Date:
«Υπάρχουν μεγάλες ανισότητες στη χορήγηση του δικαιώματος ασύλου μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών»
Δυσλειτουργία του συστήματος παροχής ασύλου στην Ευρώπη διαπιστώνει το think tank Institut Montaigne σε ανάλυσή του. Το think tank, το οποίο εστιάζει στη δημόσια πολιτική στη Γαλλία και την Ευρώπη, παρατηρεί ότι οι χώρες που βρίσκονται στην «πρώτη γραμμή», όπως η Ελλάδα, θεωρούν ότι είναι παγιδευμένες, καθώς βάσει του κανονισμού του Δουβλίνου και λόγω των μεταναστευτικών διαδρομών, σηκώνουν μεγάλο βάρος στην εξέταση των αιτήσεων ασύλου.
Όπως σημειώνεται στην έκθεση, υπάρχουν μεγάλες ανισότητες στη χορήγηση του δικαιώματος ασύλου μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών. Τονίζεται ότι το ποσοστό αιτήσεων ασύλου που γίνονται αποδεκτές ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των χωρών της Ε.Ε., ενώ δεν είναι σταθερό ούτε για κάθε χώρα ξεχωριστά με την πάροδο του χρόνου. Για παράδειγμα, όπως αναφέρει το think tank, στην περίπτωση των Αφγανών αιτούντων άσυλο στη Γερμανία, το ποσοστό απόρριψης αυξήθηκε από 27% το 2015 σε 53% το 2017.
Συνολικά, κατά τα στοιχεία που επικαλείται η έκθεση, το 61% των αιτήσεων ασύλου που υποβλήθηκαν το 2017 στις 28 χώρες της Ε.Ε. έγιναν αποδεκτές. Ωστόσο, το ποσοστό απόρριψης αιτήσεων φτάνει το 90% στην Ουγγαρία, ενώ στην Ολλανδία ή τη Γερμανία είναι μόλις 30%. «Η κατάσταση αυτή δείχνει σαφώς ότι υπάρχει μία “λοταρία ασύλου” στην Ευρώπη», υπογραμμίζει το think tank.
Αναφερόμενο στις χώρες πρώτης υποδοχής, το Institut Montaigne παρατηρεί ότι το διεθνές δίκαιο τις υποχρεώνει να διασώζουν τους πρόσφυγες – μετανάστες και να ανοίγουν τα λιμάνια τους, ενώ η Σύμβαση της Γενεύης τις υποχρεώνει να εξετάζουν τις ενδεχόμενες αιτήσεις ασύλου των διασωθέντων. Παράλληλα, ο κανονισμός του Δουβλίνου τις εμποδίζει να μεταβιβάζουν την εξέταση των αιτήσεων ασύλου σε άλλα κράτη μέλη και τις υποχρεώνει να δέχονται τους μετανάστες τους οποίους απελαύνουν ορισμένες χώρες της Ε.Ε.
Το think tank σχολιάζει πως όλοι αυτοί οι κανονισμοί επιβαρύνουν τις χώρες «πρώτης γραμμής» με τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. και την εξέταση των αιτημάτων ασύλου, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με το πνεύμα αλληλεγγύης που πρέπει να επικρατεί στην Ε.Ε. και ενώ δεν υπάρχει δικαστικός μηχανισμός που να προβλέπει την κατανομή των αιτούντων άσυλο σε περίπτωση κρίσης.
Τι προτείνει το Institut Montaigne
Προκειμένου να βελτιωθεί η κατάσταση, το Institut Montaigne προτείνει αναθεώρηση των διαδικασιών ασύλου στην Ευρώπη. Αρχικά, συστήνει κάθε κράτος να μετατρέψει την εθνική αρχή που είναι αρμόδια για τις αιτήσεις ασύλου σε ανεξάρτητη υπηρεσία, ενώ προτείνει κατάργηση της πρόβλεψης του κανονισμού του Δουβλίνου για τις χώρες πρώτης υποδοχής, κάτι που θα επιτρέψει σε κάθε αιτούντα άσυλο να ζητεί προστασία από το κράτος της επιλογής του, χωρίς να υποβάλει πολλές αιτήσεις ταυτόχρονα. Επιπλέον, προτείνει τη δημιουργία «Γραφείου για το Δικαίωμα στο Άσυλο στην Ευρώπη» (Office for the Right to Asylum in Europe – ORAE), προκειμένου να υπάρχει συντονισμός των εθνικών οργανισμών.
Σύμφωνα με το think tank, το ORAE -προκειμένου να ανταποκριθεί σε οποιαδήποτε κρίση- θα παρεμβαίνει σε περιπτώσεις που πρέπει να διεκπεραιωθούν μεταξύ κρατών μελών, εξασφαλίζοντας δίκαιη κατανομή των προσφύγων στα ευρωπαϊκά κράτη, με βάση τον πληθυσμό τους, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ και το ποσοστό ανεργίας.
Παράλληλα, κατά το think tank, είναι σημαντικό να ενισχυθεί ο ρόλος της Ε.Ε. στις διαδικασίες απομάκρυνσης των απορριφθέντων αιτούντων άσυλο, μέσα από τη διαπραγμάτευση συμφωνιών επανεισδοχής με τις χώρες προέλευσης. Τέλος, το Institut Montaigne στέκεται στην ανάγκη δημιουργίας κοινής δέσμης δικαιωμάτων για τους πρόσφυγες και τους αιτούντες άσυλο, καθώς και θέσπισης έκτακτων μέτρων για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης στη Μεσόγειο.
[naftemporiki]
