μερικοί μήνες ακόμη μέχρι να εξομαλυνθεί η κατάσταση, τότε οι οικονομικές επιδόσεις μπορεί να μειωθούν έως και κατά 20%. Αυτό το ξαναζήσαμε μόνον στην παγκόσμια οικονομική κρίση της δεκαετίας του 1930. Στην μεταπολεμική ιστορία της Γερμανίας δεν είδαμε ποτέ κάτι τέτοιο. Το δυσμενές αυτό σενάριο επισείει τον κίνδυνο οικονομικής αποσταθεροποίησης. Αυτό δεν επιτρέπεται να συμβεί».
Προκειμένου να αποφευχθεί αυτό το worst case scenario η γερμανική κυβέρνηση ανακοίνωσε χθες Δευτέρα ένα ευρύ πακέτο μέτρων για τη στήριξη της οικονομίας, με τη συνολική «δύναμη πυρός» να φτάνει τα 1,2 τρις ευρώ. Αρκούν τα εξαγγελθέντα μέτρα για να περιοριστούν οι ζημίες;
«Είναι ένα καλό πακέτο, αλλά δεν αρκεί. Το πρόβλημα έγκειται στο ότι ενώ παγώνουμε τρόπον τινά την οικονομία και μειώνουμε την παραγωγή, το δημόσιο χρήμα δεν μπορεί να αντισταθμίσει τις απώλειες. Τα πακέτα βοήθειας στοχεύουν απλώς στο να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να επιβιώσουν σε αυτή τη φάση και, κυρίως, να συνδράμουν μικρές επιχειρήσεις και αυτοαπασχολούμενους. Το γεγονός όμως ότι η παραγωγή έχει σταματήσει δεν αλλάζει. Τα κόστη που έχουμε συμπεριλάβει στην έρευνά μας αντιστοιχούν στο κόστος αυτής της στασιμότητας. Πρέπει λοιπόν να φροντίσουμε για το exit από το shutdown, χωρίς όμως να παραμελήσουμε την καταπολέμηση της επιδημίας. Δεν είναι εύκολο και πρέπει να αναπτύξουμε στρατηγικές. Εάν παραταθεί το shutdown δεν θα μπορεί να μας βοηθήσει κανένα πακέτο της κυβέρνησης».
Μάσκες και τεστ για όλους;
Ποια μορφή θα μπορούσαν όμως να έχουν αυτές οι στρατηγικές; «Θα μπορούσαμε, για παράδειγμα, να μοιράσουμε μάσκες σε όλο τον πληθυσμό και να πραγματοποιήσουμε μαζικά τεστ. Την ίδια ώρα να προχωρήσουμε σε απολύμανση των δημόσιων χώρων. Ορισμένες χώρες στην ανατολική Ασία το έχουν κάνει ήδη. Σε Ιαπωνία και Νότια Κορέα χρησιμοποιούν πολύ περισσότερες μάσκες απ΄ ότι σε εμάς. Καταρχήν πρέπει να τις διαθέτεις βέβαια. Προέχει δηλαδή η παραγωγή αυτών των μασκών από τη βιομηχανία. Όπως υποστηρίζουν πολλοί λοιμωξιολόγοι και γιατροί, εάν φορούσαν όλοι μάσκες τότε θα μπορούσαμε να αυξήσουμε πολύ πιο γρήγορα την οικονομική δραστηριότητα απ΄ ό,τι εάν δεν φοράμε».
Πριν ξεσπάσει η πανδημία, η παγκόσμια οικονομία κινούνταν στον αστερισμό της προστασίας του κλίματος. Στην παρούσα φάση και με φόντο τη μείωση της παραγωγής και των μετακινήσεων οι επιπτώσεις για το περιβάλλον είναι άκρως θετικές. Τι σημαίνει αυτό για την οικονομία όταν θα έχει περάσει αυτή η κρίση;
«Εάν έρθει όντως μια πολύ βαθιά οικονομική κρίση, τότε οι φιλικές προς το περιβάλλον πολιτικές θα περάσουν μάλλον σε δεύτερη μοίρα», εκτιμά ο Κλέμενς Φουστ. «Έτσι ήταν και κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Η προστασία του κλίματος είναι ένα μεσοπρόθεσμο, παγκόσμιο πρόβλημα. Σήμερα όμως είμαστε αντιμέτωποι με μια κρίση που εγκυμονεί κινδύνους βραχυπρόθεσμης αποσταθεροποίησης της οικονομίας. Προέχει λοιπόν καταρχάς η αντιμετώπιση της παρούσας κρίσης. Η προστασία του κλίματος περνά σε δεύτερη μοίρα».
